Een Joodse begrafenis is doorgaans sober. De overledene, gekleed in eenvoudige witte katoenen kleding is bedekt met een zwarte doek. De soberheid symboliseert dat we allemaal gelijk zijn, zoals we komen en zoals we gaan.

In het dorp waar ik woon, is het gebruikelijk om in een kist begraven te worden, maar dat is zeker niet overal in Israël het geval. Mijn moeder is dan ook zonder kist begraven. Dat is geen prettige ervaring, want je ziet de contouren van het stoffelijk overschot liggen op de draagbaar.

De begrafenis

Samen met familie en vrienden wordt de overledene naar het graf gebracht. Vanwege corona mogen op dit moment slechts twintig personen aanwezig zijn. Tijdens de plechtigheid en het lopen naar de laatste rustplaats worden gebeden gezegd. Nadat de overledene in het graf is neergelaten, scheppen familie en vrienden aarde tot het graf gevuld is. Bij de nabestaanden, in ons geval, mijn vader, mijn zus en ik (mijn andere zus die in Nederland woont, kon door corona niet aanwezig zijn) werd onze kleding ingescheurd, een teken van rouw. Bij mijn vader werd dat door een man gedaan, bij mijn zus en bij mij, door een vrouw.

Aan het einde van de plechtigheid zeggen de nabestaanden het Kaddiesj, een gebed ter ere van G’d en ter herinnering aan de overledene. Samen met de vrienden gaat de familie naar huis, waar ze zeven dagen rouwbezoek ontvangen, de Sjiwe (betekent ‘zeven’).

Vanwege het virusgevaar besloot ik geen Sjiwe te zitten. Veel lieve bekenden en onbekenden die wilden komen, maar voor mij voelde het als een te groot risico in deze tijd. Ik besloot om de zeven dagen rustig en alleen door te brengen. Mijn vader en zus deden het wel, het gaf hen rust en steun in deze eerste dagen.

Sjiwe en Shloshiem

De Sjiwe is een van de mooiste tradities binnen ons geloof. Zeven dagen lang wordt de familie omringd door warmte, liefde en aandacht. Vrienden en familie verzorgen de maaltijden. Na zeven dagen ‘staat de familie op’, en brengt een bezoek aan het graf. Officieel is hiermee de eerste rouwperiode afgesloten en wordt de ziel van de overledene rust gegeven.

Dertig dagen na het overlijden, de Shloshiem (betekent dertig), is er weer een bijzondere gebeurtenis waar familie en vrienden samenkomen. De steen op het graf wordt dan onthuld, men heeft hier een jaar de tijd voor, dus het mag ook later plaatsvinden. Vervolgens wordt ieder jaar, op de sterfdag, de overledene herdacht met speciale gebeden.