Sluiten

Zoeken.

Israël en Iran: een explosieve situatie

Door Andrew Tucker - 

19 mei 2022

Israel en Iran escaleren schaduwoorlog (1)

Het Israëlische leger bereidt zich al lange tijd voor op een confrontatie met Iran. Foto: Michael Giladi/Flash90

Terwijl de hele wereld geobsedeerd lijkt te zijn met het veroordelen van Israël voor de dood van Al Jazeera journaliste Shireen Abu Akleh, blijft Israël dagelijks vechten voor zijn bestaan.

Eén van de belangrijkste existentiële bedreigingen voor Israël is het sudderende conflict met Iran, dat een breekpunt nadert. De komende weken kunnen van doorslaggevend belang zijn om te bepalen of het militaire conflict in de regio zal escaleren.

Sancties

Sinds 1979 hebben de Verenigde Staten (VS) diverse sancties tegen Iran ingesteld als reactie op het Iraanse nucleaire programma en de Iraanse steun aan Hamas, Hezbollah, de Palestijnse Islamitische Jihad, de shi'itische milities in Irak en de Houthi's in Jemen. In 2006 werden verdere internationale sancties opgelegd nadat Iran weigerde zijn nucleaire verrijkingsprogramma stop te zetten.

In 2015 sloten de VS en een aantal Europese landen een akkoord met Iran, JCPOA genaamd, op grond waarvan Iran het volume uranium dat het verrijkt, en de kwaliteit en het aantal centrifuges dat het op enig moment in werking heeft, moest beperken in ruil voor verlichting van de sancties. In 2018 trok president Trump zich terug uit het akkoord, omdat Iran het akkoord zou hebben geschonden.

Iran dichtbij een kernbom

Iran werkt al decennia aan nucleaire capaciteit en is dicht bij het bereiken van een kernbom. Deze week verklaarde de Israëlische minister van Defensie Benny Gantz dat Iran "slechts een paar weken verwijderd is van het verzamelen van voldoende splijtbaar materiaal voor een eerste bom". Bovendien verhindert Iran volgens Gantz dat de IAEA [International Atomic Energy Agency] toegang krijgt tot zijn faciliteiten.

Onderhandelingen

De afgelopen maanden hebben er indirecte onderhandelingen plaatsgevonden tussen Iran en de regering-Biden. Naar verluidt is een ontwerpovereenkomst voor de terugkeer naar de nucleaire deal van 2015 bijna klaar. Het laatste resterende struikelblok is de eis van Iran dat de regering-Biden de Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC) verwijdert van de Amerikaanse zwarte lijst van buitenlandse terroristische organisaties.

Het lijkt erop dat Biden hiertoe niet bereid zal zijn. Het is onduidelijk of Iran zal toegeven en een overeenkomst zal aanvaarden die het land verplicht zijn verrijkingsprogramma te beperken in ruil voor het opheffen van de sancties. Haaretz-correspondent Yossi Melman is optimistisch dat er een deal met de Iraniërs kan worden bereikt omdat "[d]e Iraniërs wanhopig op zoek zijn naar een deal om de sancties tegen hen op te heffen. Er staat 100 miljard dollar op het spel en ze hebben het nodig voor hun economie. De IRGC is ook een economisch imperium in Iran, dus zij zien ook het nut in van het opheffen van de sancties."

Europa

Enrique Mora, de coördinator van de Europese Unie voor de onderhandelingen over de Iraanse nucleaire deal, heeft onlangs Iran bezocht om te helpen de deal te redden. De Europeanen geloven dat alleen een akkoord met Iran een oorlog kan afwenden.

Israël en zijn (soennitische) Arabische bondgenoten in de regio zijn het daar niet mee eens. Tijdens een bijeenkomst eind maart zei de Israëlische premier Bennett tegen minister Blinken dat Iran alleen kan worden afgeschrikt om uranium te verrijken tot het militaire niveau van 90% als het weet dat de VS en de Europese landen de sancties zullen opvoeren tot het niveau van de sancties tegen Rusland. Bennett zei ook tegen Blinken dat de nucleaire deal slechts een "pleister" zal zijn voor slechts een paar jaar, en tegelijkertijd Iran miljarden dollars zal geven die het kan gebruiken voor zijn regionale kwaadaardige activiteiten en om zijn proxies te bewapenen.

Israël grijpt in waar nodig

Deal of geen deal, Israël houdt Iran nauwlettend in de gaten en grijpt in waar nodig. Afgelopen december heeft Israël naar verluidt de kerncentrale van Natanz in Iran getroffen. Israël valt regelmatig door Iran gesponsorde faciliteiten in Syrië aan.

Voor Israël vormen de activiteiten van Iran in de regio een reële existentiële bedreiging. Israël wordt omringd door Iraanse milities en proxies - Hezbollah in het noorden, Hamas/PIJ in het westen, pro-Iraanse milities in Syrië, en de Houthi's in het zuiden. Hun doelstellingen zijn agressief. Iran blijft zich inzetten voor de uitbreiding van zijn revolutionaire ideologie, die de vernietiging van de zionistische entiteit [Israël] en de bevrijding van Al-Quds [Jeruzalem] omvat.

Stabiliteit van de regio

Iran is niet alleen gekant tegen het bestaan van Israël, maar beschouwt de invloed van Israël en de VS in de regio als een bedreiging voor zichzelf en de gehele islamitische umma. Iran heeft onlangs gewaarschuwd dat het de Israëlische samenwerking met Bahrein als een gevaar voor zijn eigen veiligheidsbelangen beschouwt, en het zal niet aarzelen om als reactie daarop aan te vallen. Iran beweert ook dat de Israëlische aanwezigheid in Koerdistan zijn nationale veiligheid in gevaar brengt en lanceerde daarom op 13 februari 2022 raketten op een "Mossad-basis" in Erbil.

Israël neemt deze bedreigingen serieus. Volgens minister van Defensie Gantz "zal de staat Israël blijven optreden tegen elke vijand die hem bedreigt, en de overdracht van geavanceerde capaciteiten uit Iran voorkomen die de burgers van Israël in gevaar brengen en de stabiliteit van de hele regio schaden."

De Israëlische strijdkrachten zijn bereid om, indien nodig, Iraanse nucleaire faciliteiten aan te vallen die diep onder de grond begraven liggen. De Israëlische luchtmacht zal te maken krijgen met een steeds verfijndere Iraanse luchtafweer om een dergelijke aanval uit te voeren, en zal zich ook moeten voorbereiden op een verwachte vergelding tegen Israël door Iran en zijn bondgenoten in de hele regio.

Explosieve situatie

De situatie is explosief. De hele geopolitieke context van dit conflict is veranderd door de oorlog in Oekraïne en de groeiende kloof tussen Rusland, China en andere landen aan de ene kant en het Westen aan de andere kant, dat zelf intern verdeeld is.

In de komende weken zullen we weten of Iran zal kiezen voor een diplomatieke oplossing, of de deur zal openzetten voor een mogelijke militaire escalatie.

Aan het eind van de dag weet Israël dat het waarschijnlijk alleen zal staan tegenover degenen die haar willen vernietigen. Dit kan haar ertoe nopen anticiperende actie te ondernemen, zoals zij in het verleden zo vaak heeft gedaan.

In deze zeer onzekere tijden is het onze taak als kerk om onophoudelijk te bidden voor de vrede van Jeruzalem. Dit betekent dat degenen die de Joodse staat Israël willen vernietigen, verslagen moeten worden - door oorlog of anderszins.

Photo Andrew

De auteur

Andrew Tucker

Andrew Tucker is Chief Editor van Israel & Christians Today en directeur van thinc. - The Hague Initiative for International Cooperation www.thinc.info

Doneren
Abonneren
Agenda