Voorbereidingen

De voorbereidingen op de komst van president Biden zijn al dagen aan de gang. Op maandag werd bijvoorbeeld een grote oefening gehouden op de luchthaven Ben Goerion. Tijdens deze generale repetitie werd de gehele welkomstceremonie doorgenomen in aanwezigheid van de media.

Er kwamen meer dan tweehonderd journalisten naar Israël om verslag te leggen van het bezoek van Biden. Dat aantal viel echter in het niet bij de 16.000 politieagenten die de beveiliging van de Amerikaanse president moeten garanderen.

Gedurende en na de landing van het vliegtuig van Biden werden andere vluchten op de luchthaven Ben Goerion gestaakt. Ook werden de snelwegen in de richting van Jeruzalem tijdelijk afgesloten. Dit veroorzaakte grote problemen op de luchthaven, waar reizigers met vertragingen van meer dan vijf uur werden geconfronteerd.

In Tel Aviv hing de linkse vredesbeweging Vrede Nu ondertussen een enorme billboard op met een welkomstboodschap voor Biden. Bovenaan het bilboard waren de Israëlische vlag en die van de Palestijnse Autoriteit te zien. Vrede Nu wekte daarmee de woede op van vele Israëli’s ,die niet meer geloven in de zogenaamde Tweestatenoplossing voor het conflict met de Palestijnse Arabieren. Biden zal naar Tel Aviv komen om de Maccabi Spelen te openen. Dit zijn de ‘Olympische Spelen’ voor Joodse sportlieden die in grote getale uit de hele wereld naar Israël komen.

Bezoek aan Jeruzalem en Bethlehem

Biden zal verder een bezoek aan Bethlehem brengen, waar hij een ontmoeting zal hebben met Mahmoed Abbas, de leider van de Palestijnse Autoriteit. Ook zal de Amerikaanse president een bezoek brengen aan het Arabische deel van Jeruzalem, waar hij een ziekenhuis zal bezoeken. Biden zal naar verwachting financiële hulp voor de ziekenhuizen in Arabisch Jeruzalem aanbieden. Tijdens zijn bezoek aan het Arabische deel van Jeruzalem zal de Amerikaanse president niet worden begeleid door Israëlische functionarissen. Dit wordt gezien als een terugkeer naar de politiek van ex-president Barack Obama, die de Israëlische soevereiniteit over heel Jeruzalem niet erkende.

Naar verwachting zal Biden ook de kwestie van de heropening van een apart consulaat voor Palestijnse Arabieren met de demissionaire Israëlische premier Yair Lapid bespreken. Het consulaat in West-Jeruzalem werd indertijd door ex-president Trump gesloten na de verplaatsing van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem. Israël is echter faliekant tegen de heropening van het consulaat, dat nu is geïntegreerd in de Amerikaanse ambassade in de wijk Amon HaNatziv. Lapid zal naar verwachting vasthouden aan het verzet tegen de heropening van het consulaat.

Israëlische goodwill en Palestijnse kritiek

Yair Lapid was de eerste Israëlische premier in meer dan vijf jaar tijd die vorige week een telefonisch gesprek had met Abbas. De twee leiders bespraken, naar verluidt, een pakket goodwill maatregelen voor de Palestijnse Arabieren, zoals uitbreiding van het aantal werkvergunningen en het legaliseren van illegale Arabische immigranten in de door de PA bestuurde gebieden.

PA-functionarissen uitten ondertussen hevige kritiek op de Amerikaanse regering vanwege vermeende bevooroordeling van Israël in het conflict met de Palestijnse Arabieren. Dit nadat de regering Biden vorige week Israël niet veroordeelde na de publicatie van een rapport over de kogel die de Palestijnse journaliste Shireen Abu Akleh doodde op 11 mei jl. Amerikaanse en Israëlische experts stelden na een forensisch onderzoek uiteindelijk vast dat de onderzochte kogel te beschadigd was om verdere conclusies te trekken. Die conclusie was onverteerbaar voor Abbas en de PA, die eerder het Israëlische leger (IDF) van moord op de Al Jazeerah journaliste hadden beticht.

De familie van Abu Akleh heeft nu om een ontmoeting met president Biden gevraagd en stelde in een brief aan de Amerikaanse leider dat de IDF de journaliste had geëxecuteerd. De familie eiste dat de Amerikanen officieel hun conclusies zouden herzien en schreef in de brief dat men zich bedrogen voelde. Het ziet er echter niet naar uit dat Biden de familie zal gaan ontmoeten of een vervolg van het onderzoek zal aankondigen.

Kwestie Iran

De president heeft andere zaken aan zijn hoofd. Hij zal het met Lapid vooral hebben over de kwestie Iran en een mogelijk regionaal defensiepact tegen de Iraanse agressie. Biden schreef in een opinieartikel voor The Washington Post vorige week dat hij zich voornamelijk op regionale coördinatie en veiligheid zou richten en uiteraard op het toenemende gevaar van Iran voor de wereldvrede.

De kwestie Iran staat voor zowel Lapid en Biden hoog op de agenda van hun gesprekken en is ook de reden dat de Amerikaanse president na zijn bezoek aan Israël doorvliegt naar Saoedi-Arabië. Biden heeft zijn koers gewijzigd tegenover het olierijke koninkrijk en zal samen met een niet nader genoemde Israëlische veiligheidsexpert met kroonprins Mohammed Bin Salman spreken over de aanpak van Iran. Biden voerde oorspronkelijk sancties tegen Saoedi-Arabië in. Dit nadat duidelijk was geworden dat Bin Salman betrokken was geweest bij de moord op de journalist Jamal Khashoggi in Istanboel op 2 oktober 2018. Ook weigerde hij te spreken met de kroonprins en stopte de levering van offensieve wapens aan Saoedi-Arabië.

De Amerikaanse president beseft nu dat de kwestie Iran te urgent is geworden om vast te houden aan zijn oorspronkelijke politiek tegenover Saoedi-Arabië. Dat werd duidelijk in zijn artikel voor The Washington Post.

Het staat echter ook vrijwel vast dat Biden geen plan B heeft voor de aanpak van Iran en zal volstaan met de aanpak die hij ook toepast in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Dit wil zeggen dat de regering van de Verenigde Staten zich zal beperken tot het steunen van Israël en de Golfstaten in het escalerende conflict met Iran.

Amerikaans-Israëlische samenwerking

Voorafgaand aan Bidens bezoek aan Israël, publiceerden president Biden en premier Lapid een verklaring, waarin werd gezegd dat er een gezamenlijk team van veiligheids- en inlichtingenadviseurs zou worden samengesteld. Uit de verklaring kwam naar voren dat het team een dialoog over de aanpak van allerlei urgente problemen zal beginnen. Onder die problemen valt ook de aanpak van de coronacrisis en het klimaatprobleem. Israël is het vierde land ter wereld met wie de VS een dergelijke samenwerking zullen hebben. De andere drie landen zijn Groot Brittannië, Japan en Australië.

In dit vervolgartikel gaan we in op de toenadering tussen Saoedi-Arabië en Israël die al een tijd aan de gang is, maar recentelijk in een stroomversnelling kwam.