Slechte voorbodes

In Nederland had ik vanaf mijn negende jaar mijn eigen PC die het over algemeen altijd goede prestaties leverde. Echter gebruik ik sinds mijn vertrek uit Nederland vrijwel alleen nog maar een laptop. Maar helaas maakt onze huidige laptop al vele maanden luide geluiden, kunnen we hem alleen maar gebruiken met de stekker in het stopcontact en heeft hij veel moeite met multitasken. Vanaf het indrukken van de startknop totdat hij eindelijk volledig opgestart is duurt het in het goede geval -zonder te overdrijven- op z’n minst 1,5 uur. Het is dus wel duidelijk dat we eigenlijk toe zijn aan een nieuwe laptop.

Op het Bijbelvers “Iemand zei tegen Jozef: ‘uw vader is ziek’” (Genesis 48:1) geeft de Midrasj (een samenstelling van Joodse overleveringen) als commentaar dat Jakob aan het einde van zijn leven bad om een ziekte te krijgen. De reden hiervoor was dat -net zoals veel computers in onze dagen- mensen in de tijd van Jakob simpelweg dood neervielen wanneer hun toegewezen tijd in deze wereld op was. Jakob daarentegen wilde tijd hebben om zich hierop voor te bereiden. Onze laptop geeft ons al maanden de tijd om op zijn einde voor te bereiden, en precies om deze reden willen we al een hele tijd een back-up maken van alle familiefoto’s, belangrijke informatie en geschreven materiaal. Het probleem is alleen dat een externe harde schijf om zo’n back-up te maken geen kleine uitgave is. Dus hopen en bidden we dat onze laptop voor nu nog eventjes blijft werken… totdat we een vervanging hebben.

Vervangen of niet?

De meeste experts schatten de levensduur van een laptop op drie tot vijf jaar. Sommigen schatten het zelfs op meer dan tien jaar. Voor ons is nu duidelijk dat onze laptop geen hele lange levensduur heeft. Ik kreeg die van ons als cadeau van mijn schoonvader kort na mijn trouwen, inmiddels alweer meer dan zes jaar geleden. Verschillende IT-specialisten die ik persoonlijk ken waren er allemaal over eens dat het voor ons beter was om aan een nieuwe te denken. Iets waar mijn vrouw al maandenlang op staat, maar wat ik telkens koppig weigerde te doen. Niet omdat ik de noodzaak van een andere niet zag, noch omdat ik geen nieuwe wilde. Ik wist heel goed dat we het moesten vervangen. Maar alleen om het simpele feit dat als een externe harde schijf al een grote uitgave was, een nieuwe laptop helemaal een enorme uitgave zou zijn.

Een uitgave die samengaat met de hoge kosten van de levensstandaard hier in Israël. Eerder dit jaar is uit een onderzoek gebleken dat Nederland in verhouding het meest betaalbare land is wat betreft het doen van boodschappen, terwijl Israël daarentegen volgens dit onderzoek juist het zesde duurste land bleek te zijn op het gebied van voedselvoerziening.

Met het onderhouden van een gezin, een hoge huur voor een klein appartement en het leven van salaris tot salaris, is het dan natuurlijk niet erg aantrekkelijk om plotseling een nieuwe laptop te kopen. Elektronica en dan vooral computers en laptops, zijn hier namelijk ook nog eens minstens 1,5 keer duurder dan elders in de wereld. Over het algemeen is het veel goedkoper om een ​​laptop in Europa of Noord-Amerika te kopen dan in Israël. Je krijgt daar namelijk goede merknamen voor veel lagere prijzen en met meer opties en software inbegrepen in de basisprijs (hier krijg je een laptop meestal kaal - zonder besturingssysteem en nauwelijks met software, waarvoor je apart betaalt).

Kosten

Zoals overal ter wereld kan de prijs van een nieuwe laptop ook hier sterk variëren, afhankelijk van allerlei verschillende factoren. De algemene prijs voor de goedkoopste simpele laptops begint hier vanaf ongeveer 800 Sjekel (227,- Euro). Deze machines hebben doorgaans beperkte functies en zijn vrij langzaam. Een topmodel kan oplopen tot rond de 10.000,- Sjekel (2837- Euro). Maar er zijn ook tal van laptopmodellen van gemiddeld tot goede kwaliteit beschikbaar tussen de 1500,- en 3000,- Sjekel (425-850 Euro). Zelf gebruik ik de laptop alleen maar om te schrijven; meestal voor de artikelen die jullie lezen of om geschreven commentaar en notities van mijn Thora-leren uit te typen. Daarom hebben wij in ons geval gelukkig geen duur topmodel nodig. We hopen iets relatief goedkoops te vinden van op z’n minst een gemiddelde kwaliteit.

Waar andere mensen het misschien nodig hebben voor zakelijke doeleinden of om te ‘gamen’, hebben wij dit probleem niet. We maken zelfs nauwelijks gebruik van het internet, kijken geen films en binnen onze gemeenschappen speelt men ook geen videospelletjes. Men heeft hier dus ook geen ‘zwaardere’ computers voor nodig. Kinderen komen meestal zelfs niet eens in de buurt van een computer. De ultra-orthodoxe, en met name de chassidische, gemeenschappen zijn over het algemeen namelijk erg op hun hoede voor computer en internetgebruik; om dezelfde reden dat ook de televisie al vanaf het begin als verboden terrein werd beschouwd. De kosten van een computer zijn niet alleen hoog op financieel gebied. Als wij niet heel voorzichtig zijn, kunnen deze kosten ook zelfs onbetaalbaar zijn op het geestelijk gebied van ons en onze dierbaren.

Oppositie tegen computer/internet gebruik

Minderjarigen hebben daarom helemaal geen toegang tot het internet. Zij die internet wel voor zakelijke -of andere goede- doeleinden gebruiken, moeten rabbinaal goedgekeurde internetfilters en andere ‘veiligheidsmaatregelen’ gebruiken. De grootste zorgen die men heeft, zijn de toegankelijkheid aan goddeloosheid, smerige websites, de blootstelling aan -wat men in het Engels 'FOMO (fear of missing out)'-verslaving noemt, en allerlei andere vormen van dwangmatig gedrag geassocieerd met internetgebruik.

Het gemak om ongepaste websites te vinden, of websites met verspreiding van leugens, kwaadsprekerij, ongeloof in G-d, en dergelijke, maken echter alleen maar een deel uit van het probleem. Behalve al deze schadelijke dingen is er nog iets dat wij als erg gevaarlijk beschouwen. En dat is het gemak en de directheid waarmee zoveel benaderd kan worden. Je zou kunnen denken dat dit juist alleen maar iets goeds is. Maar binnen het Jodendom waarderen wij ons vermogen om moeilijke vraagstukken op te lossen met ons eigen denken en leren. Het gemak waarmee we tegenwoordig alles kunnen vinden op het internet, ‘met slechts een klik op de knop’, maakt dat mensen gewend raken aan het verwerken en analyseren van informatie zonder maar enige inspanning of geduld. Iets wat behoorlijk nadelig is voor ons eigen denkproces; vooral bij het leren van de Thora en rabbinale discussies in de Talmoed of Joodse wetgeving, waarbij precies het tegenovergestelde van moeiteloze ongeduldige analyse vereist is.

Er zijn tegenwoordig computerprogramma’s beschikbaar met alle klassieke Joods-religieuze boeken. Echter, is de decaan van mijn kollel (leerhuis voor getrouwde mannen) er nog steeds van overtuigd dat iemand geen Thorageleerde kan worden als hij alleen maar leert van dit soort programma’s. Het ‘zwoegen in de Thora’, het zelf opzoeken en het leren van open boeken, is wat bijdraagt aan de kennis, het leervermogen, en het denkproces van een persoon. Hieraan zien we dus waarom we, zelfs zonder de ‘duistere kant’ van het internet, het regelmatig internetgebruik als schadelijk beschouwen voor onze kinderen.

Eigen relatie met G-d

Hier komt natuurlijk wel bij dat we niet mogen vergeten wat de Joodse geleerden ons leerden: "Alles wat G-d in Zijn wereld schiep, heeft Hij voor Zijn eigen eer geschapen." Dit kan uitgelegd worden met dat het hele doel van alle technologische uitvindingen is om G-d eer te geven; door deze te gebruiken voor heiligheid, Thora en goede daden. Om onze wereld in een betere staat te brengen. Maar ook al zijn we van mening dat internet voor zowel goed als slecht kan worden gebruikt, geloven wij dat het waarschijnlijk nog steeds niet de juiste reactie is om het voor iedereen in onze gemeenschap beschikbaar te laten zijn. Sommige mensen hebben het nodig, en tegen sommige mensen moet gezegd worden dat ze er zo ver mogelijk vandaan moeten blijven.

Er zijn helaas talloze voorbeelden in de wereld waarom er duidelijke grenzen moeten worden gemaakt. Tegelijkertijd is het uiteraard ook heel belangrijk dat we zelf ook sterk staan ​​in ons eigen geloof in G-d. Internetgebruik heeft bij ons absoluut niet de voorkeur. Maar het probleem ligt ook daar waar iemand niet bezig is met zijn eigen relatie met Onze Vader in de Hemel. Het belangrijkste is dat we ons richten op de reden achter onze argwaan. Niet alleen ‘omdat het verboden is’. Maar juist: waarom onze gemeenschappen ertegen zijn. Hoe dit gebruik ongeloof in trouwe gelovige harten heeft verspreid.

De chassidische Rebbe van Boyan, rabbijn Nachum Dov Brayer, benadrukt het als volgt: “We willen alleen maar een heilig en zuiver leven leiden. Om een ​​gesjmak (aangenaamheid) te brengen voor het Jodendom, en de heilige Thora. Dat onze Joodse huizen gevuld zullen zijn met het licht van de Thora, G-ds geboden, goede daden, een liefde voor onze medemens, en Avodat Hasjem (dienst aan G-d).”

Mogen we het allemaal waard zijn om zulke huizen te hebben.