Vrijwel iedere ontmoeting met bekenden en onbekenden mondde uit in een vragenvuur waarbij het voelde alsof van mij, omdat ik in Israël woon, de verlossende antwoorden zouden komen. Ik heb ze alleen niet.

• ‘Wat vind je van de nieuwe Israëlische regering?’

• ‘Waarom heeft het Israëlische volk zo gekozen?’

• ‘Dit kan toch niet, wat een ongelofelijke ellende in het land. Wat ga je eraan doen?‘

• ‘Jij hebt zeker ook voor Bibi gestemd … en wat nu?’

Ik heb niet gestemd, omdat, zoals zoveel oud-Nederlanders, ik mijn Nederlandse paspoort niet kwijt wil en dus geen stemrecht heb. Tussen Israël en Nederland bestaat helaas nog geen overeenkomst over het hebben van twee paspoorten. Dus nee, ik ben niet verantwoordelijk. Maar deze, toch legale reden, hielp niet. De vragen en negatieve opmerkingen bleven komen. Ik sputterde, stotterde en kraamde er van alles uit.

Het hielp niet als ik beaamde dat ook ik van het nieuws droevig word, en dat ik ook niet veel begrijp van politiek. Ook mijn vertrouwen, dat uiteindelijk het goede overheerst, mocht niet baten.

In de NRC van 3 januari stond een opiniestuk van David Grossman, Israëlisch schrijver en winnaar van de Erasmusprijs 2022. Het was geen vrolijk stuk, maar onderstaande zinnen gaven mij hoop.

‘… Een land dat Joods kan zijn en gelovig en vrijzinnig, een hightech mogendheid, trouw aan tradities en democratisch, een goed thuis, ook voor minderheden. Een staat waar de verscheidenheid aan maatschappelijke en menselijke dialecten niet noodzakelijk angst, wederzijdse bedreigingen en racisme genereert, maar leidt tot kruisbestuiving en bloei…’

Mijn boek 'Over Grenzen' heb ik geschreven vanuit dit vertrouwen. Het laat zien dat ondanks de vele uitdagingen in het land en ondanks de vele verschillen, de bevolking bouwt aan een gezamenlijke toekomst.

Laat dit mijn antwoord zijn op de vele vragen!