Door de eeuwen heen vierden ook de Joodse gemeenschappen in Europa het Loofhuttenfeest. In Fischach, Bavaria, gaven Naftali en Zili Deller in 1878 een kunstschilder opdracht de binnenkant van hun loofhut (soeka) te versieren. Totdat de Nazis aan de macht kwamen, werd het houten frame jaarlijks op de binnenplaats van hun huis opgebouwd. Nadat besloten was om Duitsland te ontvluchten, consulteerde de eigenaar een Judaïca verzamelaar. Deze adviseerde de loofhut aan het Bezalel Museum in Jeruzalem te schenken.

In 1937 kwam de prachtige soeka vermomd als houten hutkoffers het toenmalige Palestina binnen– de schilderingen zaten aan de binnenkant. Het Bezalel museum, de voorloper van het Israel museum, was blij met de unieke Deller loofhut; de familie vond een veilig heenkomen in Zuid-Amerika.

Restauratie

Toen het Israel museum vanwege grote renovaties een aantal jaren haar deuren sloot, werd besloten de houten soeka ook een restauratiebeurt te geven. Onder de oude olieverflagen vond men ‘jonge’ afbeeldingen die rond de 40 jaar oud waren. Experts concludeerden dat deze waren aangebracht toen de soeka in 1964 voor een expositie naar Duitsland was gezonden. Een inscriptie bij een van de huisjes las: “Jacob Maier, 1878”. Hij was de opa van Dellers moeder. Om de soeka in de originele staat terug te brengen was echter een boel geld nodig.

Alberto Deller, een van de kleinzoons, nam contact op met het Israël museum omdat hij de loofhut wilde zien waar hij als kind zo vaak in had gezeten. Voor de oorlog was Alberto met zijn ouders naar Ecuador uitgeweken. De museumdirecteur legde uit dat de soeka in kratten was opgeslagen en dat men donors zocht voor de restauratie. Alberto, inmiddels een succesvolle zakenman, doneerde het bedrag dat voor het herstel nodig was.

(tekst gaat onder de foto's verder)

De zes maanden durende opknapbeurt in Frankrijk wekte veel belangstelling. De restaurateurs namen zelfs de moeite om over Soekot en de voorgeschiedenis van deze soeka te leren. “Is er nog een plek in de wereld waar Joden nog steeds loofhutten bouwen?” vroeg een journalist.

Vandaag de dag is de 2 meter hoge, 2.90 x 2.90 m gerestaureerde “Deller Soeka” een van de pronkstukken van het Israël Museum. Ook voor de volgende generatie een prachtige herinnering aan de Joodse gemeenschap in Fischach.

“Alleen, wees op uw hoede en neem uzelf zeer in acht, dat u de dingen niet vergeet die uw ogen gezien hebben, en dat zij niet uit uw hart wijken alle dagen van uw leven. U moet ze uw kinderen en uw kleinkinderen bekendmaken…” Deuteronomium 4:9 HSV