Leiden de annexatieplannen van Israël tot verwijdering met de Golfstaten?
Door AFP / Times of Israel -
4 augustus 2020
Als Israël doorgaat met ‘annexaties’ op de zogenaamde Westelijke Jordaanoever, dan loopt de Joodse staat het risico de verbeterde relaties met de belangrijkste Arabische staten te ondermijnen en zich te vervreemden van Europese machten. Toch blijven de diplomatieke consequenties uiteindelijk onzeker, zeggen deskundigen.
De mogelijke omvang van internationaal verzet tegen de Joodse staat is onduidelijk, omdat het nog niet helder is welke stappen Israël gaat zetten om het door Amerika voorgestelde vredesplan te implementeren.
De regering van de Israëlische premier Netanyahu had afgelopen 1 juli als datum bepaald waarop het plan officieel aangekondigd zou worden. Vanaf die datum zou de regering acties kunnen gaan ondernemen als reactie op de voorstellen van de Amerikaanse president Trump. Diens vredesplan baant de weg voor het annexeren van grondgebied op de Westelijke Jordaanoever, waaronder alle Joodse dorpen. Deze dorpen worden onder internationale wetgeving doorgaans als 'illegaal' beschouwd.
Annexatie of inlijving is een onderdeel van het plan van Trump. Het roept ook op tot het oprichten van een gedemilitariseerde Palestijnse staat, grotendeels omringd door Israël, en met een hoofdstad die buiten Jeruzalem ligt. Deze bepalingen zijn volledig afgewezen door de Palestijnen.
'EU heeft Israëli's nodig, geen Palestijnen’
De Europese Unie (EU), Israëls belangrijkste economische partner, heeft in de afgelopen weken een diplomatieke campagne in stelling gebracht tegen annexatie. Het bezoek aan Jeruzalem door de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Heiko Maas, heeft nog eens extra kracht bijgezet aan de toenemende ongerustheid van de EU over de toekomstige annexatieplannen.
Maar het Europese landenblok kan Israël niet met formele sancties dreigen, want die vereisen unanieme steun van alle leden. Oostenrijk en Hongarije hebben al geweigerd Israël te veroordelen over toekomstige annexatie, terwijl de leiders van Griekenland en Cyprus afgelopen maand in Israël waren om te praten over samenwerking op het gebied van energie.
Naast formele sancties zou de EU andere samenwerkingsverbanden met Israël kunnen stoppen. Daarvoor is geen unanieme steun van de lidstaten nodig.
Maar een Europese diplomaat vertelde AFP, het internationale nieuwsagentschap in Parijs, dat elke sanctie tegen Israël afgewogen zal worden tegen mogelijk verlies van toegang tot Israëlische technologie. Daaronder valt ook beveiligingstechnologie die door sommige EU-landen hoog gewaardeerd wordt. “We hebben de Israëli’s nodig, geen Palestijnen,” zei de diplomaat die anoniem wilde blijven.
Het Europese landenblok kan Israël niet met formele sancties dreigen, want die vereisen unanieme steun van alle leden. Oostenrijk en Hongarije hebben al geweigerd Israël te veroordelen.
Hoe zullen de Golfstaten reageren?
In een zeldzaam opinieartikel in een Israëlische krant waarschuwde de ambassadeur van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) in Amerika, Yousef al-Otaiba, al in juni dat annexatie van delen van de Westelijke Jordaanoever elke versteviging van de Arabisch-Israëlische betrekkingen in gevaar zou kunnen brengen.
Otaiba beschreef annexatie als het 'illegaal inpikken van Palestijns land', en hij stelde dat 'annexatieplannen en spreken over normalisatie van betrekkingen een tegenstrijdigheid vormen'.
Analyse vanuit Israël
Yoel Guzansky, bestuurslid van het Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies van de Universiteit van Tel Aviv vertelde aan AFP dat de reactie van de Golfstaten afhangt 'van wat Israël feitelijk doet en hoe de Palestijnen daarop reageren'.
"Wanneer er Palestijns geweld losbreekt als reactie op welke aankondiging dan ook, dan kun je een heftigere reactie vanuit de Golfstaten verwachten", zei Guzansky.
"Leiders van de Golfregio kunnen de Palestijnen niet de rug toekeren, omdat zij rekening moeten houden met de publieke opinie in hun land,” voegde hij eraan toe. "Arabische leiders kunnen er onder lijden als zij niet alleen de Palestijnen aan hun lot overlaten, maar ook samenwerken met Israël".
Guzansky benadrukte echter ook dat er twee niveaus zijn van samenwerking tussen Israël en de Golfstaten: discrete banden die doorgaans met veiligheid te maken hebben, en openlijke verdragen over bijvoorbeeld handelsbelangen.
"Ongeacht welke annexatiestappen genomen worden geloof ik niet dat de samenwerking op het gebied van geheime inlichtingen zal ophouden,” zei Guzansky. “De gemeenschappelijke vijand Iran blijft namelijk wel bestaan.”
Een aankondiging van half juni dat particuliere organisaties uit de VAE en Israël de handen ineen gaan slaan om de coronacrisis gezamenlijk aan te pakken, zou volgens Guzansky weleens niet door kunnen gaan als gevolg van de annexatieplannen.
Voorbarig
Een correspondent van de linkse Israëlische krant Ha'aretz, Chaim Levinson, benadrukte dat speculatie over het ophouden van diplomatieke banden voorbarig is: "Het kan zo maar zijn dat Israël feitelijk geen actie onderneemt op het vredesplan van Trump, of wellicht een symbolisch gebaar maakt dat in de praktijk geen gevolgen heeft".
“Ik denk dat het te vroeg is om vast te stellen wat er uiteindelijk gaat gebeuren, omdat niemand weet wat er aan het begin zal gebeuren,” zei Levinson in de wekelijkse podcast van de krant.