Geclassificeerd document

Ter gelegenheid van de herdenking werd deze week een geclassificeerd document gedeeltelijk vrijgegeven voor publicatie in Israël. Dat document bevat de notulen van een kabinetsvergadering die op 30 augustus 1993 werd gehouden over het Oslo Akkoord.

Het is nu gebleken dat sommige deelnemers aan deze vergadering totaal onwetend waren over het bestaan van de onderhandelingen met de PLO. Onder hen was de toenmalige stafchef van het Israëlische leger, Ehoed Barak. Barak kreeg het conceptdocument waarin de tekst van het Oslo Akkoord slechts uren voor de vergadering met de Israëlische regering.

Die regering werd geleid door de later vermoorde premier Yitzchak Rabin en bevatte de ultralinkse Meretz partij, die bij de verkiezingen in 1991 een record aantal van twaalf zetels had gewonnen. Meretz’ plaatsvervangende minister van Buitenlandse Zaken, Yossi Beilin, was degene die achter de rug van Rabin om, en geheel tegen de toen bestaande wetgeving in, onderhandelingen begon met Arafats PLO.

Shimon Peres, die toen minister van Buitenlandse Zaken was, wist wel over de onderhandelingen die eerst in Londen werden gehouden en later in Oslo, Noorwegen. Toen Peres later Rabin informeerde over de besprekingen met de PLO, gebood de premier om deze onmiddellijk te stoppen. Om de een of andere reden veranderde Rabin echter van gedachten en gaf uiteindelijk zijn fiat aan het Oslo Akkoord.

De nu vrijgegeven notulen van één van de meest cruciale kabinetsvergaderingen in de geschiedenis van de staat Israël, laten zien dat er vanaf het begin sterke bedenkingen waren tegen een akkoord met Israëls aartsvijanden in de PLO. Sommige van deze bedenkingen hadden profetische waarde, zoals later bleek.

Peres’ profetie

Neem bijvoorbeeld wat Shimon Peres, die een echte vredestichter was, zei tijdens de vergadering. Peres waarschuwde dat het niet duidelijk was in welke mate de PLO terrorisme zou afzweren. Ook zei hij dat het niet duidelijk was wat er zou gebeuren wanneer het Palestijnse leiderschap zou instorten en vervangen zou worden door meer extreme elementen.

“Ik moet zeggen dat er een mogelijkheid bestaat dat de PLO zal desintegreren en dat er een soort Hamas-achtig Iran zal ontstaan hier”, zei de minister, die eraan toevoegde dat Israël voorzichtig moest zijn. Dit omdat er "geen zekerheid was dat zij (PLO) aan de macht zullen blijven".

Wel, dit is precies het scenario dat zich voltrok in Gaza na het vertrek van het Israëlische leger in de zomer van 2005. In 2007 pleegde Hamas een coup d’etat en Gaza werd veranderd in ‘Hamasstan’, zoals sommigen de entiteit in het zuiden van Israël noemen.

“Een moeilijke deal”

Rabin gebruikte minder duidelijke taal en noemde de overeenkomst met de PLO “een moeilijke deal”. De meeste van Rabins opmerkingen zullen geclassificeerd blijven voor nog eens zestig jaar. Dit zou een indicatie kunnen zijn dat de premier meer kritiek had dan Peres.

Na de moord op Rabin zeiden zijn naaste adviseurs bijvoorbeeld dat hij kort daarvoor al tot de conclusie was gekomen dat zijn bedenkingen tegen het Oslo Akkoord terecht waren geweest. Tijdens de vergadering zei Rabin ook dat Israël de PLO te veel zou geven in ruil voor zeer weinig verplichtingen. Daarbij doelde hij op het ontbreken van garanties dat de Palestijnse Arabieren terrorisme zouden afzweren.

Baraks kritiek

Ehoed Barak had in zijn hoedanigheid van stafchef van het leger zware kritiek op het Oslo Akkoord. Barak zei dat de Palestijnse politieagenten van de PLO, die in Jordanië werden getraind door de Amerikanen, zouden kunnen toetreden tot Palestijnse paramilitaire organisaties. Met andere woorden: tot terreurorganisaties. Ook zei Barak dat het akkoord de handen van het leger achter de rug zou binden in de strijd tegen terreur. “Wanneer we informatie hebben over een op handen zijnde terreuraanslag vanuit een vluchtelingenkamp zullen we niet effectief kunnen handelen”, zei Barak.

Ook deze voorspellingen zijn uitgekomen. Officieren van Arafats politie en later die van de huidige PA leider Mahmoed Abbas namen deel aan terreuraanslagen en gevechten tegen de IDF. Ook kon het Israëlische leger in de beginjaren van het Oslo proces niet de vluchtelingen kampen of Palestijnse steden binnengaan. “Ik herinner jullie eraan dat er extreme elementen in de Palestijnse maatschappij die een belang hebben bij het saboteren van deze overeenkomst,” zei Barak. Ook deze waarschuwing had een profetisch gehalte. Rabin wees Barak terecht en zei dat er ook in de Israëlische maatschappij extremistische elementen waren die erop uit zouden zijn om het akkoord met de PLO te saboteren. De premier kreeg later gelijk toen de Jood Yigal Amir hem doodschoot in Tel Aviv.

De Oslo oorlog en de “slachtoffers van vrede”

Ironisch genoeg was het Ehoed Barak die later als premier van Israël het land naar wat in Israël wordt aangeduid als de Oslo Oorlog (Tweede Intifada) leidde. Die oorlog werd door Arafat gepland na de mislukte besprekingen over een finaal vredesakkoord op Camp David in de zomer van 2000.

Barak ging toen tegen het advies van velen in en bood Arafat een bijna volledige terugtrekking van de IDF aan naar de bestandslijnen van 1948 aan. Arafat was echter al jaren bezig met de voorbereiding op oorlog met Israël en had een leger opgebouwd van 60.000 bewapende ‘politieagenten’. Onder het Oslo Akkoord was afgesproken een limiet van 8.000 agenten.

Peres noemde na de ondertekening van het Oslo 1 Akkoord de vele doden en gewonden door de terreuraanslagen die ten doel hadden het vredesproces te stoppen “de slachtoffers van de vrede”.

De lijst van de “slachtoffers van de vrede” is lang en loopt in de duizenden en groeit nog altijd.

Reeks nieuwe aanslagen

Na de drie dodelijke slachtoffers van de twee schietaanslagen vorige week was er opnieuw een dode te betreuren op de laatste dag van augustus. Nabij de stad Modi’in reed een Palestijnse vrachtwagenchauffeur met zijn truck in op een groep IDF soldaten. Tot nu toe is één van de zes slachtoffers bezweken aan zijn verwondingen.

Deze aanslag volgde op vier anderen binnen vierentwintig uur. Eerst werd in de buurt van Hebron een andere aanslag met een auto gemeld. IDF soldaten schoten de chauffeur van de auto dood voordat hij zijn voertuig in een groep soldaten kon rammen.

Daarna werden op woensdagavond twee autobussen van de Egged maatschappij bekogeld met rotsblokken. De twee chauffeurs werden daarbij verwond. Later vond er in de Oude Stad van Jeruzalem een steekaanslag plaats waarbij een Israëli werd verwond in zijn rug. Op donderdagochtend werd in de buurt van de Palestijnse stad Nablus een terrorist doodgeschoten die klaarblijkelijk op weg was naar de volgende schietaanslag. Later werd in dezelfde stad een krachtige bermbom tot ontploffing gebracht op het moment dat een IDF jeep naderde. Niemand raakte gewond, maar het was een nieuwe indicatie dat Palestijnse terroristen nu over wapens beschikken die eerder door Hezbollah werden gebruikt.

Al deze terreuraanslagen halen meestal de buitenlandse media niet, maar zij laten zien dat vanaf het begin het Oslo vredesproces gedoemd was te mislukken. Het excuus voor de terreur is meestal de zogenaamde ‘Israëlische bezetting” van Judea en Samaria. Dit is echter geen steekhoudend argument omdat de Palestijnse terreur tegen Israël niet begon in 1967 toen Israël deze gebieden veroverde tijdens de Zes Daagse Oorlog. De terreur begon in feite lang voor de oprichting van de staat Israël en was gericht op de Joodse aanwezigheid in het land van Israël.