Verkeerde datum?

Toe BiSjwat valt op de 15e dag van de maand Sjwat. Naast de agrarische betekenis, roept deze dag ons ook op om deze nieuwe start te benutten en de eerste stap te zetten om de 'lente' in ons leven een kickstart te geven. Maar is het niet verwonderlijk dat de viering van een 'Nieuwjaar voor de Bomen' midden in de winter valt?

Op deze dag hebben we de gewoonte om fruit te eten zoals vijgen, granaatappels, dadels en olijven. Maar als je in deze tijd van het jaar op de meeste plekken naar buiten loopt en naar de bomen kijkt, zal je zien dat ze er nogal levenloos en droog bij staan. Is het daarom niet een beetje te vroeg voor dit feest? Is het niet veel passender om het in de lente te vieren, wanneer de bomen tot leven komen met ontluikende bloemen en vruchten?

Deze ‘vreemde’ tijd is om ons te leren dat, hoewel de vruchten nog niet rijp zijn, het proces dat ze creëert al is begonnen. De Thoracommentator Rasji (1040-1105) legt uit dat ondanks de bomen er levenloos uitzien bij Toe BiSjwat, het sap erin begint te stromen. Het sap – dat aangeeft dat de bomen weer tot leven komen, en de toekomstige knoppen en vruchten beginnen te voeden – begint meestal te stromen als het 's nachts nog onder het vriespunt is en begint overdag net boven het vriespunt te stijgen.

De ‘vruchten’ van mensen zijn onze daden en prestaties, die op hun beurt ook weer ergens vandaan komen. Ze beginnen met een idee en met de wil om goed te doen. De Baal Sjem Tov (1689-1760) leerde: "Een mens is niet alleen waar hij fysiek is, maar ook waar zijn denken is." Wanneer wij aan iets denken, zijn we al halverwege de verwezenlijking ervan. De boodschap van Toe BiSjwat is dat alle grote prestaties beginnen met een overtuigend idee en doel. Kijk verder dan wat we aan de oppervlakte zien en weet dat er altijd hoop is.

Lessen van de natuur

Veel grote rabbijnen stonden erom bekend de tijd te nemen om de natuur te waarderen en zich te verbazen over alle details en ondoorgrondelijke wijsheid van de wereld die G-d heeft geschapen. De natuur is er niet alleen om ons te voeden, maar ook om ons te inspireren.

Op Toe BiSjwat worden we eraan herinnerd hoeveel wij eigenlijk kunnen leren, enkel en alleen door naar G-ds schepping -de bomen en hun vruchten- te kijken. De dadelpalm die in zoute omstandigheden groeit en toch zoete vruchten voortbrengt. Het leert ons het goede uit het slechte te halen. De olijfboom, die olie geeft, moedigt ons aan om meer licht in de wereld te brengen. Terwijl de druif, die wordt vertrapt voordat er dure wijn van wordt gemaakt, ons leert om altijd nederig te zijn.

In Deuteronomium 20:19 vergelijkt de Thora een mens met een boom: "de mens is als de boom in het veld". Net zoals er vier seizoenen zijn voor een boom, zijn er seizoenen in het leven van een mens. We hebben allemaal onze persoonlijke winters. Tijden van duisternis, kou en ‘quarantaine’. En op deze momenten is het soms nou eenmaal moeilijk om ons een positieve plek voor te stellen in de toekomst.

Lente op komst!

Hier in Israël hebben na vier lange, koude maanden de meeste bomen hun bladeren allang verloren; gehavend door de harde wind en vorst. Net wanneer ze klaar lijken om te worden gebruikt voor brandhout, verschijnt er weer nieuw leven. De amandelboom bloeit… deze kale bomen die al zo lang sluimeren maken opeens een comeback. De boodschap van de bomen, en de boodschap van hun Nieuwjaar, is te weten dat de lente weer zal komen. Het sap stroomt in de bomen, en de zware Israëlische winterregens -die wij hier nu hebben- hebben een doel. De bloemen zullen weer bloeien, de sappige vruchten zullen weer groeien en de zon zal weer schijnen!

Misschien is de grootste les van deze dag om ons niet te laten bepalen door de moeilijke ‘onproductieve’ tijden in ons leven. Net zoals de bomen, leven ook wij in ‘seizoenen’; zoals de maan die toeneemt en afneemt, krimpt en verdwijnt, voordat het groeit en weer vol wordt. Toe BiSjwat valt altijd tijdens een volle maan. Het leven is als een cyclus. De lente staat voor de deur en zoals de Talmoed stelt: kunnen betere tijden "in een oogwenk" komen. Toe BiSjwat leert ons om geduld, en vertrouwen, te hebben dat de goede tijden eraan komen. Zelfs al ziet het er vandaag misschien nogal somber uit.