Laten we eerst eens kijken naar wat er de afgelopen twee weken gebeurde met betrekking tot de onderhandelingen met Iran over het bereiken van een hernieuwd nucleair akkoord.

De Amerikanen lieten zich eerst voorzichtig optimistisch uit over de kansen dat het tot ondertekening van een nieuw akkoord zou komen. De drie Europese machten, die de onderhandelingen met Iran gaande hielden, gaven echter aan dat de reactie van Iran op de definitieve tekst van het nieuwe akkoord teleurstellend was. Deze tekst was opgesteld door Joseph Borell, de Hoge Vertegenwoordiger van de EU voor Buitenlandse Aangelegenheden en Veiligheidspolitiek. Borell nam het initiatief tot het opstellen van deze zogenaamde definitieve tekst, nadat de onderhandelingen met Iran in Wenen en later in Qatar waren stukgelopen.

Iran en het Internationaal Atoomagentschap

Iran nam daarop de tijd om te reageren op het voorstel van de EU. Het bleef vasthouden aan zijn eis dat het Internationaal Atoomagentschap in Wenen (IAEA) het onderzoek zou staken naar drie verdachte faciliteiten waar IAEA-inspecteurs deeltjes uranium hadden gevonden. Iran had uitgebreide werkzaamheden uitgevoerd - hele gebouwen werden gesloopt en tonnen aarde werden afgevoerd - om ontdekking van de uraniumdeeltjes te voorkomen. Het laatste nieuws over deze kwestie is dat Iran de IAEA oproept om “niet te bezwijken onder de Israëlische druk, en haar geloofwaardigheid te behouden”.

De IAEA had Iran in juni drie maanden de tijd gegeven om “geloofwaardige antwoorden” te geven op schriftelijke vragen over de aard van de nucleaire werkzaamheden in de drie faciliteiten die het niet had gedeclareerd. Iran stelde daarna dat de acties van de IAEA “politiek gemotiveerd” waren. Tot nu toe heeft Iran niet gereageerd op de vragen, maar riep het wel op om “constructief” te zijn. Dit is een soort spel dat Iran altijd al met de IAEA heeft gespeeld en waar de Islamitische Republiek tot nu toe mee weg kwam.

Israëlische nieuwe inlichtingen over Iran

Israël, op zijn beurt, zegt dat het feit dat Iran obstructie pleegt tegen het IAEA onderzoek genoeg reden zou moeten zijn voor de drie Europese machten en de VS om alle verdere onderhandelingen met de Islamitische Republiek over een akkoord te staken. In plaats daarvan, zeggen Israëlische functionarissen, zouden de vier Westerse machten moeten gaan werken aan een zogenaamd plan B. Een dergelijk plan zou Iran daadwerkelijk moeten beroven van het vermogen om kernwapens te produceren en zou de imperialistische agressieve politiek van het regime moeten intomen.

Yair Lapid, de huidige demissionaire Israëlische premier, was deze week in Duitsland om de Duitse regering zo ver te krijgen dat men de onderhandelingen met Iran staakt. Lapid heeft een deel van de pressie die Israël uitoefent om het Westen zo ver te krijgen om de houding tegenover Iran te wijzigen, uitbesteed aan leden van zijn team en aan Mossad -directeur David Barnea.

Barnea maakte vorige week een reis naar de VS waar hij sprak met hoge vertegenwoordigers van de regering Biden en met de hoofden van de FBI, CIA en de militaire inlichtingendienst van het Amerikaanse leger. Naar verluidt had Barnea uiterst gevoelige en geheime informatie bij zich over werkelijke Iraanse nucleaire activiteiten, wat hij met de Amerikanen deelde. Eerder had Lapid die inlichtingen al gedeeld met de Europese leiders die betrokken waren bij de huidige onderhandelingen. Deze gesprekken achter gesloten deuren en de inlichtingen over Iraanse geheime nucleaire activiteiten die de Mossad heeft, zouden nu wel eens de doorslag kunnen geven over het wel of niet sluiten van een nieuw akkoord met Iran.

Een Israëlische woordvoerder beweerde afgelopen zondag dat het diplomatieke offensief van de huidige Israëlische regering en de missie van Barnea vruchten aan het afwerpen zijn. De Verenigde Staten en de Europeanen beseffen nu beter dat zij geen verdere concessies meer kunnen doen aan het regime in Teheran, volgens de woordvoerder.

Reacties

De gouverneurs van de IAEA zullen deze week waarschijnlijk verdere stappen tegen Iran aankondigen. Dit zou dan het einde kunnen betekenen van de pogingen om tot een vergelijk te komen met Iran over het nucleaire programma van de Islamitische Republiek. IAEA-directeur Rafael Grossi klonk erg pessimistisch tijdens zijn openingsspeech voor de bijeenkomst van de gouverneurs die vrijwel de hele week zal duren. Grossi zei dat zijn organisatie geen duidelijk beeld heeft van de Iraanse nucleaire activiteiten, nadat het regime in Teheran in juni 27 camera’s buiten werking stelde. Grossi leek ook de spot te drijven met de opmerkingen die het regime de laatste tijd over de IAEA maakte.

In Iran dreigde generaal Mohammad Ishmail Kothari tijdens een interview met het ISNA nieuwsagentschap dat het land nu zo ver is dat het snel uranium kan opwerken tot 93 procent. Dit is het percentage dat bewijst dat Iran werkt aan een nucleair wapen. Kothari bleef overigens vaag over de vraag of er al zo’n beslissing is genomen, maar hij zei dat het afhankelijk is van “de andere partijen”. Daarmee bedoelde hij ongetwijfeld het Westen.

Hezbollah bereidt zich voor

Dan is er de spanning in het noorden van Israël, waar Hezbollah zich aan het voorbereiden lijkt op een nieuw conflict met Israël. UNIFIL, de vredesmacht van de Verenigde Naties in zuid-Libanon, maakt bijna dagelijks melding van provocaties door Hezbollah.

Hezbollah heeft zijn elitekorps Radwan langs de grens met Israël gestationeerd. Dit korps is te vergelijken met een leger en heeft in Syrië veel oorlogservaring opgedaan. Wanneer Israël volgende week (op 20 september) zal beginnen met het boren naar gas in het Karish-veld, dan zou Hezbollah zijn dreigement kunnen waarmaken om Israëlische doelen aan te vallen. Al eerder heeft Hezbollah drie onbemande vliegtuigen (UAV's) gebruikt om de Israëlische marine te provoceren in het Karish-gebied. Die aanval mislukte echter, omdat het Israëlische leger de vliegtuigen tijdig ontdekte en neerschoot. Hezbollah leek echter niet onder de indruk door het neerhalen van zijn UAV’s. Bij monde van zijn leider Hassan Nasrallah blijven ze ten onrechte beweren dat het gedeelte van Karish, waar Israël naar gas gaat boren, in Libanon ligt.

Onderhandelingen tussen Libanon en Israël

Momenteel voeren Israël en Libanon indirecte onderhandelingen over het oplossen van het Karish-dispuut. Deze onderhandelingen worden geleid door de Amerikaanse diplomaat Amos Hochstein. Al maanden voert hij indirecte gesprekken tussen de Libanese regering en die van Israël. Hochstein heeft nu haast, omdat hij weet dat Israël op 20 september het boren naar gas zal laten beginnen.

Volgens Orna Mizrahi, een Libanon-expert die op maandag jl. een briefing gaf, die door ondergetekende werd bijgewoond, heeft de Libanese regering het meest behoefte aan deze gasdeal met Israël. Dit vanwege de uiterst rampzalige economische crisis in het land. Ook de Libanese president Michel Aoun, die normaal gesproken aan de leiband loopt van Hezbollah-leider Hassan Nasrallah, zou nu volgens Mizrahi voor het sluiten van een deal met Israël zijn.

Deze deal zou inhouden dat Libanon het hele Sidon gasveld krijgt en in ruil daarvoor zijn claim op 1435 vierkante kilometer van het Karish-veld opgeeft. Israël heeft echter geëist dat de VN de nieuwe maritieme grens (blauwe lijn in zee) zal gaan erkennen. Volgens Mizrahi zou dit het voor Hezbollah lastiger maken om een aanval op Israël uit te voeren. Hij waarschuwde dat de Libanese terreurorganisatie naar verwachting geen aanval op zee zal uitvoeren, maar op doelen in het noorden van Israël. Hezbollah zou wat in Israël wordt genoemd een Mabam (oorlog tussen de oorlogen) kunnen beginnen. Een confrontatie met de IDF die slechts enkele dagen zal duren, net zoals de laatste Gaza-oorlog met de Palestijnse Islamitische Jihad, die iets meer dan twee dagen duurde.

Er zal echter veel afhangen van de orders die Nasrallah uit Iran krijgt en van de interne druk die in Libanon op hem wordt uitgeoefend. De populariteit van Hezbollah is door de grote ellende in Libanon sterk gedaald en dat zou Nasrallah af kunnen houden van het starten van een nieuwe oorlog met Israël, aldus Kolonel (bd) Orna Mizrahi, die tegenwoordig voor the Institute for National Security Studies (INSS) in Tel Aviv werkt.