In 2021 verslechterden de relaties tussen Joden en Arabieren in Israël aanmerkelijk. Dit werd duidelijk uit het geweld in steden met verschillende bevolkingsgroepen tijdens de oorlog in mei vorig jaar. Echter, buiten Israël lijkt er sprake van een revolutie in de relaties tussen de Joodse staat en Arabische landen.

Sinds de ondertekening van de zogenaamde Abraham Akkoorden in september 2020 is er veel veranderd in de relatie tussen Israël en een aantal Arabische landen. Dit is duidelijk waarneembaar op zowel grote schaal als op individueel niveau.

Nieuwe relaties onderweg

De ongekende warme relaties tussen Israël, Bahrein, de Arabische Emiraten en Marokko hebben niet alleen gezorgd voor het ontdooien van de koude vrede met Jordanië en Egypte. Ze lijken ook te gaan leiden tot normalisering met andere moslimlanden. Onder die landen zijn Libië, Saoedi-Arabië en Indonesië.

Er zijn momenteel gesprekken gaande met Indonesië, dat het grootste aantal moslims qua bevolkingsaantal binnen zijn grenzen heeft. Er is tevens voortdurend speculatie over normalisering van de betrekkingen tussen Israël en Saoedi-Arabië. Het land onderhoudt al lange tijd indirecte contacten met de Joodse staat.

Dan is er Irak, waar in september vorig jaar een bijeenkomst werd gehouden in de aanwezigheid van ruim driehonderd prominente Irakezen. Zij riepen op tot vrede met Israël. Onder hen waren zowel soennieten als sjiieten en zij riepen de regering in Bagdad op om zich aan te sluiten bij de Abraham Akkoorden. Volgens de groep aanwezigen was het tijd voor directe gesprekken met de Israëli’s.

De 312 mannen en vrouwen verklaarden dat vrede met Israël de regio zou stabiliseren en meer vreedzaam zou maken. Israël was een niet weg te denken deel van het Midden-Oosten. Vrede de met de Joodse staat zou de vele conflicten in dit deel van de wereld tot een eind brengen, aldus de groep.

Dat laatste lijkt een utopie, omdat de conflicten in het Midden-Oosten meestal gaan over verschillende interpretaties van islam en over etnische kwesties en niet over Israël. Verder is er een groot probleem: Iran. Het land wordt gedomineerd door een sjiitisch regime dat geobsedeerd is met de vernietiging van Israël. Die obsessie is volledig irrationeel, omdat in sjiitische versie van de islam Jeruzalem geen enkele betekenis heeft. Israël en Iran onderhielden verder altijd goede betrekkingen, totdat Ayatollah Khomeini in 1979 de Islamitische revolutie begon.

Individueel niveau

De Abraham Akkoorden hebben ruim bijna anderhalf jaar nadat zij ondertekend werden ook geleid tot wat men ‘Arabisch zionisme’ zou kunnen noemen. Dit speelt onder delen van de Arabische bevolking in het Midden-Oosten. Er waren altijd al Arabieren die uitgesproken pro-Israëlisch en zelfs zionistisch waren. Een goed voorbeeld hiervan is Mudar Zahran, het hoofd van de Jordaanse oppositie in ballingschap. Mudar, een Palestijnse Arabier, ken ik persoonlijk. Hij gelooft heilig in de ‘Palestina is Jordanië’-oplossing voor het conflict tussen de Palestijnse Arabieren en Israël. Wanneer er een Joods feest is, stuurt Zahran steevast een bericht naar zijn Israëlische contacten waarin hij hen “Chag Sameach” (prettig feest) wenst en tevens verzoekt om zijn wensen over te brengen aan de familie.

Andere pro-Israëlactivisten kwamen voorheen uit Saoedi-Arabië. Voorbeelden zijn Mohammed Saud en de vrouwelijke activist Souad al-Shammari, die in 2019 al opriep tot normalisatie tussen Israël en Saoedi-Arabië.

Saud kwam in hetzelfde jaar met een delegatie van Saoedische journalisten en media activisten naar Israël. Hij voerde onder andere een gesprek met de toenmalige premier Benjamin Netanyahu. De man werd later tijdens een bezoek aan de Oude Stad van Jeruzalem aangevallen door Arabieren die hem voor verrader uitmaakten. Ze raadden hem aan om in een synagoge te gaan bidden en niet in de al-Aqsa moskee.

Doorbraak op sociale media

Op sociale media is de invloed van de Abraham Akkoorden nu ook duidelijk waarneembaar onder de Arabische bevolking in het Midden-Oosten. Deze Arabieren zijn niet langer bang voor de reactie van regimes of de bevolkingsgroep waar zij toe behoren. Zo posten ze uitermate pro-Israëlische berichten op sociale media.

Een blogger in Syrië, bijvoorbeeld, postte onlangs een artikel waarin hij Israël opriep om een invasie uit te voeren in zijn land. Hij deed dit omdat volgens hem op de Golan Hoogvlakte geen vernietiging en ellende waarneembaar was. Dit in tegenstelling tot de rest van Syrië. In de video die hij vervolgens postte smeekte hij de Israëlische regering om een einde te maken aan het bewind van dictator Bashar al-Assad en Syrië onder Israëlisch bestuur te brengen.

Arabieren uit Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) voelen niet langer schroom om hun ware gevoelens over Joden en Israël te uiten op sociale media. Eén van hen was een wetenschapper die in huilen uitbarstte. Dit nadat hij werd geïnterviewd na een bezoek aan het Holocaust museum Yad Vashem in Jeruzalem. De man zwoer dat Joden, christenen en moslims zouden voorkomen dat er een nieuwe Holocaust zou komen. “Het zal nooit meer gebeuren”, zei de academicus uit de VAE.

Loay Al-Shareef, 39, is een in Abu Dhabi gevestigde sociale media activist en een zelfverklaarde zionist. Hij heeft 180.000 volgers op Twitter en meer dan 80.000 op Instagram. Oorspronkelijk afkomstig uit Jeddah in Saoedi-Arabië, woonde hij in 2010 enige tijd bij een Joods gezin in Parijs om Frans te leren.

"Dat was het echte levensveranderende punt voor mij met het Joodse volk, omdat ik de Joden beter leerde kennen", zei hij. “Joden zijn geen kolonisten of veroveraars in het land Israël,” zei al-Shareef. “Als we dat zouden geloven zouden we moeten aannemen dat de koningen David, Salomo, Jesaja en Jeremia en andere profeten eigenlijk kolonisten waren. Dat zou het islamitische geloof doden.”

“Ik probeer mijn publiek meer te leren over de Hebreeuwse taal, en meer over het bestaan van Joden in deze regio en dat de Joden deel uitmaken van deze regio,” voegde de Arabische zionist eraan toe.

Welkom in Israël

De dertig jaar oude Fatema Al-Harbi uit Bahrein kwam eind 2020 naar Israël. Ze was bij haar eerste bezoek bang door de leugens die zij altijd had gehoord over de Joodse staat. Eenmaal in Israël kwam de voormalige employee van het Ministerie van Onderwijs in Bahrein er al gauw achter dat haar angst volledig ongegrond was.

“Zodra ik daar landde, kwamen we aan bij het hotel en zag ik hoe vriendelijk de mensen waren. Arabieren, moslims, Joden, allemaal met verschillende achtergronden. Ze waren nog blijer dan wij dat we kwamen,” schreef al-Harbi “We droegen onze traditionele kleding, dus het was gemakkelijk om ons te herkennen in de straten van Israël’, aldus de sociale media activiste. “Mensen die we helemaal niet kenden, bleven ons benaderen en vroegen: “kom je uit Bahrein of de VAE?”

Ze bleven maar zeggen: 'Welkom in Israël!'”