Sluiten

Zoeken.

Artikelen

Activiteiten

Kennisbank

Podcasts

Projecten

Publicaties

Videos

Overig

Weer een kind gered ...

20 augustus 2020

slaapzaal_van_de_creche_aan_de_plantage_middenlaan_circa_1942.jpg()(39FF60A0A312C63015F181048EBC72C0)

De slaapzaal van de crèche die tegenover de Hollandsche Schouwburg lag. - Foto: Joods Monument

Het is een warme dag in Amsterdam. De felle zon zet de Plantage Middenlaan in een fel licht en een blikkering verraadt nog eerder dan het geluid de naderende tram. Even loopt Süsskind naar het raam en kijkt naar beneden. Op de stoep staan vier Duitse soldaten met hun mitrailleurs losjes op de heup. Een van hen rookt ontspannen een sigaret. Bij Süsskind neemt de spanning echter toe …

De Hollandsche Schouwburg is gevuld met mensen. Er wordt geen theater meer opgevoerd. Deze mensen zijn opgepakt of hebben zich moeten melden. Morgen zullen ze vertrekken naar Westerbork. En daarvandaan? Wie weet het? Het is veel te warm voor zoveel mensen in de schouwburg. Süsskind kan hierboven in het kantoor nog de geur van zweet ruiken.

Even werpt Süsskind een blik op Halverstad, die even opkijkt en hem vriendelijk toeknikt, een gespannen glimlach op zijn gezicht. Zojuist heeft hij de naam van het meisje uit de administratie verwijderd. Het jonge echtpaar dat met een tweejarig meisje op de arm binnenkwam, zal volgens de keurige administratie die de Duitsers erop nahouden, kinderloos vertrekken.

Het geluid van de naderende tram rammelt tussen de felle gevels van de huizen. Nog een minuut ongeveer. Rachel heette ze, een schatje was het. Ze zit nu aan de overkant van de straat, maar niet in de crèche. Via de achtertuin werd ze naar de kweekschool gesmokkeld en als Süsskind zich niet vergist, wacht ze nu op de arm van een van de meisjes achter het gordijn van het raam naast de voordeur.

Het is zover! De tram mindert vaart om te stoppen bij de halte voor de schouwburg. Süsskind kijkt nog eens naar beneden. De soldaten slaan geen acht op het piepende en krakende gevaarte dat het uitzicht op de crèche tijdelijk beneemt en roken rustig door. Over het blinkende dak van de tram heen ziet Süsskind hoe door het raam naast de voordeur van de kweekschool een gespannen gezicht naar buiten gluurt en zijn blik zoekt. Als hun ogen elkaar ontmoeten, steekt hij even zijn hand op. Een begripvol knikje in antwoord.

De deur van de kweekschool gaat open en een jonge moeder met haar kind op de arm verlaat het gebouw. Althans, zo lijkt het. Het mutsje over de zwarte krullen is eigenlijk veel te warm voor een dag als vandaag. Resoluut stapt de jonge vrouw op de tram af en stapt in. Door de spiegelende ruiten heen ziet Süsskind haar nog door de tram schuifelen op zoek naar een zitplaats, met een hand zich vasthoudend en Rachel op haar andere arm, terwijl de tram zich weer in beweging zet.

De Duitsers beneden roken verder. Het stinkt nog altijd naar zweet. Een licht briesje waait even door het open raam en de spanning valt even van Süsskinds hart. Opnieuw vind zijn blik die van Halverstam en hij knikt opgelucht. Weer een kind gered …

Redders in nood

Dit fictieve, maar op ware gebeurtenissen gebaseerde verhaal illustreert hoe tijdens de Tweede Wereldoorlog zo'n zeshonderd kinderen werden gered uit de crèche van de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam. Dankzij de moedige hulp van een aantal redders in nood ontsnapten vele van deze kinderen aan deportatie naar de vernietigingskampen. In onze zomertentoonstelling Redders in nood ontdekt u meer over hoe deze operatie tot stand kwam en wie erbij betrokken waren.

Bezoek onze

tentoonstelling

Doneren
Abonneren
Agenda