Een groot aantal Syriërs gebruikte toen al huisafval als brandstof voor hun primitieve houtkachels om nog enigszins warm te blijven. Vorig jaar waren 14,6 miljoen Syriërs afhankelijk van de hulp van humanitaire organisaties in het degelijks leven en 12 miljoen van hen kregen voedselhulp. Negen van iedere tien burgers in Syrië leeft nu onder de armoedegrens.

Nieuwe catastrofe na aardbevingen

Het kan echter allemaal nog erger, zelfs voor Syrische begrippen. Dit nadat op maandag twee zware aardbevingen het zuiden van Turkije en het noordwesten van Syrië troffen. De eerste aardbeving vond plaats vroeg in de morgen en had een kracht van 7.9 op de schaal van Richter. Terwijl reddingswerkers begonnen te zoeken naar overlevenden vond de tweede aardbeving plaats met een kracht van 7.7 op de schaal van Richter. Beide bevingen waren ook voelbaar in Israël waar met alarm werd gereageerd op de zware aardbevingen, een paar honderd kilometer verderop.

Israël en de kans op een aardbeving

Israël ligt bijna geheel op de zogenaamde Grote Slenk, een riftvallei waar twee tektonische aardplaten uit elkaar bewegen. Deze Grote (Afrikaanse) Slenk strekt zich uit over een totale lengte van 6.400 kilometer van Mozambique via de Rode Zee en de Jordaan Vallei helemaal tot aan Turkije.

De laatste grote aardbeving in Israël vond minder dan een eeuw geleden plaats, in 1927, en werd tot ‘Jericho aardbeving’ gedoopt vanwege het feit dat het episch centrum van deze beving in het gebied rond Jericho lag. Deze beving had een kracht van 6.3 op de schaal van Richter, en kostte het leven aan bijna driehonderd mensen.

De geschiedenis heeft ons geleerd dat er eens per honderd jaar een aardbeving plaatsvindt in Israël en een zware aardbeving eens per duizend jaar. Israël is nauwelijks voorbereid op een dergelijke ramp en kent een zeer hoge bevolkingsdichtheid. Daarover later meer.

Israëlische medische assistentie

De aardbeving in Syrië en Turkije was de zwaarste sinds het begin van deze eeuw en heeft tot nu toe aan meer dan 11.000 mensen het leven gekost. Er wordt echter gevreesd dat er nog duizenden doden onder het puin liggen, velen van hen kinderen. Steden zoals Aleppo (Chalab in het Arabisch) waren al grotendeels verwoest door de burgeroorlog en een groot deel van wat nog overeind stond in deze historische stad is nu ook ingestort.

In Turkije kondigde President Recep Tayyip Erdogan op dinsdag de noodtoestand af in de 10 provincies die het zwaarst getroffen waren door de aardbevingen. Een Israëlisch team van ruwweg 150 experts die gespecialiseerd zijn in het verlenen van assistentie aan de burgerbevolking bij rampen en oorlog werd onmiddellijk na de aardbevingen naar Turkije gevlogen.

Syrië wijst Israëlische hulp af

Het gure winterweer bemoeilijkte het reddingswerk echter aanzienlijk en betekende nog meer ellende voor vooral de Syrische bevolking in de provincie Idlib. Naar schatting drie miljoen Syrische vluchtelingen verbleven in voornamelijk tenten in deze door islamitische milities gecontroleerde provincie die grenst aan Turkije. Zij kunnen nu nergens heen en worden dus niet opgevangen in hotels zoals nu het geval is in Turkije.

Volgens onbevestigde berichten vroeg het Russische leger aanvankelijk aan Israël om ook een hulpteam naar Syrië te sturen. Dit leek aanvankelijk bevestigd te worden door Premier Benyamin Netanyahu die zei dat hij een dergelijk verzoek had ontvangen. Tijdens het leggen van een hoeksteen voor een nieuw ziekenhuis in Tel Aviv maakte Netanyahu een opmerking over het verzoek om humanitaire assistentie aan Syrië en zei dat hij “instructies” had gegeven om dit te doen “voor de vele gewonden” daar.

Tijdens de jarenlang durende burgeroorlog in Syrië behandelden Israëlische ziekenhuizen zoals Ziv In Tzefat honderden gewonde Syriërs. Het Israëlische leger had in die tijd een programma genaamd “Goede Buur” en hielp niet alleen gewonden en zieken die naar de grens kwamen op de Golan Hoogvlakte, maar leverde ook andere humanitaire hulp aan burgers in Syrië.

Al-Watan, een pro-Assad medium in Syrië ontkende echter bij hoog en laag dat Syrië om hulp van Israël had gevraagd. “Hoe kan Syrië hulp vragen aan een entiteit dat tientallen jaren lang Syriërs heeft gedood (!)” schreef de door het regime gecontroleerde krant die verder beweerde dat het bericht deel uitmaakte van “Netanyahu’s propaganda campagne”. De Libanese media outlet al-Mayadeen, die ook sympathiek staat tegenover het regime van Bashar al-Assad, deed er nog een schepje bovenop en beweerde dat het “verzoek afkomstig was van Netanyahu’s “vrienden” in de Islamitische Staat groep (ISIS) en van de aan Al-Qaida gelieerde militie Jabhat al-Nusra die ooit de grens met Israël grotendeels controleerde.

Nieuw team van 230 medisch personeel naar Turkije

Op donderdag stuurde de Israëlische regering een team van 230 medische professionals naar Turkije die een veldhospitaal zullen opzetten. Het was een nieuw teken dat de relaties met Turkije aanmerkelijk zijn verbeterd. President Isaac Herzog had eerder zijn collega Erdogan in Turkije gebeld en hem alle hulp aangeboden die nodig is. De twee leiders zorgden in 2022 voor het herstel van de diplomatieke betrekkingen tussen Turkije en Israël.

Israël onvoldoende voorbereid op zware aardbeving

In Israël werd onmiddellijk na de aardbeving gekeken naar de staat van paraatheid in de Joodse staat waar ongeveer 80.000 huizen aangemerkt zijn voor instortingsgevaar in het geval van een zware aardbeving. Premier Benyamin Netanyahu gaf de directeur van de Nationale Veiligheidsraad, Tzachi Hanegbi opdracht om een commissie te vormen van experts in de verschillende ministeries die de stand van zaken in de preparaties voor een aardbeving in kaart moet brengen.

Critici zeggen echter dat dergelijke commissie eerder zijn gevormd en dat er vrijwel niets met hun aanbevelingen is gedaan. De 80.000 gebouwen die al sinds 1980 op de lijst staan van een rehabilitatie programma dat hen aardbevingvestendig had moeten maken staan bijna alleen nog steeds op de lijst. Van de 5 miljard shekel die de regering in 2019 apart zette voor de renovatie van de oude gebouwen is tot nu toe slechts 7 miljoen gebruikt. Het gaat hier in bijna alle gevallen om de appartementencomplexen die de staat bouwde in de eerste 43 jaar na zijn oprichting.

U zult deze lelijke gebouwen waarschijnlijk wel hebben gezien wanneer u Israël eerder bezocht. Deze blokkendoosachtige gebouwen staan op palen en hebben ook geen privébunkers in huis. Het door de regering gesubsidieerde programma ‘pinoei binoei’ dat ontruiming en bouw betekent, is echter slechts hier en daar van start gegaan. Dat komt ook door het gedrag van de veelal arme en bejaarde huurders die nu relatief lage huren betalen. In Israël is er geen systeem van huursubsidie zoals men dat kent in Nederland.