Laten we beginnen met de stand van zaken in het onderhandelingsproces over een terugkeer naar de JCPOA, het nucleaire akkoord uit 2015 tussen Iran en zes wereldmachten. Die indirecte onderhandelingen tussen de VS en Iran werden onlangs na een lange periode van stagnatie hernieuwd in Qatar, een Arabisch buurland van Iran. Echter, na minder dan twee dagen werden de gesprekken opnieuw afgebroken. Dit nadat bleek dat Iran geen enkel nieuw standpunt naar voren had gebracht en vasthield aan zijn eis dat de IRG van de lijst van terroristische organisaties zou worden gehaald.

Pessimisme bij de VS

De stand van zaken is nu zo dat de Amerikaanse regering niet meer gelooft in een terugkeer naar de JCPOA, maar nog altijd geen geloofwaardig ‘plan B’ heeft voor het toenemende nucleaire gevaar van Iran. Brett McGurk is een expert op het gebied van terrorismebestrijding in het Midden-Oosten en functioneert nu als de coördinator voor veiligheidszaken in het MO voor de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad in President Biden’s regering. Hij zei tegen een groep experts dat het “hoogst onwaarschijnlijk” was dat er een “multilateraal nucleair akkoord met Iran zou komen in de nabije toekomst.”

De regering Biden wil de militaire optie tegen Iran echter niet gebruiken en gelooft volgens McGurk dat politieke isolatie en de herinvoering van sancties voldoende zullen zijn. Dat zou Iran kunnen bewegen om af te zien van verdere stappen, die het land tot de tweede Islamitische natie zouden maken die in het bezit komt van nucleaire wapens. Pakistan is de andere Islamitische natie die in het bezit is van atoomwapens.

EU gefrustreerd

De Europese Unie laat intussen zien dat het in toenemende mate gefrustreerd is over het gedrag van Iran. Dit wil echter niet zeggen dat de landenorganisatie nu overweegt om harde maatregelen te treffen tegen de Islamitische Republiek. Joseph Borell, de EU commissaris verantwoordelijk voor de buitenlandse politiek, waarschuwde alleen dat het definitief mislukken van de onderhandelingen over een nieuw of herzien nucleair akkoord een “gevaarlijke nucleaire crisis zouden creëren.”

Iran laat echter zien dat het niet geïmponeerd is door de dreigementen van de Amerikanen en blijft stug doorwerken aan het nucleaire wapenprogramma. Iran installeerde deze maand nieuwe IR-6 en IR-8 centrifuges in de ondergrondse nucleaire faciliteit Fordow en kan daardoor in korte tijd voldoende hoogverrijkt uranium produceren voor de vervaardiging van een nucleair wapen. Tegelijkertijd maakte Iran bekend dat het 27 camera’s van het Internationaal Atoom Agentschap (IAEA), die de verschillende nucleaire activiteiten van Iran monitoren, niet meer zou reactiveren.

Het is nu overduidelijk geworden dat het nucleaire programma van Iran bedoeld is om in het bezit te komen van atoomwapens. Dit werd opnieuw bevestigd door een voormalige topdiplomaat van de Islamitische Republiek vorige week.

Amir Mousavi vertelde Russia Today dat Iran met gemak tot 60 procent verrijkt uranium kan opwerken tot het niveau van 90 tot 95 procent, dat nodig is voor de productie van een nucleair wapen. Mousavi zei dat Iran nu alle geavanceerde centrifuges zelf produceert en dat het in bezit is van een groot aantal van deze centrifuges.

Khameneis Fatwa

Zionistische en Amerikaanse dreigementen zullen geen indruk maken op Iran volgens de Amir Mousavi, die opnieuw beweerde dat Khamenei ooit een zogenaamde fatwa (bindend religieus advies) had afgegeven die het produceren van kernwapens verbood. Het probleem met deze bewering is echter dat talloze onderzoekers, onder andere die van het Middle East Media Research Institute (MEMRI), een dergelijke fatwa niet hebben kunnen vinden.

Khamenei heeft slechts aan het begin van zijn leiderschap tijdens toespraken gezegd dat de vervaardiging van nucleaire wapens economisch niet verstandig zou zijn en dat het tegen de principes van Shia islam inging. Fatwa’s kunnen overigens gewijzigd of ingetrokken worden. Dit is iets dat zowel Khamenei als de overleden ex-leider van Iran Ayatollah Khomeini regelmatig hebben gedaan.

Khamenei zei in 1987 tijdens een geheime ontmoeting van de Atoom Energie Organisatie van Iran (IAEO) dat gezien het feit dat “onze natie altijd het lijdend voorwerp van externe dreigingen is geweest” Iran geen andere keuze had dan zijn vijanden te laten weten dat het zichzelf kon verdedigen. “Iedere stap die we vanaf nu nemen zal de defensie van onze natie en onze revolutie dienen” zei Khamenei die de aanwezigen opdracht gaf om “hard en snel te werken”.

Mossad

Aan het eind van 2021 vertelde Fereydoun Abbasi-Davani, het voormalige hoofd van de IAEO, in een interview met de door de staat gecontroleerde IRNA TV dat Mohsen Fakhrizadeh, de grondlegger van het nucleaire programma van Iran, aan de productie van een atoomwapen had gewerkt. Fakhrizadeh werd in 2020 doodgeschoten in zijn auto, vermoedelijk door een team Mossad-agenten.

De Mossad is ondanks beweringen van Iran nog altijd actief in de Islamitische Republiek. Israëlische media rapporteerden deze week dat Mossad agenten voor de tweede keer in drie maanden een official van de IRG hadden ondervraagd over wapentransporten naar Hezbollah en andere door Iran gesponsorde milities. Yadollah Khedmati, een IRG commandant verantwoordelijk voor logistiek, werd enige uren lang door Mossad agenten ondervraagd en vervolgens vrijgelaten. Hij gaf de Mossad informatie over de activiteiten van Brigadier Generaal Ali Ashgar Nowrouzi die een vertrouweling was van de liquideerde commandant van de Quds Brigade van de IRG, Qassam Soleimani. Nowrouzi organiseerde de wapentransporten naar Hezbollah en andere milities in Syrië.

Een week geleden werd de plotselinge dood van een andere IRG commandant gerapporteerd. Said Sarmardar Mutlag was één van de belangrijkste ingenieurs binnen de IRG’s ballistische rakettenprogramma en stierf onder mysterieuze omstandigheden. Zijn familie werd vervolgens bedreigd door het regime en werd opgedragen om niets over het incident naar buiten te brengen. De Mossad heeft over de laatste decennia regelmatig nucleaire wetenschappers uit Iran geliquideerd, maar heeft het laatste jaar dit soort liquidaties in toenemende mate toegepast op belangrijke IRG leden.

Iran beweert nu regelmatig dat het groepen Mossad agenten heeft opgepakt. Dit was ook het geval met de arrestatie van een groep Koerdische verzetsstrijders in Noord-Iran deze week. Ook in dit geval beweerde de IRG dat men een groep Mossad spionnen had gearresteerd. Gezien de vaagheid van de beweringen en het feit dat Mossad bijna altijd zijn operaties uiterst geheim weet te houden, lijken de beweringen van de IRG op een poging om de schade aan het imago van de organisatie te beperken.

Gantz en MI6

Benny Gantz, de Israëlische Minister van Defensie, adresseerde deze week ook het toenemende nucleaire gevaar van Iran voor Israël en de wereld in het algemeen. Gevraagd naar Israël’s vermogen om het nucleaire wapenprogramma van Iran ernstig te vertragen en te beschadigen, antwoordde Gantz bevestigend. Hij voegde eraan toe dat Iran een wereldwijd probleem is en niet Israël’s privéprobleem. Ook zei hij dat Israël hulp verwacht van de VS in geval van een militaire actie tegen Iran.

De Israëlische politicus zei verder dat hij geen overeenkomst over een nucleair akkoord met Iran meer verwacht. Dit is ook de mening  van Richard Moore the directeur van MI6 de Britse geheime dienst. Moore zei tijdens het Aspen Security Forum in Colorado (VS) dat hij denkt dat Khamenei  niet geïnteresseerd is in een deal en slechts tijd probeert te winnen. De directeur van MI6 geloofd echter, in tegenstelling  tot Gantz dat hij nog altijd gelooft dat een nieuw nucleair akkoord de beste weg is om Iran te stoppen.