In een recente livestream gaf ds. Kees Kant een indrukwekkend overzicht van Bijbelteksten waarin de Engel van de HEERE voor Israël opkomt. Het is dezelfde Persoon als de Engel van Zijn aangezicht:

Wie is de Engel van de HEERE?

In de Tenach, het Oude Testament, komen we de Engel des HEEREN, ofwel de Engel van de HEER vaak tegen. We komen Hem tegen bij Abraham, bij de uittocht uit Egypte, bij de intocht in het Beloofde Land en bij veel andere keerpunten in de geschiedenis van het volk Israël. Zijn verschijnen aan Mozes in een vuurvlam in de doornstruik onthult ons Zijn identiteit: “God riep tot hem uit het midden van de doornstruik.”

'Ik ben'

Mozes krijgt de opdracht om naar Farao te gaan maar hij vraagt dan welke naam hij aan zijn volksgenoten moet noemen. Gods antwoord is: “IK BEN heeft mij naar u toe gezonden.” In het Hebreeuws zijn het vier letters JHWH. Joden spreken die Naam niet uit en in onze Bijbels wordt die Naam weergegeven met HEER of HEERE helemaal in hoofdletters. Dé Engel van de HEERE is niet een engel maar Hij en God zijn één.

Keerpunten in de geschiedenis

De Engel van de HEERE verschijnt op keerpunten in de geschiedenis van het volk Israël. Maar waarom is het dan de engel Gabriël die de geboorte van Jezus aankondigt aan Maria? De Engel van de HEERE had immers zelfs de geboorte van Simson aan zijn moeder aangekondigd. Waarom niet de geboorte van Jezus aan Maria? Het antwoord is eigenlijk eenvoudig. Hij was het Zelf die als mens geboren zou worden!

De Mensenzoon

Het eerste hoofdstuk van het Evangelie van Johannes maakt dat zo mooi duidelijk: “In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God […] En het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond.” Het is niet te bevatten, maar dé Engel van de HEERE is de Mensenzoon Jezus geworden, de eniggeboren Zoon van God.

Jezus weende

Jezus trok met Zijn leerlingen rond door Galilea, Judea en Samaria. Hij had een vast einddoel: het kruis op Golgotha. Toen Petrus Hem daarvan wilde weerhouden sprak Jezus harde woorden. Jezus had ook een vaste tijd bepaald: Pesach, het Paasfeest. Kort voor dat feest gaf Hij met de opwekking van Lazarus uit het graf een sterke impuls aan de leiders in Jeruzalem die Hem nu als een grote bedreiging zagen. In Johannes 11 volgt het besluit van het Sanhedrin om Jezus ter dood te brengen dan ook direct op de opwekking van Lazarus.

'Zie, hoe lief Hij hem had'

Johannes schreef dat Jezus weende toen Hij bij het graf van Lazarus kwam. De omstanders zeiden toen: “Zie, hoe lief Hij hem had!” Dat was waar, maar wij kunnen meer zien omdat wij weten dat Jezus maar liefst twee dagen wachtte nadat Hij het dringende verzoek van de zusters van Lazarus ontving. We moeten ons afvragen waarom Jezus niet onmiddellijk in actie kwam maar Lazarus en zijn zusters twee lange dagen zo liet lijden. Geven Zijn tranen aan dat Hij benauwd was in hun benauwdheid? De Messiasbelijdende Jodin Julia Blum ziet er een symboliek in. Ze past deze tranen toe op de tweeduizend jaar lijden van het Joodse volk.

Misschien komt de vraag bij je op: kan Jezus na Golgotha nog lijden met het Joodse volk ? Ja, Jezus ging immers bewust de weg naar Golgotha om Zijn volk en alle volken te verlossen. Zou Hij dan daarna Zijn volk vergeten?

De benauwdheid van de Holocaust

In de vele eeuwen na Golgotha kwamen de Joden steeds weer in grote benauwdheid. Hitler bracht het Joodse lijden in een nieuwe fase met zijn voornemen om het hele Joodse volk te vernietigen, inclusief Messiasbelijdende Joden.

Het was de Joodse kunstenaar Marc Chagall, in 1887 geboren in Wit-Rusland, die de woorden van Jesaja vatte in een schilderij. Vlak na de Kristallnacht schilderde hij te midden van brandende synagogen en vluchtende Joden een Jezus aan het kruis, duidelijk herkenbaar als Joodse man.

Hoe kwam Chagall op deze gedachte?

Je kunt de vraag ook omdraaien. Hoe kon Chagall dát zien waar de christenheid al die eeuwen blind voor is gebleven?