Het fort van Massada

Het door koning Herodes gebouwde fort van Massada heeft uitzicht op de Dode Zee en is iconisch in de Israëlische geschiedenis. Het werd door de Romeinen belegerd nadat ze de Joodse tweede tempel hadden verwoest. Volgens Josephus, de controversiële Joodse historicus uit ze eerste eeuw, vermoordden de Joodse Zeloten elkaar in plaats van toe te geven aan de vooruitzichten van Romeinse slavernij. De laatste twee vielen hierbij levend op hun eigen zwaard. Dit luidde het begin in van een tweeduizend jaar durende ballingschap voor het Joodse volk.

Naast dat hij archeologische wonderen blootlegde, vond professor Yadin ook dadelpalmzaden die vervolgens werd overgebracht naar de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Terwijl de zaden gelukkig in hun nieuwe huis waren, verliet tuinier dr. Elaine Solowey Amerika om een dadelpalmboomgaard in een kibboets in de Aravah-woestijn op te zetten. Tegelijkertijd maakte ook de Britse dr. Sarah Sallon alija. Zij vond al snel een baan als kinderarts in het Hadassa ziekenhuis in Jeruzalem.

Dadelzaden planten

Zoals het toeval het hebben wilde, kocht dr. Sallon in 2005 wat van de Massada-zaden met het idee om deze uitgestorven oude plantensoorten weer tot leven te wekken. Ze wendde zich tot de beroemde dadelkibboets in de Aravah waar ze dr. Solowey de volgende vraag stelde. Zouden moderne Israëli's ooit de dadel van de Joodse Zeloten van Herodes’ Massada kunnen proeven?

Van de drie zaden die in potten werden geplant en in quarantaine werden geplaatst, ontkiemde er eentje. Het succes werd in tijdschriften gepubliceerd en dit leidde ertoe dat de wetenschapper meer dadelzaden verwierf die waren ontdekt tijdens opgravingen in Qumran, de thuisbasis van de Dode Zeerollen. Met behulp van wat wetenschappelijke trucs slaagden ze erin om nog zes zaden te laten ontkiemen, die ze Eve, Jonah, Uriel, Boaz, Juda en Hannah noemden.

Een vrouwelijke boom heeft ongeveer acht jaar nodig voordat zaailingen vruchten afwerpen en dit bracht een paar verrassingen met zich mee. Door het dragen van fruit werd het geslacht van de bomen onthult en een paar naamsveranderingen bleken op hun plaats te zijn. ‘Juda’ werd ‘Judith’ en 'Eve' werd nu ‘Adam’.

Op goede Joodse wijze organiseerden de vrouwen een vreugdevol huwelijk voor de bomen. De vreugde werd vergroot door zorgvuldige bestuiving en de geboorte van Metushalah, toepasselijk vernoemd naar de oudste persoon die in de Hebreeuwse Bijbel wordt genoemd.

Bijzondere oogst

Na een heel aantal jaar waren de sappige dadels plukrijp. De wetenschappers en hun vrienden vierden feest op een brandende woestijndag. De traditionele Joodse zegen werd over de vrucht uitgesproken, samen met een zegen waarin God geprezen wordt omdat Hij het Joodse volk in staat heeft gesteld om te volharden, te overleven en te zegevieren. Omdat de Joodse wet eist dat een tiende en de eerstelingen aan de priesters en levieten worden geofferd, werd er een ceremonie gehouden in een wijk van Jeruzalem met uitzicht op de Oude Stad.

Deelnemers werden gevraagd om vragenlijsten in te vullen over hoe de dadels smaakten. Door het opnieuw laten ontkiemen van de waardevolle, veelgevraagde dadel die in de oudheid beroemd was om zijn smaak, zoetheid en geneeskrachtige eigenschappen, waren de dadels een enorm succes. De boodschap was duidelijk. Hoewel de Romeinen Massada misschien hadden veroverd, zijn de Joden weer terug en zijn ze hier om te blijven.

De honing van ‘het land van melk en honing’ verwijst naar de dadel waarvan de siroop nog steeds wordt gegeten en op de markt wordt gebracht. De dadelpalm vertegenwoordigd zowel in de Joodse als in de heidense cultuur de ‘overwinning', of het nu om Deborah gaat van wie bekend is dat zij onder een palmboom zat voordat ze de strijd met Sisera aanging, een dadelpalmlaurier die als architectonisch motief op oude tempels werd gebruikt, of de beroemde munt die door de Romeinen werd geslagen om over hun uiteindelijke vernietiging van Judea op te scheppen. Toch bewijst de heropleving van de tweeduizend jaar oude dadel dat het uiteindelijk God is Die het laatste woord heeft.