De eerste premier van Israël, David Ben Gurion, werd bekend als HaZaken, ‘de oude man’.

Baron Edmond de Rothschild, een filantroop die gedreven werd door de vaste overtuiging dat rijkdom geen doel op zich is maar een mogelijkheid om aan de toekomst te bouwen, gaf miljoenen van zijn eigen geld om de 19e-eeuwse worstelende Joodse gemeenschap te helpen en kreeg daarom de titel HaNadiv HaYadua, ‘de vrijgevige’.

Net als David Ben Gurion en Edmund de Rothschild, kreeg ook Orde Wingate een naam die zijn ongelooflijke bijdragen aan het Joodse volk samenvatte. In het Hebreeuws staat hij liefkozend bekend als HaYadid, of eenvoudigweg ‘de vriend’.

En wat een vriend was hij.

Door zijn daden, geloof en moed werd Wingate, een onvermoeibare christelijke zionist, een van de grootste vrienden die het Joodse volk ooit heeft gehad. Het is geen verrassing dat er zowel straten als de grootste sportacademie van het land naar hem zijn vernoemd.

De bijdragen van deze eigenzinnige en onconventionele Britse soldaat, die zich niet graag aan de regels hield, kunnen niet overschat worden. Bovenal zal Orde Wingate voor altijd herinnerd worden, omdat hij de basis legde voor het eerste Joodse leger in tweeduizend jaar.

Orde Wingate

Wingate werd geboren in 1903 en kwam uit een familie van trouwe Plymouth Brethren, een streng religieuze groepering die was ontstaan in het hart van het Britse Rijk. Zoals veel jongemannen uit zijn hogere klasse, diende ook Wingate in het Britse leger.

Hij stond bekend als een slordig man, maar ook als fervent lezer. Hij is beroemd omdat hij zei dat hij "uitblonk in middelmatigheid". Maar ondanks zijn zogenaamde mislukkingen in het leger geloofde Wingate dat God toch een plan had. Maar wat dat plan precies was, wist hij niet.

Uitgezonden naar Israël

Tijdens zijn legerdienst in Soedan voelde hij dat Gods plan voor zijn leven vorm aan het krijgen was en dat hij zich daarom moest voorbereiden op toekomstige buitengewone tijden.

Wingate verlangde naar avontuur en zelfdiscipline en maakte er een gewoonte van om rauwe uien te eten, zijn thee door zijn sokken te laten trekken en naakt rond te lopen terwijl hij zichzelf met een rubberen borstel schuurde.

In 1936 veranderde zijn leven drastisch toen hij werd uitgezonden naar het Land Israël, dat onder Brits bestuur stond.

Anti-Joods

Wingate, die de Britse Balfourverklaring van 1917 had omarmd, waarin het Joodse volk een nationaal thuisland werd beloofd, was verbaasd over zijn mede-Britten in het land die nu openlijk anti-Joods waren. Gedetacheerd bij de Britse inlichtingendienst, sloot hij zich maandenlang op in een hotelkamer in Haifa om te proberen alles op een rijtje te zetten.

Zionistisch

Hij bestudeerde de oorsprong van het Joods-Arabische conflict, de Hebreeuwse Bijbel en ook het Hebreeuws - dat hij binnen een paar jaar vloeiend zou spreken. Hij verliet de hotelkamer als een onsterfelijke zionist, ervan overtuigd dat de tijden waarin hij leefde van Bijbelse proporties waren en dat God op het punt stond te handelen.

Wingate was hier om deel uit te maken van dat plan.

Britse passiviteit

Het was een tijd waarin Arabische bendes weerloze boeren en families in kibboetsim in de Jezreelvallei vermoordden. De Britten weigerden zich ermee te bemoeien om de Arabische oliestroom door hun pijpleiding in het hart van de vallei niet in gevaar te brengen.

Wingate walgde van de zelfgenoegzaamheid en de hatelijke houding van de Britten tegenover de Joodse gemeenschap. Hij beschouwde hun beleid als gevaarlijk en als verraad.

Drie jaar voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, met de Joden in Europa op de rand van de afgrond, schreef hij aan zijn eigen autoriteiten: "Laten we in vredesnaam iets rechtvaardigs en eervols doen voordat de oorlog uitbreekt. Laten we onze beloften aan het Jodendom inlossen en de duivel van het nazisme, fascisme en onze eigen vooroordelen te schande maken."

Joodse strijdkrachten

Maar zelfs dat was niet genoeg om de Britten over te halen om actie te ondernemen. Er was meer nodig. Om de Britten voor zich te winnen, raadde hij hen af om werkeloos toe te kijken terwijl kibboetsim werden aangevallen. Hij redeneerde met hen dat ze daarmee de Britse pijplijn in gevaar brachten.

Daarom pleitte hij voor het trainen van een Joods squadron van strijders die de pijplijn konden verdedigen (en dat betekende natuurlijk automatisch ook de kibboetsim). Met een dubbelhartig beleid dat de Britten en de kibboetsim bevoordeelde, won hij niet alleen de Haganah, de geheime Joodse verdedigingsmacht, maar overtuigde hij ook de Britten ervan dat speciale Joodse strijdkrachten het enige waren dat het probleem van de moorddadige Arabische bandieten konden oplossen.

Voorbereiding op de staat Israël

Voorheen was hij door de Britten belast met het beschermen van de pijplijn. Met het opzetten van de Special Night Squads van Joodse strijders, geloofde Wingate dat hij eindelijk had ontdekt waarom God hem op aarde had gezet. Hij geloofde dat het niet om de pijpleiding ging, maar om de voorbereiding van een toekomstige staat Israël.

Bijbelse blauwdruk

Niet alleen trainde hij de nachtjagers op basis van zijn militaire ervaring in Soedan, hij gebruikte ook de Israëlitische veldslagen uit de Bijbel als blauwdruk voor succes: maar niet zomaar een veldslag. Hij richtte zich op de strijd tussen Gideon en de Midjanieten die plaatsvond in precies dezelfde Jezreelvallei en bestudeerde hun oorlogskunst.

Hij zag zichzelf als Gideon en voerde het bevel over een kleine groep soldaten om de Arabische "Midjanieten" te verslaan, en wat voor Gideon werkte, zou ook voor hen werken. Wingate trainde de kleine groepen van licht uitgeruste mannen om zich geruisloos in het donker te verplaatsen, inlichtingen te verzamelen en de vijand aan te vallen waar zij dat het minst verwachtten - in hun eigen achtertuin.

Hoewel veel Joodse mensen nobel de kibboetsim of hun boerderijen hadden verdedigd, was er in meer dan tweeduizend jaar geen Joodse militaire operatie als deze geweest. De Special Night Squads voldeden aan alle verwachtingen. Aanval was de vorm van verdediging. Sabotage hield op, de pijpleiding werd veilig gehouden en de Arabische plunderaars werden verslagen.

Echte vriend

Met zijn moed en geloof liet Wingate de Joodse gemeenschap zien dat hij een echte vriend was. Zijn geloof in het zionisme, de Bijbel en een toekomstige Joodse staat is nooit afgenomen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij uitgezonden naar Ethiopië en daarna naar Birma, maar zijn hart bleef bij de Joden in Europa. Ondanks de verschrikkelijke en voortdurende vernietiging van miljoenen mensen, verloor hij nooit zijn geloof dat Israël herboren zou worden.

Helaas voor hem - en voor ons allemaal - heeft hij de wedergeboorte van Israël nooit mogen meemaken. Hij stierf slechts vier jaar eerder bij een vliegtuigongeluk. Maar hij wordt nooit vergeten en voor alles wat hij deed, zal hij altijd herinnerd worden als De Vriend.