Misschien was dit bezoek in het hart van chareidisch (ultraorthodox-Joods) Jeruzalem nog een voorbeeld dat goede relaties tussen Joden en christenen zeker mogelijk zijn. Zo goed zelfs dat Frank mij, zonder het zelf te beseffen, ook nog eens een Chanoeka-les heeft meegegeven. Tijdens ons gesprek vertelde hij mij onder andere hoe Christenen voor Israël tijdens de hele coronacrisis juist meer mensen heeft weten te bereiken via het internet dan voorheen. In plaats van te focussen op de negativiteit van alle coronamaatregelen, was het juist dankzij deze dat mensen ertoe werden geleid om meer online te gaan, wat weer heeft geholpen met het bereiken van een groter publiek.

Waarom acht dagen?

‘Wat heeft dit te maken met Chanoeka?’, vraag je jezelf nu waarschijnlijk af. Om dit beter te begrijpen moeten we eerst misschien weer een andere vraag stellen. Het bekende Chanoeka-wonder dat wij vieren is dat ondanks dat er alleen maar genoeg olie was voor één dag, de menora nog zeven extra dagen bleef branden, totdat nieuwe pure olijfolie gebracht kon worden. Het wonder was dus alleen maar voor zeven dagen. Maar zoals ik al schreef, is het vandaag de achtste dag van Chanoeka. Waarom vieren wij acht dagen als het wonder eigenlijk alleen maar zeven dagen was?

Het antwoord zou kunnen zijn dat dit is om ons te laten zien dat alles van G-d is. De Grieken hadden de hele Heilige Tempel en alles erin ontheiligd en verontreinigd. Ze hadden niet-koosjere dieren als offers voor hun afgoderij gebracht op het altaar van de Tempel. Toen de Makkabeeën het heiligdom uiteindelijk weer binnenkwamen en zagen hoe de heiligste plaats ter wereld was ontheiligd, voelden ze zich zeker gebroken.

Wonder dankzij ontmanteling

Volgens de Joodse wet moesten ze de hele plaats zuiveren en daarom zelfs het grote stenen altaar ontmantelen. Geen eenvoudige taak, noch fysiek of mentaal. Het moet hartverscheurend zijn geweest voor die Joden die zo veel van G-d hielden om deze te ontmantelen. Maar het was precies daar, onder het altaar, waar ze een verborgen kruikje met zuivere olijfolie vonden met een ongebroken zegel van Jehojada – de hogepriester uit de dagen van de profeet Samuel. Zonder de verontreiniging van de Grieken zou het altaar nooit ontmanteld zijn en zouden ze de verborgen olie nooit hebben gevonden.

In wat onze voorouders dachten dat hun donkerste nachtmerrie was, lag juist hun ultieme vreugde en het antwoord op hun vele gebeden. Hun gebeden waren niet tevergeefs. Zonder dat zij het zelf wisten had G-d er al naar geluisterd en had Hij de oplossing al gestuurd, lang voordat het probleem er zelfs maar was. Misschien is het om deze reden dat wij acht dagen Chanoeka vieren in plaats van zeven. Om ons te laten zien dat het belangrijkste wonder was dat er eigenlijk al één kruikje koosjere olie was.

Of we het nu hebben over de Assyrische-Grieken uit de Oudheid of over coronamaatregelen in onze tijd: we zien dat het ‘kruikje koosjere olijfolie’ dat we allemaal nodig hebben er altijd al is. Het ligt alleen maar te wachten totdat wij het zullen vinden door middel van onze omstandigheden. De Chanoeka-les die wij hieruit leren is dus dat alles wat er gebeurt wordt geleid door G-ds hand.

Mogen we allemaal leren accepteren en zien dat alles wat er gebeurt van Boven wordt geleid, en dat alles -zelfs als we het niet meteen kunnen zien- inderdaad voor ons eigen bestwil is.