Sluiten

Zoeken.

Klini-clowns en agenten

Door Petra van der Zande - 

10 april 2024

2021 CVI website (8)

Medische clown in het Shaare Zedek-ziekenhuis in Jeruzalem. | Foto: Olivier Fitoussi, Flash90

“Zoals water gezicht tegenover gezicht stelt, zo weerspiegelt het hart van de mens de mens zelf.” Spreuken 27:19 HSV

Israëli’s respecteren clowns. Ze zien de rode neus en slapstick niet alleen als een manier om mensen aan het lachen te maken, maar ook als een middel voor genezing en veerkracht.

Dream Doctors

Het in 2002 opgerichte Dream Doctors (DD) Project is een unieke Israëlische non-profit organisatie. In Israëlische ziekenhuizen maken professionele, medisch getrainde clowns, 'Dream Doctors', deel uit van multidisciplinaire zorgteams. Dankzij de expertise en het baanbrekende werkmodel van Dream Doctor heeft de organisatie internationale erkenning gekregen als leider op dit gebied.

Dream Doctors combineren een rijke gereedschapskist aan professionele vaardigheden, waaronder straattheater, clown technieken, podiumkunsten, actuele medische en verpleegkundige praktijken en therapeutische zorg. DD-trainingsprogramma’s weerspiegelen de kernwaarden van de organisatie: compassie, vrijgevigheid, zorg en respect voor het menselijk leven, ongeacht iemands religie, ras, geslacht, leeftijd of culturele achtergrond.

Niet alleen helpen klini-clowns patiënten zich te uiten maar ze zijn ook bemiddelaars die een brug slaan tussen de twee 'tegengestelde' partijen’ – veelal boze familieleden tegenover medisch personeel. Vandaag de dag vind je clowns in ziekenhuizen, scholen, in de gemeenschap en zelfs in internationale noodhulpmissies.

Clowneske politieagentes

Tegenwoordig heeft Israel naast de klini-clowns ook clowneske politieagentes die hartjes en liefde uitdelen aan demonstranten. Openbare protesten lijken niet bepaald de meest voor de hand liggende setting voor het uitdelen van liefde en harten.

"Hasjoteret Az-Oelaaj" (Politieagente - dus-misschien) is al een jaar of drie te vinden bij Israëlische straatdemonstraties. De naam is een woordspeling op een klassieke Israëlische filmpersonage en de naam van haar corps, "Jasjaar El-Halev". Deze Hebreeuwse woordspeling op Israël betekent letterlijk "recht naar het hart".

Tijdens de vaak turbulente demonstraties in Jeruzalem probeert Idit, de clowneske 'politieagent', de harten van mensen uit alle sectoren van de samenleving te bereiken. Met haar grote schoenen, ouderwets politie-uniform en rode neus, versierd met bloemen en hartjes, is ze een vast onderdeel geworden van allerlei menigten.

Hasjoteret Az-Oelaaj

Haar personage werd in augustus 2020 geboren. "Ik had altijd al een droom om een personage te creëren dat in staat zou zijn om door de stad te bewegen en contact te maken met alle verschillende soorten gemeenschappen die Jeruzalem herbergt, maar ik wist niet hoe of wat,” zei Idit.

In 2020 begonnen de grote anti-regering demonstraties vlak bij de ambtswoning van de premier aan de Balfourstraat in Jeruzalem.Terwijl Idit aan het hardlopen was, hoorde zij in de verte geschreeuw en lawaai. Ze wilde zien wat er aan de hand was. De trommels van de demonstranten leken op een militaire mars.

"Dat lawaai benadrukte voor mij de dissonantie, dat we in een militaire omgeving leven waartegen de demonstranten protesteren, maar dat ze dat in dezelfde soort taal doen," zei Idit. "Ik wilde net als Charlie Chaplin het komische van die machtsstructuur laten zien en het daarna door middel van humor ontkrachten."

De volgende dag had ze haar personage klaar met grote legerschoenen, een ouderwets politie-uniform en hartstickers. Op zaterdagavond ging ze naar het protest met als doel de mensen blij te maken en hartjesstickers uitdelen. Dat gebaar had een krachtige echo. Iedereen wilde wel zo’n sticker. Idit had nooit kunnen beseffen dat haar kleine, grappige personage zoveel weerklank zou vinden.

Haar activiteiten

Niet alleen bleef Hasjoteret Az Oelaaj naar de Balfour-demonstraties komen, maar ging zij ook naar ultraorthodoxe demonstraties bij Bar-Ilan Junction in Jeruzalem en vervolgens ook naar Palestijnse protesten bij de Damascuspoort in de Oude Stad en Sheikh Jarah, een Arabische wijk in Oost-Jeruzalem.

“Voor mij is dit de vervulling van een droom - een personage te zijn dat met iedereen kan communiceren, of het nu gaat om politieagenten, ultraorthodoxe Joden, Palestijnen of Joden van alle achtergronden.”

Sinds 7 oktober heeft Hasjoteret Az Oelaaj haar activiteiten opgevoerd.

In het begin trad ze samen met andere clowns op voor mensen die uit hun huizen werden geëvacueerd en nam deel aan marsen die opriepen voor de terugkeer van de gijzelaars. Ook trainde ze meer clown-"politieagenten" die een tijdje meededen met haar activiteiten.

Een anker in de ruimte

Tegenwoordig brengt ze de meeste tijd door in Jeruzalem, in de protesttent die families van de gijzelaars hebben opgezet. "Op vrijdag zijn daar Sjabbat recepties. De zus van de ontvoerde en vrijgelaten Aviva Siegel vertelde over Keith Samuel Siegel ,de man van Aviva, die nog steeds in Gaza gevangen zit. Idit werd gevraagd om samen met Aviva’s zus de Sjabbat kaarsen aan te steken, waarop zij beiden de zegen uitspraken.

“Mijn aanwezigheid is op de een of andere manier een anker in de ruimte geworden," realiseerde Idit zich.

"Ik wens mezelf en iedereen die ik ontmoet toe dat ik een herinnering kan zijn aan schoonheid, aan ons hart," zegt ze. "Ik houd vast aan het simpele geloof dat we allemaal een hart hebben, en dat we goed kunnen doen in de wereld, in ons land en met alle mensen. Ik wil graag een vonk in het hart ontsteken die zegt: 'Oh ja, misschien kunnen we het, ook al zeggen alle verhalen iets anders.”

Mijn doel is contact te maken met kloppende harten; om vreugde te creëren en mensen aan het lachen te maken; en, terwijl we door het leven gaan, te oefenen in het luisteren naar andermans hart.

— Idit, Hasjoteret Az Oelaaj

Petra-van-der-Zande_avatar-90x90

De auteur

Petra van der Zande

Petra van der Zande woont sinds 1989 in Jeruzalem. Samen met haar man zorgde zij 21 jaar lang voor vier meervoudig gehandicapte Israëlische pleegkinderen. Nu is zij onder andere actief...

Doneren
Abonneren
Agenda