Comfortfood

Comfortfood (troostvoedsel) is dat wat mensen eten als ze verdrietig of bezorgd zijn. Het zijn meestal zoete dingen of eten dat men als kind at. Voedsel met een nostalgische of sentimentele waarde.

Comfortfood voor Amerikanen is macaroni met kaas; voor de Engelsen is het Fish and Chips; voor Nederlanders kan het appeltaart, pannenkoeken of wentelteefjes zijn. Sommigen gaan koken, anderen doen niets anders dan bakken. Voor veel Israëlis bestaat een ‘troostmaaltijd’ uit een kom dampende kippensoep, kipschnitzel, chocolade roegelach, boreka's of sjaksjoeka.

Joods comfortfood is anders dan andere culturen, vanwege het eindeloze aanpassingsvermogen van het Joodse volk. Keer op keer werden de Joden verbannen, moesten zij naar elders verhuizen, en opnieuw beginnen in een ander land of regio. En in die andere cultuur slaagden zij erin iets speciaals te maken van wat er aan lokaal voedsel beschikbaar was.

Israëls oorlogen

In de 75 jaar van hun bestaan hebben de Israëlis heel wat oorlogen meegemaakt.

Wij kwamen in 1989 tijdens de Tweede Intifada naar Israël; dat was heftig. De Golfoorlog van 1991 was onze eerste échte vuurdoop. Zeven weken lang zaten we, met de rest van het land, om de haveklap opgesloten in onze ‘cheider atoem’  de ‘veilige’, afgeplakte kamer. Bunkers mochten toen niet gebruikt worden vanwege het gevaar van een gasaanval.

Het feit dat het IDF-leger niet mee mocht vechten, was emotioneel dubbel zwaar voor het volk. Uit frustratie en boosheid en het feit dat er niets anders te doen was in de ‘veilige’ kamer dan naar de tv en radio te luisteren, zocht men troost in eten. Uiteraard verschenen er de bekende galgenhumor-artikelen, zoals het zogenaamde ‘Scud-dieet’, cartoons en tv-sketches over hoe mensen die veilige kamer met moeite uitkwamen omdat ze zo dik waren geworden van al het eten.

COVID was dan wel geen oorlog, maar opnieuw heel ingrijpend omdat niemand wist hoe het zich zou gaan ontwikkelen. Vooral in die eerste weken maakte ik om de zoveel dagen appelkruimeltaart en allerlei lekkere hapjes die we met onze buren deelden.

Huidige oorlog

Het uitbreken van de huidige Gazaoorlog was voor iedereen een vreselijke shock. Een journaliste van Israel21C schreef dat, toen het werkelijk tot hen begon door te dringen dat die zware explosies in de verte niets anders dan oorlog kon betekenen, het eerste wat zij deed was een hele grote pan met chili con carne maken. Na het eten vertrok hun zoon naar zijn legereenheid.

In tijden van enorme stress en oorlog, is het laatste waar Israëlisch aan willen denken is ‘gezond’ eten en of ze wel genoeg geld hebben om voor een paar dagen (of langer) voedsel in te slaan. Maar niet voor iedereen is het veilig om de deur uit te gaan om voor een paar dagen boodschappen in te slaan. Een moeder wil haar kinderen niet alleen thuislaten en stel dat je onderweg dekking moet zoeken omdat het ‘tseva adom’ – luchtalarm afgaat?

Noodmaaltijden

Na die eerste verlammende dagen, gingen degenen die niet waren opgeroepen of in hun ‘mamad’ – veilige kamers en schuilkelders vastzaten tot actie over. In een overdekte markt in Tel Aviv hielpen getraumatiseerde tieners honderden maaltijden klaar te maken voor zowel soldaten als mensen die in de schuilkelders ‘vast’zitten.

Asif, een culinair centrum in Tel Aviv, werd omgetoverd tot een oorlogskeuken om aan de noodbehoeften van het land, van Metulla tot aan Eilat, te voldoen! Nog steeds helpen vrijwilligers om duizend maaltijden per dag klaar te maken voor soldaten, gewonden en hun familie in ziekenhuizen en ontheemde gezinnen uit het zuiden.

Zelfs de doorgaans netelige kwestie van de kasjroet (Asif heeft geen koosjere certificering) werd van de ene op de andere dag geregeld. Het Rabbinaat van Tel Aviv zorgde voor een nood koosjere certificering en een supervisor komt dagelijks naar Asif om te verzekeren dat de koosjere culinaire praktijken worden nageleefd.

Eva, onze enig overgebleven gast, gaat iedere dag naar Hineni om in de Jeruzalem gaarkeuken te helpen. Vanwege de verminderde aanvoer, en het feit dat de Arabische keukenassistenten niet kunnen komen, kunnen er ‘maar’ 600 maaltijden, i.p.v. de gebruikelijk 1000 per week door Wim worden rondgebracht. Flexibiliteit is iets waar je in Israël absoluut niet zonder kunt.

Het is alweer meer dan drie weken geleden dat de Gaza oorlog begon.

Hoog tijd om weer eens een appelkruimeltaart te maken!