Leer hier mijn vorige blog over Freddie Da Silva!

Tijdens de bijeenkomst maakte een aantal jonge leerlingen van het lyceum een vuist, hieronder hun tekst.

Leerling 1

Voor velen is de oorlog ver weg. Maar voor anderen maakt die nog altijd deel uit van de dagelijkse realiteit. Van generatie op generatie zijn de trauma’s van 1940-1945 doorgegeven, bewust en ook onbewust. Wij moeten er alles aan doen om gruwelijkheden zoals die van toen nooit meer te laten gebeuren.

Een van de eerste anti-Joodse maatregelen die het Nederlandse onderwijs in 1940 trof, was een verordening van secretaris-generaal Karel Frederiks van Binnenlandse Zaken. Hij verbood per 30 september 1940 alle aanstellingen, benoemingen en promoties van Joodse ambtenaren. En nog geen twee maanden later, op 22 november 1940, kregen alle Nederlandse scholen het bericht dat Joodse docenten moesten worden ‘vrijgesteld’ van hun baan. In goed Nederlands: ze werden ontslagen. Ze mochten hun werk niet langer doen. Deze discriminerende maatregel trof ook twee docenten van ons Rijnlands Lyceum: Ernest Frijda en Freddy da Silva.

Wij, leerlingen van het Rijnlands Lyceum anno 2021, nemen deze twee leraren, die aan het begin van de Tweede Wereldoorlog zo onterecht uit hun functie werden ontheven, hierbij weer in dienst. Wij geven uitdrukking aan onze grote droefheid en verontwaardiging over deze grove schending van hun rechten.

Leerling 2:

Stelt u zich eens voor! Straks komt er iemand naar u toe die zegt: ‘Vanaf morgen bent u ontslagen, omdat u protestant bent.’ Of Katholiek of Jood. Dat is toch onvoorstelbaar? Van de ene op de andere dag verdwenen twee hooggekwalificeerde en geliefde Joodse leraren van deze school.

Leerling 1:

De geschiedenis kunnen we niet herschrijven. Maar vandaag kunnen we deze twee docenten van ons lyceum, Ernest Frijda en Freddy da Silva, die werden ontslagen omdat ze Joods waren, wel rehabiliteren, we kunnen hun naam in ere herstellen. We staan hier vandaag dan ook in uw midden, om wat hun hier tachtig jaar geleden is aangedaan, te repareren en om te beloven dat wij zoiets nooit meer zullen laten gebeuren. Zoals Elie Wiesel, een van de overlevenden van Auschwitz, ooit zei: ‘Het tegenovergestelde van liefde is geen haat, maar onverschilligheid.’ Wij moeten nooit meer onverschillig zijn.’

Leerling 3:

Ernest Frijda, zoon van Willem Frijda en Paula Anschel, geboren in Arnhem op 19 februari 1909, vermoord in Auschwitz op 27 maart 1944, leraar wis- en natuurkunde aan het Rijnlands Lyceum, een goed schaker, actief bij het geven van hulp aan onderduikers, u werd ontslagen door de toenmalige directeur. Uw dochter Wilhelmina heeft nog brieven van collega’s van het Rijnlands waarin deze hun waardering voor u uitspreken. We nemen u hierbij weer in dienst en wij zullen alles doen om zulke onmenselijke dingen niet meer te laten gebeuren!

Leerling 4:

Freddie da Silva, leraar aardrijkskunde, u werd geboren als Ferdinand David Bram da Silva op 25 oktober 1909 in Amsterdam. U volgde een universitaire studie waarbij u in 1934 het doctoraalexamen in de biologie aflegde. In 1937 deed u ook cum laude doctoraalexamen in de aardrijkskunde, eveneens aan de Amsterdamse universiteit. In 1938 werd u leraar aan het Rijnlands Lyceum in Wassenaar.

Leerling 3

Onze school wil uw naam in ere herstellen en u weer terug in dienst nemen. En wij beloven dat we nooit meer stil zullen zijn, we moeten zoiets nooit meer laten gebeuren!

Leerling 2

We zullen dat nooit meer slikken van die schoften die onze leraren bij ons weghaalden!

Leerling 1

Wij doen dit uit plichtsbesef, als school is dit onze taak. En ook uit morele verontwaardiging. Je mag mensen niet ontslaan op grond van afkomst; dat is discriminatie en het is in strijd met de rechtsstaat. Wie het verleden kent, weet veel over de toekomst. In De Tweede Wereldoorlog vond een ongekende genocide plaats, waarbij in Europa 6 miljoen Joden de dood vonden.

In Nederland kwamen ca 104.000 Joodse burgers om het leven van de 130.000 Joden van vóór de oorlog. Voor de menselijke geest is het moeilijk je zoveel doden voor te stellen. Nooit meer oorlog, nooit meer antisemitisme! Mogen we diegenen die ons vrijheid hebben geschonken en voor onze vrijheid zijn gestorven nooit vergeten!

Alle 4

We zullen nooit meer onverschillig zijn en wegkijken. Daarom, om de historie levend te houden zullen wij, als Rijnlands Lyceum deze stolperstenen adopteren en er goed voor zorgen.

Ik hoop zo dat deze blog door u wordt gedeeld en dat het dan weer wordt gedeeld en weer. En dat zo heel Nederland leest over dit bijzondere initiatief van deze leerlingen. Want vuisten moeten we maken, allemaal, opdat dit nooit, maar ook nooit meer gebeurt.