In de 75 jaar dat de staat Israël bestaat is er veel gebeurd en veranderd.

Over “het conflict”, de vele oorlogen en de terreur heeft u zo langzamerhand wel genoeg gelezen. Al moeten we, gezien de vele bestaande onwaarheden over Israël, erover blijven rapporteren.

De slachtoffers van de terreur en de gevallen soldaten (24.213 mensen) sinds de oprichting van de staat Israël werden op Jom HaZikaron, herdenkingsdag, of dodenherdenking in het Nederlands, herdacht. Onder de meest recente dodelijk slachtoffers van de terreur waren de zusters Dee en hun moeder Lucy (Leah) uit de stad Efrat in Goesh Etzion, Judea.

Rabbijn Leo Dee

Rabbijn Leo Dee, die achterbleef met drie kinderen, reciteerde het El HaRachamiem gebed op de Herzlberg in Jeruzalem. De rabbijn maakte grote indruk in Israël door de wijze waarop hij omging met zijn enorme verlies. Zijn oproepen om de eenheid in het volk van Israël te herstellen en zijn opmerkingen over de moordenaars van zijn vrouw en zijn twee oudste dochters zetten klaarblijkelijk velen aan het denken.

De rabbijn zei in een interview met TV Kanaal 12 dat hij geen haat koesterde voor de terroristen die zijn familie vermoordden. “Mijn focus is volledig gericht op onze toekomst en die van het volk van Israël”, zei de rabbijn daags na de begrafenissen.

Deze opstelling van rabbijn Dee zal in niet geringe mate hebben geleid tot de beslissing om hem de eer te geven om het gebed voor de overledenen tijdens Jom HaZikaron te laten reciteren. De man werd in één klap een nationaal symbool en een voorbeeld voor velen in Israël.

De onverzettelijkheid die rabbijn Dee tentoon spreidde is niet uniek in Israël. Er zijn velen zoals hij, ook onder de overlevenden van de Holocaust. Er zijn nog altijd ruim 240.000 Holocaust overlevenden die in Israël wonen. Tijdens interviews die op de Holocaust-herdenkingsdag werden uitgezonden op de Israëlische radio, vertelden deze overlevenden over hun zorg over de situatie in Israël maar ook over hun optimisme over de toekomst van de staat.

Jaar van de waarheid?

Het komende jaar zal blijken of de Israëli’s in staat zijn om hun onderlinge geschillen bij te leggen en om de eenheid binnen het volk te herstellen. Dat zal niet eenvoudig zijn, gezien de al uit de hand gelopen polarisatie en de scherpe verschillen in sociaal en politiek opzicht in de Joodse staat. Het publiek in Israël lijkt zich echter in toenemende mate te realiseren dat men maar één Joodse staat heeft.

De Israëlische samenleving is altijd al een soort hogedrukpan geweest met soms zeer onverwachte, en scherpe wendingen. Deze hoge druk wordt niet alleen veroorzaakt door “het conflict” en de dreiging van de ons omringende vijanden. Het is een feit dat de huidige hoge druk in Israël voornamelijk het resultaat is van veranderingen in de samenleving.

Veranderingen in samenleving

Het aantal religieuze of traditionele Joden is aanmerkelijk toegenomen over de laatste decennia. Was Israël in het begin een hoofdzakelijk seculiere samenleving, nu is dat volledig veranderd. Zelfs in Tel Aviv, bijgenaamd ‘de stad zonder pauze’ en de seculiere hoofdstad van Israël, is deze verandering waarneembaar. Neem bijvoorbeeld het aantal ‘Yeshiva’ (Thoraschool) studenten in Israël. Bij de oprichting van de staat waren er 400 Yeshiva-studenten in heel Israël, dat aantal is nu gestegen tot 350.000. Zoals gezegd is deze langzame verandering ook zichtbaar in Tel Aviv. Jonge Amerikaanse Joden uit steden zoals New York die daar in religieuze gemeenschappen woonden, maken nu aliyah naar Tel Aviv. De religie speelt daar in hun leven een mindere rol maar zij houden vast aan de tradities. Deze ontwikkeling heeft er ook toe geleid dat er steeds meer koshere restaurants komen in heel Israël.

Dit gegeven speelt nu een aanmerkelijk rol bij de toenemende maatschappelijke en politieke onrust. Israël heeft echter in het verleden meerdere ‘stormen’ doorstaan en het ontstaan van de staat was op zich ook een bovennatuurlijk verschijnsel. De adoptie van het zogenaamde VN verdelingsbesluit in november 1947 was waarschijnlijk het laatste pro-Israëlische besluit dat de landenorganisatie ooit nam of zal nemen. De daaropvolgende oorlog had normaal gesproken ook niet gewonnen kunnen worden. Dat dit toch gebeurde had veel te maken met de onverzettelijkheid en het in ere herstelde bepalende principe “Am Yisrael Chai”, (het volk van Israël leeft) dat meer dan een symbolische betekenis heeft in Israël.