Een schuilplaats zonder muren

Op datzelfde moment kwam een jong stel, dat net in het gebouw was komen wonen, zenuwachtig aan bij het appartement van mijn vriend. Ze hielden hun twee kleine kinderen vast, een peuter en een baby, en vroegen of ze tijdens het alarm in zijn maamad (schuilkamer) mochten schuilen. Zonder aarzeling nodigde mijn vriend hen hartelijk uit in de eetkamer. De tafel stond al prachtig gedekt voor Sjabbat. We zongen de inleidende Sjabbat liederen, maakten kiddoesj en begonnen de maaltijd. Nog twee keer tijdens deze maaltijd klonken er sirenes, en beide keren kwamen deze nieuwe buren weer terug en zaten ze samen met ons.

Toen ze zich later weer klaarmaakten om terug te gaan naar hun eigen appartement, stelde mijn vriend hen gerust: "We doen vannacht de deur niet op slot. Als er nog een alarm komt, kom gewoon direct binnen zonder te kloppen." Nadat ze vertrokken waren, vroeg ik mijn vriend nieuwsgierig: "Is deze kamer eigenlijk wel een maamad (schuilkamer)? Heb je er überhaupt één?" Hij glimlachte en antwoordde eerlijk, terwijl hij zijn hoofd schudde: "Nee, we hebben er geen. Niemand in dit gebouw heeft een maamad. Maar als dit hen een veilig gevoel geeft en troost biedt… waarom niet? Alles is van Hasjem."

Daarna spraken we over de vele openlijke wonderen die we in deze, en vorige oorlogen en conflicten, zo duidelijk hebben gezien. Ja, er zijn pijnlijke momenten geweest. Maar uiteindelijk is alles Jad Hasjem, G-ds hand, en onze taak is om Hem te vertrouwen.

Simpel vertrouwen

Al deze gebeurtenissen deden me denken aan een prachtige les van de Zviller Rebbe, rabbijn Shlomo Goldman (1869-1945) - beter bekend als ‘Reb Shlomke’- over de wijste van alle mensen, Shlomo HaMelech, koning Salomo: "Af chachmati omda li" – Maar mijn wijsheid stond mij bij" (Prediker 2:9).

Maimonides (1138-1204) legt uit dat tot de komst van het Messiaanse tijdperk niemand Salomo’s wijsheid zal evenaren. Maar de Zviller Rebbe gaf een opmerkelijke uitleg op deze woorden: Het Hebreeuwse woord "Af" - gespeld met de letters Alef en Peh - kan worden gezien als een afkorting. Reb Shlomke legde uit dat deze twee letters staan voor "Emoena (Alef) Pesjoeta (Peh)." Simpel geloof. Puur, ongecompliceerd vertrouwen in G-d.

Ondanks zijn ongeëvenaarde wijsheid, sprak Salomo een diep verlangen uit met deze woorden: "Ik zou met vreugde al mijn wijsheid opgeven voor de eenvoud en zekerheid van puur, ongecompliceerd geloof in G-d." In tijden als deze, waarin verstand en voorbereiding ons niet volledig kunnen beschermen, is het juist dit eenvoudige, oprechte vertrouwen - Emoena Pesjoeta - dat ons ware kracht en troost geeft.

Als we het vers lezen met de uitleg van Reb Shlomke, krijgt het een nog diepere betekenis: "Maar mijn wijsheid stond mij bij," kan nu worden gelezen als: "Eenvoudige geloof (in G-d), dat voorafgaat aan mijn wijsheid, is wat mij werkelijk staande hield." Uiteindelijk is het ons onwankelbare geloof, en niet ons intellect, dat ons door elke beproeving draagt, en ons veilig verder leidt onder G-ds voortdurende bescherming. Wanneer we geconfronteerd worden met onzekerheid - gesloten scholen, onderbroken Sjabbat-maaltijden en bange buren - worden we eraan herinnerd dat geen enkele menselijke wijsheid ons werkelijk kan dragen. Alleen ons eenvoudige, vaste vertrouwen in onze Hemelse Vader biedt ons blijvende kracht en troost.

In de Thora-lezing van vorige week trok het Joodse volk voort onder de Wolken van Glorie, volledig vertrouwend op G-ds Aanwezigheid. Zo ook in onze dagen, zelfs wanneer raketten de lucht doorkruisen, gaan we verder: de choepa van mijn neef ging door en de brachot (huwelijkszegeningen) werden uitgesproken. De gebeden werden gezegd, en de vreugde was echt. Zoals het Joodse volk in de woestijn verder trok, zo leven ook wij ons leven voort onder G-ds bescherming. We zien de wolken misschien niet met onze ogen, maar de G-ddelijke Aanwezigheid die onze voorouders omhulde, is nog altijd om ons heen.

Moge ons geloof, onze bereidheid om onze deuren voor elkaar te openen, en onze gebeden, naar Hasjem opstijgen en de uiteindelijke verlossing bespoedigen, snel en in onze dagen.

Dit is deel 2. Deel 1 kunt u hier lezen.