Bidens blunder

De totale ineenstorting van de door de VS getrainde uitgeruste en gefinancierde regeringstroepen was niet voorzien door president Biden. Hij had de Amerikaanse natie verzekerd dat de 83 miljard dollar die de VS hadden uitgegeven voor de opbouw van het Afghaanse leger voldoende zou zijn om ervoor te zorgen dat de Taliban niet zouden kunnen doen wat ze nu deden. Met de bliksemaanvallen die de Taliban in iets meer dan een week tijd uitvoerden stuurden zij Afghanistan terug naar het stenen tijdperk dat bestond tot 2006.

Deze situatie, waarbij de Taliban hun extremistische versie van de Islamitische Sharia-wetgeving oplegden aan de Afghaanse bevolking, zal nu opnieuw ontstaan. Dit is de reden waarom aanzienlijke delen van de bevolking van Afghanistan in paniek probeerden het land te ontvluchten nadat de Taliban de hoofdstad Kaboel binnentrokken.

Gevolgen voor het Midden-Oosten

De overwinning van de Taliban zal ook gevolgen hebben voor het Midden-Oosten en Israël, aangezien het soennitische islamitische blok, dat groepen als Al Qaida en ISIS omvat, op zoek is naar een veilige haven. Daar willen ze zich hergroeperen en daarna een nieuwe poging ondernemen om de regio te destabiliseren en het bestuur van landen over te nemen.

De algemene doelen van Al Qaida en haar zusterorganisatie ISIS zijn nooit veranderd. De overwinning van de Taliban in Afghanistan zou hen en andere extremistische regimes en groeperingen nieuwe mogelijkheden kunnen bieden. Zo zouden ze een poging kunnen doen om gedestabiliseerde landen zoals Irak, Syrië, Jemen en Libanon, dat nu op het punt van totale ineenstorting staat, over te nemen.

De voortijdige terugtrekking van het Amerikaanse leger en de daaropvolgende acties van de Taliban zullen de Amerikaanse bondgenoten in het Midden-Oosten, inclusief Israël, niet geruststellen.

Israëls ervaring met eenzijdige terugtrekkingen

Israël heeft eerder de les geleerd die de Taliban de VS nu leert. Israël weet dat wanneer je het leger terugtrekt uit vijandelijk gebied zonder enig fatsoenlijk plan voor de dag erna, de zaken snel zullen verslechteren.

Het gebeurde in 2000 toen de toenmalige premier Barak het Israёlische leger (IDF) plotseling terugtrok uit Zuid-Libanon. Hetzelfde gebeurde vijf jaar later, toen Israël de IDF en alle Joodse inwoners terugtrok uit Gaza. In beide gevallen leidden deze terugtrekkingen tot een dramatische verslechtering van de veiligheidssituatie van Israël en later tot oorlog.

Door de IDF terug te trekken uit Zuid-Libanon zonder een overeenkomst of zelfs coördinatie met de internationale gemeenschap, nodigde de Israëlische regering Hezbollah en zijn beschermheer Iran uit om de controle over de noordelijke grens van Israël over te nemen. De daaropvolgende Israëlische passiviteit in Hezbollah’s militaire opbouw in Libanon heeft geleid tot een situatie waarbij de terreurgroepering vrijwel ongehinderd een enorm raketarsenaal opbouwde. Dit arsenaal vormt nu één van de grootste bedreigingen voor de veiligheid van Israël.

Zoals we zagen bij de laatste raketaanval van Hezbollah op 6 augustus is de huidige regering in Jeruzalem zeer terughoudend om krachtig te reageren. De regering van premier Bennett weet dat een krachtige militaire reactie op Hezbollah’s provocaties een nieuwe oorlog met de Libanese terreurorganisatie zou kunnen veroorzaken. Een nieuwe grootschalige confrontatie met Hezbollah heeft verder het potentieel om te ontaarden in een oorlog op meerdere fronten, wat Israël in grote problemen zou brengen.

Het Gaza-debacle

In het geval van Gaza vertrouwde de Israëlische regering op de Palestijnse Autoriteit en de Europese Unie om het gat op te vullen dat door het Israëlische leger was achtergelaten. Men hoopte dat dit Hamas ervan zou weerhouden Gaza over te nemen. We weten allemaal hoe dat is afgelopen. Hamas is nu, samen met de Palestijnse Islamitische Jihad, onderdeel geworden van de Iranese as die natuurlijk de Taliban-overname van Afghanistan verwelkomde.

Hamas prees maandag de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan en de overwinning van de Taliban op het door de VS gesteunde Afghaanse leger. "Het einde van de bezetting door de Amerikanen en hun bondgenoten bewijst dat de overwinning het lot is voor het verzet van de volkeren – in de eerste plaats de strijd van ons Palestijnse volk", verklaarde Hamas in een persbericht. Het blijft een vraag hoe Hamas tot deze conclusie kwam, aangezien er vrijwel geen correlatie is tussen de oorlog in Afghanistan en het voortdurende Palestijns Israëlische conflict. Het enige verband is tussen deze twee conflicten is dat er een langslepende oorlog werd- of wordt gevoerd tussen vrije democratische landen en fanatieke Moslim-terreurgroepen.

Hamasleider Musa Abu Marzuk prees de Taliban voor zijn slimheid en zijn vermogen om de Verenigde Staten en zijn westerse bondgenoten te confronteren. Hij prees de Taliban ook voor het niet trappen “in de valkuilen van democratie en verkiezingen”.

Oppepper voor Israëls vijanden

Het lijdt geen twijfel dat de overwinning van de Taliban op het goed opgeleide en uitgeruste Afghaanse leger het moreel van Irans 'verzetsfront' verder heeft opgekrikt. Iran prees dan ook de Taliban voor zijn overwinning op het Afghaanse leger en kondigde onmiddellijk aan dat het de betrekkingen met de nieuwe regering van Afghanistan zal gaan verbeteren.

Voor en na de Amerikaanse invasie in Afghanistan onderhield Iran geheime banden met de Taliban en Al-Qaida. Deze groeperingen gebruikten het land als schuilplaats en om zich voor te bereiden op de gruwelijke aanvallen op de VS in september 2001.

Lessen voor Israël

Israël van zijn kant zou nu moeten leren dat alleen een totale nederlaag van zijn vijanden een Afghanistan-scenario kan voorkomen. De Amerikanen en hun bondgenoten zijn er namelijk nooit in geslaagd om de Taliban te verslaan en het hele grondgebied van Afghanistan in handen te krijgen. Bovendien vertrouwden ze op inschattingen van inlichtingendiensten die niet klopten, zoals de snelle verovering van Afghaans grondgebied en steden door de Taliban duidelijk maakte. Het resultaat van deze blunder is dat de Taliban nu de beschikking zullen hebben over modern wapentuig inclusief helikopters en gevechtsvliegtuigen.

Een andere les die Israël zou kunnen leren na de overwinning van de Taliban, is dat een overschot aan militaire macht, inlichtingen en expertise niet altijd betekent dat er een oorlog kan worden gewonnen. Vooral niet tegen een vijand die grondgebied beheerst en de internationale wetgeving op het gebied van oorlogsvoering negeert. Israël had de kans om Hezbollah en Hamas te verslaan in 2006 tijdens de Tweede Libanonoorlog en tijdens de vier oorlogen tegen de terreurorganisatie in Gaza, maar faalde jammerlijk. Ten slotte is het een vergissing gebleken om zowel in Libanon als in Gaza te vertrouwen op de Europese Unie of de Verenigde Naties voor het bewaren van de vrede.

De feitelijke nederlaag van de Amerikaanse onderneming in Afghanistan zou Israël ook moeten leren dat het zelfs niet op zijn beste bondgenoot kan vertrouwen, vooral niet wanneer een democratische regering de Verenigde Staten regeert.

Bennett en Lapid

Of de huidige Israëlische regering deze lessen begrijpt, valt nog te bezien.Zowel premier Naftali Bennett als plaatsvervangend premier Yair Lapid maken momenteel de indruk dat ze gemengde signalen afgeven in de diverse conflicten met Israёls vijanden. Dat gebeurt onder andere door niet krachtig te reageren op de recente provocaties van Hamas en Hezbollah. Daarnaast werd beloofd dat Israël de VS niet zal verrassen wanneer het besluit om zelf een einde te maken aan de nucleaire dreiging van Iran.

Bennett gaat volgende week donderdag naar Washington om Biden te ontmoeten en zal daar voornamelijk over de dreiging van Iran praten. De Israёlische premier zal er verder goed aan doen om de verzwakte positie van Biden te gebruiken om opnieuw onderhandelingen over vrede met de Palestijnse Autoriteit te negeren.

De Amerikanen hebben eerder geprobeerd om het Afghanistan-model op de PA toe te passen en leverden wapens en training in Jordanië aan de veiligheidstroepen van de PA. Israёl kan echter niet haar veiligheid uitbesteden aan andere landen. Dat is de voornaamste les van het Amerikaanse debacle in Afghanistan.