Het verhaal van Ruth is overbekend. Ook in Israël. Het kleine en mooie Bijbelboek werd zelfs de feestrol voor Pinksteren, het feest van de gerstenoogst en de gave van de Wet.
Je zou je af kunnen vragen of het Bijbelboek niet net zo goed ‘Naomi’ had kunnen heten. Want gaat het ook niet voor een belangrijk gedeelte over haar geschiedenis?
De man van Naomi verlaat samen met haar en hun twee zonen tijdens een hongersnood hun woonplaats Bethlehem. Ze hebben besloten om uit te wijken naar Moab. Daar is altijd eten genoeg. In de bespreking van het boek Richteren kwamen we een Moabitische koning tegen, die zo zwaarlijvig was dat het zwaard van Eglon in zijn buikvet bleef steken.
Het is goed om hier even stil te staan. Er is een Joodse uitleg die zegt dat die hongersnood eigenlijk wel meeviel en dat Elimelech de boel in de steek liet. Hij behoorde tot een aanzienlijke familie als familie van Boaz en liet de armen die op zijn hulp wachten aan hun lot over. Daarom stierf hij, en zijn beide zonen, al gauw in Moab.
Een andere uitleg is dat het boek begint met het vertellen dat het de tijd van de richters was (Ruth 1:1). We weten inmiddels dat, dat niet de beste tijd was. Voortdurend zondigden de Israëlieten en dan verborg de Heere Zijn aangezicht voor hen met alle gevolgen van dien. Niet voor niets eindigt het vorige Bijbelboek met: “In die dagen was er geen koning in Israël; ieder deed wat goed was in zijn ogen” (Richteren 21:25). Niet voor niets betekent de naam van Elimelech: ‘Mijn God is koning.’ De reactie van Elimelech had er een van bekering moeten zijn en niet een van doen wat goed was in zijn eigen ogen, namelijk weglopen en zijn land in de steek laten. Dat was op zich al een zonde: weggaan uit het Beloofde Land.
Ruth is ook een voorbeeld voor onze houding ten aanzien van Gods volk.
Maar de geschiedenis vertelt niet alleen van de ellende die Naomi overkomt in Moab, maar vertelt ook van de trouw van God. Hij geeft Naomi twee oprechte schoondochters, die van hun schoonmoeder houden (Ruth 1:8) en die haar vasthouden, ook als de Heere weer naar Zijn volk omziet en de oogst op het land staat in Bethlehem en Naomi besluit terug te keren.
Het boek vertelt dus ook over de trouw van God aan Naomi, Hij laat haar niet in de steek en ook Zijn volk niet. We kennen allemaal het einde van de geschiedenis: Naomi wordt zelfs een van de voorouders van de Messias, niet direct maar wel omdat Ruth haar vasthoudt. En alleen al het laatste maakt dat het boek terecht haar naam draagt.
Uw God is mijn God
De andere schoondochter van Naomi keert op de weg naar Juda om. In haar ogen is haar bestaan zekerder als ze weer gaat wonen in het huis van haar vader en moeder en daar aan een nieuw huwelijk begint, dan dat ze Naomi vasthoudt. Ruth blijft en we lezen zes prachtige woorden van haar: Allereerst weigert zij om Naomi in de steek te laten. Vervolgens drukt ze haar verbondenheid uit door te zeggen: “Waar u zult heengaan, zal ik heengaan” (Ruth 1:16). Met andere woorden, Ruth is bereid om haar intrek te nemen in het land van Israël. Daarnaast zegt ze: “Waar u zult vernachten, zal ik vernachten” (Ruth 1:16). Dat is een verzekering die verder gaat dan: 'Ik zal onder hetzelfde dak met u wonen'. Het betekent ook dat Ruth in de donkere momenten van haar leven Naomi niet alleen zal laten.
En Ruth zegt nog meer. Zij is namelijk bereid om zich aan te sluiten bij het volk Israël en een van hen te worden. Zij belijdt dat de God van Israël haar God is. Tot aan haar laatste adem: Waar Naomi sterven zal, daar zal zij ook sterven (Ruth 1:17). En als zevende zou je kunnen zeggen dat Ruth haar hele verwachting en hoop, haar toekomst verbindt met Israël en de God van Israël, zij besluit haar heil te zoeken onder Zijn vleugels.
Ook nu is het de vraag wat de kerk doet: Laat zij Israël in de steek of is ze net zoals God trouw aan Zijn volk?
Liefhebben of verraden
Het behoeft geen verder betoog dat Ruth, de Moabitische, het voorbeeld geworden is van de heidenen die zich bekeerd hebben tot de God van Israël. Zo spreken de profeten er ook over. Uiteindelijk zullen de volken de slip van een Joodse man vastpakken en zeggen: “Wij willen met u gaan, want wij hebben gehoord, dat God met u is” (Zacharia 8:23). We horen dat ook in de geschiedenis van het Pinksterfeest in Handelingen 2. De Joden en de Jodengenoten die dan uit alle hoeken van de bekende wereld naar Jeruzalem getrokken zijn en de uitstorting van de Heilige Geest meemaken, dragen de hoop in zich dat ook de heidenen uit heel de wereld zullen komen.
Maar Ruth is ook een voorbeeld voor onze houding ten aanzien van Gods volk. Als Hij omziet naar Israël en Ruth gaat mee, dan gaat zij ons voor. En je zou mogen zeggen, nee, je moet zeggen dat elk woord dat Ruth daarover zegt door christenen uit de volken moet worden nagezegd.
We leven in een tijd waarin de wereld die God heeft afgeschreven ook Israël aanvalt. Ik hoef daar hier niet eens voorbeelden van te geven, ze stapelen zich op met een geweldig tempo. En in zo’n tijd zijn er veel kerken die opnieuw hun houding ten opzichte van Israël proberen te definiëren. Op zichzelf is dat al vreemd, alsof wij als leden van de kerk ons eigen wezen moeten (her)definiëren. Het is ook niet nieuw.
Om daar wel een voorbeeld van te noemen: voor het jaar zeventig, voor de grote oorlog van de Romeinen met de Joden, waren heidense gelovigen in Jezus niet meer dan een Joodse stroming, op zijn minst een tak van de bevoorrechte Joodse godsdienst (Joden en christenen behoefden daarom in die tijd geen offer aan de Romeinse keizer te brengen). Maar na de val van Jeruzalem, toen Joden ineens staatsvijand nummer 1 geworden waren in de ogen van de Romeinen, liepen de heidense christenen langzaam maar zeker van de Joden weg. Het bracht verdeeldheid, het maakte je niet meer geliefd, kortom het kostte te veel die link met Israël en dus lieten heidense christenen Joden in de steek en maakte ze Jezus ook los van Zijn eigen volk.
Ook nu is het de vraag wat de kerk doet: Laat zij Israël in de steek (met allerlei handige theologische capriolen) of is ze net zoals God trouw aan Zijn volk en ziet zij naar Israël om?
Meer in deze Bijbelstudiereeks
Bijbel
Bijbelstudie: God is Trouw
25 september 2025
Bijbelstudie: God is Trouw (18)
Het verhaal van Ruth is overbekend. Ook in Israël. Het kleine en mo...
Bijbel
Bijbelstudie: God is Trouw
11 september 2025
Bijbelstudie: God is Trouw (17)
Als de Heere God ingrijpt en Zijn volk helpt, gebruikt Hij soms bij...
Bijbel
Bijbelstudie: God is Trouw
28 augustus 2025
Bijbelstudie: God is Trouw (16)
We gaan naar het boek Richteren. Een gedeelte van de Bijbel dat ver...
Bijbel
Bijbelstudie: God is Trouw
14 augustus 2025
Bijbelstudie: God is Trouw (15)
Ik had eigenlijk boven deze aflevering willen zetten: We gaan gewoo...
Bijbel
Bijbelstudie: God is Trouw
31 juli 2025
Bijbelstudie: God is Trouw (14)
Eindelijk staat het volk Israël voor het beloofde land. Mozes is he...
Bijbelstudie: God is Trouw
Bijbel
17 juli 2025
Bijbelstudie: God is Trouw (13)
Houdt God niet gewoon van alle mensen? Waarom doen we dan zo bijzon...
Bijbelstudie: God is Trouw
Bijbel
3 juli 2025
Bijbelstudie: God is Trouw (12)
We gaan naar het volgende boek van de Bijbel: Deuteronomium. Daar v...
Aanbevolen artikelen
-85926.jpg?width=1366&height=765&mode=fit&format=jpeg&signature=76f9de377fe464bba14ca8e239dee11cd67b3872)
Bijbel
Israël Aktueel
23 september 2025
Liefde voor het leven
“Want zie, er komen dagen, spreekt de HEERE, dat Ik een omkeer zal ...
.jpg?width=1366&height=765&mode=fit&format=jpeg&signature=99529600a09886ad7776ed0328232a25c23795ca)
Bijbel
Israël Aktueel
19 september 2025
Hoe Israël zegenen?
Onder gelovigen en tijdens kerkelijke samenkomsten wordt met regelm...
