Zesdaagse Oorlog

Dit historische moment werd tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 vastgelegd, slechts enkele minuten nadat Israëlische troepen Jeruzalem hadden bevrijd. Voor het eerst in bijna tweeduizend jaar hield Shlomo Goren, een Jood, een dankgebed bij de Westelijke Muur. Dat gebed werd op televisie uitgezonden door het hele land.

In het gebed citeerde hij uit het boek Klaagliederen, een boekrol die gewoonlijk op de 9e van de maand Av wordt voorgelezen ter herdenking van de verwoesting van beide Joodse tempels en andere historische rampen die het Joodse volk zijn overkomen. Toen hij zei: “Het is niet langer de rouwende stad, maar de bevrijde stad. Blij en verheugd zijn haar kinderen teruggekeerd”, was dat een prachtig moment dat het hart van het volk raakte.

Als man die zich in de Bijbel verdiepte, wist hij dat de volgende missie van Israël de bevrijding van Hebron was. Hebron is een van de vier heilige steden in het Jodendom. Het is het stuk onroerend goed dat werd gekocht door een Jood, Abraham, en zijn begraafplaats samen met zijn vrouw Sara, zijn zoon Izak, Rebekka en Jakob.

Overgave van Hebron

Toen Goren en zijn legerchauffeur Hebron binnenreden, zagen ze tot hun verbazing witte lakens van overgave uit de ramen hangen. Het duurde niet lang voordat hij zich realiseerde waarom. In 1929 hadden Arabieren 67 Joden afgeslacht in Hebron. Deze nieuwe generatie Arabieren had ervoor gekozen zich over te geven omdat ze bang waren voor wraak. Dus, zo gaat het verhaal, moest rabbijn Goren nu zijn stempel drukken. Hij veroverde eigenhandig een stad met 80.000 Arabieren zonder een schot te lossen. Maar om geen kans voorbij te laten gaan, nam hij, toen hij uiteindelijk bij de Grot van de Patriarchen aankwam, zijn machinegeweer en doorzeefde het slot van de deur met kogels. Daarna blies hij op de sjofar, net zoals hij de dag ervoor in de Oude Stad van Jeruzalem had gedaan.

Als een van de meest populaire en bruggenbouwende opperrabijnen die in Israël waren gewijd, is Shlomo Goren altijd tegen aparte religieuze en seculiere legereenheden geweest. In plaats daarvan wijdde hij veel van zijn tijd aan de integratie van alle soldaten. Hij was nauw betrokken bij het leven van religieuze soldaten, zodat hun legerdienst zo Thora-waarnemend mogelijk kon zijn. Hij wist zelfs Israëls eerste premier – de seculiere en liberale David Ben-Gurion – ervan te overtuigen dat er op elke legerbasis koosjer voedsel, een Thorarol, de voorgeschreven feestvieringen en gebedsvieringen moesten zijn.

Geschiedenis geschreven

Maar ondanks dat zijn levenswerk verankerd was in de Bijbel en het zionisme, stierf Shlomo Goren als een teleurgesteld man. In de aanloop naar de rampzalige Oslo-akkoorden deed hij de uitspraak dat Joodse soldaten geen Joodse burgers uit het land mochten zetten. Later werden televisieschermen door heel Israël overspoeld door verschrikkelijke beelden van Joodse soldaten die Joodse burgers uit Gaza verjoegen. Het was een klap waarvan hij en vele andere Israëli's nooit herstelden.

Toch leeft zijn nalatenschap voort. Wanneer Joodse mensen de Tempelberg bezoeken, is dat te danken aan de uitspraak van Shlomo Goren, die het tot een religieus gebod verklaarde om een bedevaart naar de Tempelberg te maken.

Wat de ups en downs van politieke beslissingen ook mogen zijn, Shlomo Goren wist dat hij geschiedenis had geschreven toen hij de eerste Jood in 2000 jaar was die bij de Westmuur op de sjofar blies. Hij wist ook dat alleen geschiedenis schrijven niet genoeg was. De geschiedenis moet ook bezegeld worden door daden, waarvan de pelgrimstocht naar de Tempelberg een voorbeeld was.