Herdenken is nodig, om niet, om nooit te vergeten.
Vergeten.
Onmogelijk.

Als kleindochter van Joodse grootouders.
Als dochter van Joodse ouders.
Als kind van twee zo beschadigde families.
Het is er altijd.
Op mijn schouders.
Vroeger toen ik nog niet alles begreep als last.
De kinderen op de lagere school hadden ontelbare tantes, ooms, neefjes en nichtjes.
Bij ons waren ze te tellen.
In mijn hart.
Met verdriet.
Later toen ik ouder werd.
Met grote trots en heel veel vragen.
Dappere grootouders van beide kanten die hun leven waagden voor de vrijheid van hun medemens.
Het kostte opa Karel Nihom het leven.

Herdenken is nodig, om niet, om nooit te vergeten.
Vergeten.
Onmogelijk.

Soms zou ik het allemaal willen vergeten.
Dat het er niet is, dat het er niet was.
Het zou zo fijn zijn om met bijzondere gelegenheden de kamer vol te hebben met naaste familieleden.
Om zelfs gek te worden van te veel neven en nichten.
Soms zou ik het allemaal weg willen hebben.
Dat zware gevoel. Intense bedroefdheid. Hartzeer.
Een bijna niet uit te leggen, soms overdreven gevoel van verantwoordelijkheid tegenover mijn medemens.

Herdenken is nodig, om niet, om nooit te vergeten.
Vergeten.
Onmogelijk.

Maar het is deel van mijn leven en zal dat altijd zijn en blijven.
De verplichting om door te leven, om iets te betekenen in het leven, heb ik opgepakt. Al van jongs af aan. Niet als verdienste, maar omdat dat voor mij als een verplichting voelt ten opzichte van al diegenen die er niet meer zijn.

Ik zal deze week herdenken. Het is belangrijk om niet te vergeten.
Vergeten.
Onmogelijk.

Ik zal deze week herdenken vanuit Israël. Daar waar ik woon en waar de onzichtbare draden van de vele vermoorde miljoenen slachtoffers zo zichtbaar zijn.