De escalerende spanning met Hezbollah heeft direct te maken met de interne situatie in Libanon en de strategie van Iran ten opzichte van Israël. Dit alles gebeurt terwijl er een kleine vooruitgang lijkt te zijn geboekt in de onderhandelingen tussen de Verenigde Staten en Iran over vernieuwing van het nucleaire akkoord (JCPOA) uit 2015. Zoals bekend verlieten de VS dit akkoord in 2018 tijdens het bewind van ex-president Trump.

Hezbollah en Israël

Laten we beginnen met de spanningen tussen Hezbollah en Israël die verder aan het oplopen zijn. Onder leiding van de Amerikaanse bemiddelaar Amos Hochstein zijn er al meer dan een half jaar gesprekken gaande om tot een akkoord te komen die de economische maritieme grenzen tussen Libanon en Israël definitief moet gaan afbakenen. Die gesprekken lijken nu in een beslissende fase terecht te zijn gekomen en in Libanon zijn regeringsfunctionarissen nu optimistisch over de kansen om een akkoord te bereiken.

Hezbollah wil echter niets weten van een akkoord met aartsvijand Israël en heeft gedreigd om een oorlog te beginnen wanneer de regering in Jeruzalem zijn voornemen uitvoert om per 1 september te gaan boren naar gas in het Karisch gasveld. Dit gasveld ligt in de wateren voor de kust van noord Israël en Hezbollah claimt dat het zich gedeeltelijk in de Libanese economische maritieme zone bevindt. Israël heeft echter via satellietfoto’s aangetoond dat Hezbollah’s claims onzin zijn en heeft nu het leger (IDF) in een staat van verhoogde paraatheid gebracht.

Hezbollah’s opstelling heeft niet alleen te maken met het feit dat het deel uitmaakt van de Iraanse as die steeds actiever wordt tegen Israël. Daarover later meer.

Interne situatie in Libanon

De interne situatie in Libanon speelt ook een aanzienlijke rol bij de oppositie van Hezbollah tegen een akkoord met Israël. Nu Libanon op de rand van de afgrond staat in economische en sociale zin, is de Sjiitische terreurbeweging haar populariteit aan het verliezen. De oplossing van de enorme economische crisis in Libanon wordt door Hezbollah gedwarsboomd vanwege politieke overwegingen. Hulp van bijvoorbeeld Saoedi-Arabië en de Golfstaten wordt door Hezbollahleider Hassan Nasrallah vierkant afgewezen. Dit omdat het de greep van de Iraanse as op Libanon zou verzwakken. De bevolking van Libanon is zich daarvan echter bewust en keert zich steeds meer tegen de banden tussen het land en het regime in Iran.

Om u een indruk te geven over wat de Wereldbank “een opzettelijke economische depressie” noemt: de inflatie in Libanon is gestegen naar een niveau van 890 procent, terwijl meer dan tachtig procent van de Libanese bevolking nu in armoede leeft. Mensen zijn niet meer in staat om in de basisbehoeften te voorzien en hebben daarnaast te maken met de instorting van het gezondheidssysteem in Libanon. De munteenheid, de Libanese pond, heeft verder 90 procent van zijn waarde verloren ten opzichte van de euro en de dollar sinds oktober 2019.

Er is verder gemiddeld maar één uur elektriciteit beschikbaar in Libanon. Ook is er een tekort aan brandstof, zodat de generatoren die bijvoorbeeld bedrijven en ziekenhuizen hebben niet te gebruiken zijn. Om de zaken nog erger te maken, is er nu ook een ernstig tekort aan graan. Dit heeft niet alleen te maken met oorlog tussen Rusland en Oekraïne. De graansilo’s in de haven van Beiroet waren al ernstig beschadigd door de enorme explosie die in een andere silo plaatsvond in de zomer van 2018. Deze zomer braken er echter grote branden uit in de graansilo’s die onblusbaar bleken te zijn en die tot het instorten van het grootste deel van de opslagplaatsen leidden.

Oplopende spanningen

Voor Libanon zou een akkoord met Israël over de maritieme economische zones betekenen dat het land aanzienlijke inkomsten uit de gaswinning zou krijgen. Hezbollahleider Hassan Nasrallah heeft nu recentelijk zijn retoriek wat gematigd na bijna dagelijkse bedreigingen aan het adres van Israël. Dit zou echter ook kunnen worden gezien als de stilte voor de storm. In ieder geval is de spanning in Zuid-Libanon en Noord-Israël om te snijden en die worden verergerd door de uitbreiding van Hezbollah’s activiteiten langs de grens met Israël. Aan de andere kant van de grens neemt het Israëlische leger (IDF) geen enkel risico en is bezig met het sturen van versterkingen. Op zondag werd in de buurt van de meest noordelijke Israëlische stad Metulla een groot konvooi militaire voertuigen van de IDF waargenomen, terwijl er op zaterdag jl. ongewone activiteit waarneembaar was in het luchtruim boven Noord-Israël.

Nasrallah heeft ontkend dat Hezbollah’s toenemende agressiviteit ten opzichte van Israël iets te maken heeft met de voortslepende nucleaire onderhandelingen tussen de VS en Iran. De link tussen de twee klinkt misschien onlogisch, maar de Tweede Libanon Oorlog begon ook nadat hoge functionarissen van de Iraanse Revolutionaire Garde (IRG) een ontmoeting hadden met Nasrallah in Damascus in Syrië. Iran wilde toen de aandacht afleiden van mogelijke sancties tegen zijn nucleaire programma en de terroristische activiteiten van de IRG, aan de vooravond van een bijeenkomst van de G-7 grootmachten.

Irans rol en strategie

Iran speelt echter wel degelijk een aanzienlijke rol in de zich nu ontwikkelende crisis. Dat werd toegegeven door Hossein Salami, de commandant van de IRG. Salami zei tijdens een nabeschouwing op de recente tweedaagse oorlog tussen de volledig door Iran gesponsorde terreur groep Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) en de IDF dat Iran de druk op Israël constant hoog wil houden.

De IRG commandant sprak openlijk over de strategie ten opzichte van Israël en zei dat Iran nu Palestijnse terroristen in Judea en Samaria van wapens en financiële assistentie voorziet. Dit ondanks het veiligheidshek en de constante aanwezigheid van de IDF.

De raketten die Iran leverde aan de Palestijnse terreurbewegingen in Gaza konden echter volgens Salami steeds moeilijker hun bestemming bereiken en daarom leerden Hezbollah- en Iraanse experts Hamas en PIJ om zelf raketten te bouwen. De IRG commandant sprak ook openlijk over de zogenaamde meervoudige frontenoorlog die Iran tegen Israël wil openen. Hezbollah zal een belangrijke rol spelen zei Salami die sprak over “honderdduizenden raketten die opgesteld staan voor het aangezicht van het zionistische regime.”

De Iraanse militaire leider sprak ook over de noodzaak van een landinvasie tegen Israël en zei dat voor de verovering van het land raketten alleen onvoldoende zijn.  “De infanterie moet (letterlijk) voet aan de grond krijgen om het land stap voor stap te bevrijden,” zei Salami, die ook beweerde dat de Israëlische bevolking niet is voorbereid op “een lange oorlog vanwege de welvaart en het comfortabele leven in de zionistische entiteit.”

Volgens de IRG moeten de Palestijnse terreurgroepen zich verenigen. Op deze manier zouden ze veel effectiever tegen Israël kunnen opereren. Salami denkt dat de tijd daarvoor nu rijp is, vanwege de nieuwe generatie Palestijnse Arabieren die opgroeide met Jihad. Hij maakte ook de vergelijking met de oorlog tussen Iran en Irak in de tachtiger jaren van de vorige eeuw. Er zouden net als toen menselijke golven van de verzetsas Israël moeten binnentrekken. Iran gebruikte tijdens de oorlog tegen Irak zelfs kinderen die als mijnenvegers moesten dienen tegen de vele mijnen die het leger van Saddam Hoessein had gelegd in het grensgebied.

De IRG is ervan overtuigd geraakt dat Israël kwetsbaar is en dat psychologische oorlogsvoering nodig is om het land op de knieën te krijgen.

Campagne tegen nieuw nucleair akkoord

Israël voert ondertussen een nieuwe campagne tegen de onderhandelingen over een nieuw nucleair akkoord met Iran, nu het regime in Teheran zijn eis om de IRG van de lijst van terroristische organisaties te laten verwijderen klaarblijkelijk heeft laten vallen. Premier Yair Lapid is fel tegen een nieuw akkoord, ook omdat Irans agressieve imperialistische activiteiten daarin klaarblijkelijk opnieuw geheel buiten beschouwing worden gelaten. Lapid belde eind vorige week de Duitse kanselier Olaf Scholz en besprak met hem ook het nucleaire gevaar van Iran. Een Israëlische woordvoerder bevestigde later dat Lapid de Europeanen had opgeroepen om weg te lopen van de onderhandelingen met Iran, omdat de Westerse landen anders zwakheid zouden tonen ten opzichte van het regime in Teheran.

De VS blijven echter proberen om koste wat koste toch een nieuw of gereviseerd akkoord met Iran te sluiten. President Biden belde ook naar zijn Europese partners in de onderhandelingen met Iran, en besprak met hen, naast de stand van zaken in de nucleaire onderhandelingen, ook gezamenlijke pogingen om Irans destabiliserende regionale activiteiten te beteugelen. Het is echter nog steeds onduidelijk of deze “pogingen” ook militaire actie kunnen gaan omvatten.