Terwijl het vet uit mijn pan spat, de balletjes gehakt feestelijk liggen te pruttelen, staat hij toe te kijken. In de opening van de deur. Het raam is open. Vanwege de baklucht, de blauwe hemel en de fluitende vogeltjes.

We praten met gedempte stemmen. Ik weet niet of dat is omdat we de tjilpende vogels niet willen storen of dat we bang zijn dat anders de gehaktballetjes de pan uitspringen. Af en toe vraagt hij me iets. Ik ben zo geconcentreerd de keukenprinses uit te hangen, dat ik niet steeds antwoord, maar tussen ons maakt dat niet uit. Met zijn tweetjes in de keuken, het voelt fijn en vertrouwd, zoals altijd als we samen zijn.

De balletjes zijn bijna klaar en met mijn lepel roer ik er nog een laatste keer doorheen. Dan zegt hij: ‘Mijn vader was een NSB’er…’.

De vogeltjes stoppen met fluiten. Het vet in de pan spat niet meer. Het is doodstil. Ik denk niets en ook weer zo heel veel. ‘Hij kan er niets aan doen, het was zijn vader. Waarom vertelt hij me dit? Waarom nu?’, gaat het door mijn hoofd. Mijn stem voelt verstokt in mijn keel.

We eten in stilte. Mijn heerlijke gehaktballetjes, met wat rijst en sla. Na het eten gaat hij naar huis, net als altijd. Een paar dagen later belt hij me en maken we, zoals we al jaren doen, een babbeltje over de dingen van de dag en ons werk. Zoals altijd. Hét onderwerp hebben we nooit meer aangeroerd.

Vergeving

Het is jaren geleden dat dit is gebeurd, maar ik denk er vaak aan. Zijn mededeling is nog steeds te groot voor me. Hij was niet verantwoordelijk voor de daden van zijn vader. Maar ik ook niet. Zocht hij toen mijn vergiffenis? Waarom vertelde hij het me niet vele jaren eerder? Waarom koos hij dat moment? Ik voelde me toen boos, onhandig en ingewikkeld boos.

Het was alsof op die avond onze dierbare vriendschap tot een eind kwam. We bleven elkaar zien, maar ik kon zijn aanwezigheid niet meer verdragen. Langzaam verwaterde ons contact en uiteindelijk waren er alleen nog herinneringen.

Hij is inmiddels overleden. Ik las het toevallig op internet. Beiden zijn we slachtoffers van een leven dat zich afspeelde nog voordat we werden geboren. Het is tijd voor vergeving. Voor hem en voor mezelf. Rust zacht lieve vriend.