In sommige westerse kringen worden zulke uitspraken vaak gepresenteerd als een teken van gematigdheid en als mogelijke opening voor een hernieuwde rol van de PA bij het bestuur van Gaza na afloop van de oorlog. Toch is die interpretatie volgens critici misleidend.

De retoriek uit Ramallah staat los van de werkelijkheid, verdoezelt de afhankelijkheid van de PA van Israël voor haar overleven in Judea en Samaria, en negeert de langdurige steun van de PA aan terrorisme.

Terwijl de PA Hamas oproept om zijn koers te herzien, blijft Hamas ondertussen zijn eigen mensen executeren. Zo vermoordde de interne veiligheidsdienst van Hamas onlangs vier Gazanen op beschuldiging van samenwerking met Israël, onder wie een voormalig PA-inlichtingenofficier. Tegelijkertijd wezen Hamas-vertegenwoordigers in Caïro en Qatar elk idee van ontwapening resoluut van de hand. De organisatie blijft stevig verankerd in haar jihadistische ideologie en presenteert internationale erkenning van een Palestijnse staat zelfs als de “vruchten” van de aanval van 7 oktober 2023.

Meir Ben-Shabbat, Israëls nationale veiligheidsadviseur van 2017 tot 2021 en momenteel hoofd van het Misgav Institute for National Security and Zionist Strategy, zei tegen JNS dat de kritiek van de PA op Hamas “hol” is.

“Er bestaat een politieke rivaliteit tussen de PA en Hamas, een strijd om publieke steun. Volgens verschillende peilingen is Hamas momenteel erg populair onder de inwoners van Judea en Samaria, terwijl Abu Mazen [Mahmoud Abbas] en de PA achterblijven en door een groot deel van het publiek negatief worden beoordeeld,” zei hij.

“Soms klinkt er kritiek van hoge PA-functionarissen op Hamas, vooral over het lijden dat het de bevolking aandoet. Maar die woorden hebben geen werkelijke impact. Iedereen begrijpt dat ze bedoeld zijn om Hamas in een slecht daglicht te stellen en de PA daarvan te onderscheiden.”

Het idee dat diezelfde PA Gaza zou kunnen besturen, weerspiegelt volgens Ben-Shabbat een gevaarlijk historisch geheugenverlies. “Wie oproept om het bestuur van Gaza aan de PA toe te vertrouwen, vergeet dat Israël dit vóór 2005 al deed. We weten wat daarvan gekomen is. De PA is niet eens in staat om de uitdagingen in Judea en Samaria zelfstandig aan te pakken,” zei hij, verwijzend naar de grootschalige Israëlische veiligheidsoperaties in Jenin, Tulkarem en Noord-Samaria het afgelopen jaar.

Hij wees ook op oproepen van invloedrijke sjeiks in Hebron om zich los te maken van de PA en onafhankelijke banden met Israël te onderhouden binnen het kader van de Abraham-akkoorden.

“Zolang Hamas de centrale macht in Gaza blijft, kan geen enkele andere entiteit naast het Israëlische leger de Gazastrook daadwerkelijk besturen,” aldus Ben-Shabbat. “ Elke partij die in zo’n situatie de verantwoordelijkheid op zich neemt, zal in feite alleen maar Hamas afschermen – vergelijkbaar met het model dat in Libanon met Hezbollah bestond.”

In die context is de internationale haast om een Palestijnse staat te erkennen volgens hem buitengewoon schadelijk, omdat dit Hamas een groot politiek succes in handen speelt. Hij wees daarbij op de woorden van Hamas-leiders zelf.

Zo noemde Ghazi Hamad vanuit Qatar de erkenning van een Palestijnse staat “één van de vruchten van de aanval van 7 oktober” en benadrukte: “Het wapen van verzet is de kern van de Palestijnse kwestie. Wij, als Hamas, blijven hieraan trouw en zullen niet één lege kogel opgeven.”

Een ander Hamas-kopstuk, Husam Badran, verklaarde dat “de erkenning van een Palestijnse staat het resultaat is van de ‘Al-Aqsa Vloed’-oorlog en de standvastigheid van het verzet.”

“Dat Hamas wordt gekroond als de factor dankzij wie de Palestijnen dit bereiken, samen met zijn hoge populariteit onder het Palestijnse publiek, maakt dat de strijd om de opvolging van Abu Mazen in de achtergrond sneller de kant van Hamas zal opgaan,” waarschuwde Ben-Shabbat.

“En niet alleen dat,” voegde hij toe. “Elk succes dat aan Hamas wordt toegeschreven – zeker zo’n politieke stap – geeft wind in de zeilen van de terreur. In plaats van dat we ons verenigen rond de overtuiging dat deze weg fundamenteel verkeerd is, wordt met zo’n stap juist de tegenovergestelde boodschap afgegeven: terreur loont.”

Ben-Shabbat benadrukte dat elk idee van de PA als een functionerende, onafhankelijke staat voorbijgaat aan haar fundamentele zwakheden. “Zonder de steun die Israël biedt, is het maar de vraag of de PA überhaupt op eigen benen zou kunnen staan,” zei hij. Tot de problemen behoren volgens hem een gebrek aan legitimiteit, interne structurele zwakte, onvermogen om orde te handhaven, steun aan terrorisme en het falen om veiligheidsdreigingen het hoofd te bieden.

Uiteindelijk, zo betoogde hij, kan Israël alleen op zichzelf vertrouwen. “Na de zware prijs die Israël heeft betaald en nog steeds betaalt, is de politieke leiding niet alleen gerechtigd maar verplicht om een nuchtere, voorzichtige en wantrouwige houding aan te nemen, enkel op onszelf te steunen en processen te vermijden die moeilijk of onmogelijk terug te draaien zijn,” zei hij.

“Wat veiligheid betreft: ongeacht hoe men de Palestijnen definieert, Israël zal zijn aanwezigheid moeten behouden en alles moeten doen wat het nu ook doet om zichzelf te beschermen. Zonder compromissen. Dat is de betekenis van de intentie om onszelf met eigen kracht te verdedigen.”

Kolonel (res.) Moshe Elad, een van de oprichters van de veiligheidscoördinatie tussen Israël en de PA en voormalig militair gouverneur van het leger, deelde in een interview met de Hebreeuwse krant Maariv een soortgelijke visie op de zwakte van de PA. Hij noemde de golf van internationale erkenning van een Palestijnse staat “straf-erkenning” door Europese regeringen die boos zijn op Israël vanwege de oorlog in Gaza.

Hij vergeleek de PA met “een prinses die voortdurend een kroningsceremonie houdt: iedereen komt, iedereen zegent, alleen de kroon zelf komt nooit.”

Volgens Elad ligt de oorzaak van het ontbreken van een Palestijnse staat vooral bij de PA zelf: “Als de Palestijnen nog steeds geen staat hebben, dan komt dat door hun koppigheid om de voorwaarden van een akkoord met Israël op te leggen en zelf de grenzen te willen bepalen; doordat de PA verslaafd is geraakt aan buitenlandse donaties in plaats van eigen inkomsten te genereren; door herhaald falen in bestuur; en door de voortdurende wens Israël terug te dwingen naar de grenzen van 1948 via terreur, rellen, juridische stappen en provocaties.”

Ondertussen coördineren de veiligheidstroepen van de PA in stilte nog altijd met Israël om Hamas af te weren, dat ook in Judea en Samaria probeert de macht te grijpen zoals het in 2007 in Gaza deed. Dankzij dit dubbelspel profiteert de PA van Israëls veiligheidsoperaties, terwijl het Israël internationaal en binnenlands publiekelijk blijft veroordelen en ophitsen.

De zwakte van de PA wordt verder vergroot door haar eigen ideologie en prioriteiten. Volgens een rapport van Palestinian Media Watch van 25 augustus, dreigen Palestijnse leraren met stakingen omdat ze geen salaris krijgen, terwijl de PA intussen vasthoudt aan haar “Pay-for-Slay”-beleid en maandelijks 30 miljoen dollar uitgeeft aan salarissen voor gevangengenomen terroristen en families van “martelaren.” Abbas zelf verklaarde in februari 2025: “Zelfs als we nog maar één cent over hebben, is die voor de gevangenen en martelaren. Zij zijn ons allen meer waard dan onszelf.”

Terwijl haar ambtenaren onbetaald thuiszitten, blijft de PA terroristen verheerlijken. Zo bezocht al-Sheikh op 16 augustus persoonlijk de familie van de beruchte terrorist Marwan Barghouti, die vijf levenslange straffen uitzit voor moord, en noemde hem een “symbool van de Palestijnse strijd.”

De conclusie is duidelijk: Hamas bloeit op door bloedvergieten, de PA houdt de macht in stand dankzij Israëls bescherming terwijl het terrorisme blijft verheerlijken, en internationale erkenning van een Palestijnse staat dreigt terreur juist te belonen op het moment dat het gedelegitimeerd zou moeten worden. Zoals Ben-Shabbat samenvatte: Israël heeft geen andere keuze dan zichzelf te verdedigen – door zichzelf.