Anderen helpen om van Israël hun thuis te maken
Door Renske Lankman -
7 juli 2025
Vol passie vertelt Danielle Mor over haar werk bij het Joods Agentschap, een organisatie die onder andere de immigratie van Joden naar Israël faciliteert. Haar eigen familiegeschiedenis is nauw verbonden met deze organisatie. We gingen in gesprek met haar en bespraken haar familiegeschiedenis, het Joods Agentschap en de impact van 7 oktober op de immigratie naar Israël.
Wat is jouw familiegeschiedenis?
Ik ben geboren in de Verenigde Staten. Ik heb een Joodse Amerikaanse moeder en een Joodse Israëlische vader. De familie van mijn vader komt uit Iran en de familie van mijn moeder komt oorspronkelijk uit een gebied wat nu Oekraïne en Wit-Rusland is.
Na de oprichting van de staat Israël in 1948 werden veel Joden uit Arabische landen verdreven. Dit was niet het geval in Iran, omdat het toenmalige regime positief stond tegenover Israël. Mijn opa was echter een gepassioneerde zionist en daarom verhuisde mijn grootouders en mijn vader naar Israël. Het Joods Agentschap hielp hen met deze immigratie.
Rond dezelfde tijd ontvluchtte mijn moeders familie vervolging in Oost-Europa en vluchtte naar Amerika. Na de Zesdaagse Oorlog raakte mijn moeder geïnspireerd en besloot ze naar Israël te gaan. Via een project van het Joods Agentschap kwam ze naar Israël.
In Israël hebben mijn ouders elkaar ontmoet. Als gezin hebben we eerst nog een aantal jaar in de VS gewoond. Toen ik vier jaar was, keerde we terug naar Israël.
Hoe ben je bij het Joods Agentschap terechtgekomen?
Nadat ik mijn militaire dienstplicht had vervuld, zocht ik naar mogelijkheden om te studeren of te werken. Ik kwam terecht bij het Joods Agentschap. Dit werk was heel betekenisvol voor mij, omdat ik me bewust was van mijn familiegeschiedenis.
Ik dacht eerst dat het een tijdelijke baan zou zijn, totdat ik naar de universiteit zou gaan. Maar ik raakte aan het werk verslingerd. Dus ook tijdens mijn studie bleef ik voor het Joods Agentschap werken. Toen ik afgestudeerd was, boden ze me een fulltime baan aan die ik niet kon weigeren. Inmiddels werk ik er alweer 25 jaar.
Mijn taak binnen de organisatie is om Joodse gemeenschappen wereldwijd beter te verbinden met Israël. Ik ben bijvoorbeeld afgezant van het Joods Agentschap geweest in New York om Joodse gemeenschappen daar te verbinden met onderwijsprojecten in Israël.
Mensen die ze al jaren kenden, keerden zich opeens tegen hen.
Wat voor organisatie is het Joods Agentschap?
De organisatie werd in 1929 opgericht door Chaim Weizmann. Zijn doel was om Joden die toen al in het Britse Mandaat Palestina leefden én Joden wereldwijd met elkaar te verbinden, om zo de basis te leggen voor een nationaal thuis voor het Joodse volk. Hij realiseerde zich namelijk dat, om een zelfstandige staat te creëren, de Joden zich moesten verenigen.
Nadat in 1948 een nationaal thuis voor het Joodse volk was gerealiseerd, kwam de nadruk vooral te liggen op het faciliteren van immigratie. Dankzij het Joods Agentschap zijn er al meer dan 3,1 miljoen Joden uit meer dan honderd landen naar huis teruggekeerd.
Tegelijkertijd blijft de organisatie de eenheid tussen de verschillende Joodse gemeenschappen bevorderen en de band met Israël versterken. Dit doet ze bijvoorbeeld door onderwijs of door het opzetten van projecten in Israël, waar Joden wereldwijd deel aan kunnen deelnemen.
Helpt het Joods Agentschap ook bij de integratie van immigranten?
Ja zeker. Immigratie is een echte reis – en die stopt niet wanneer je op het vliegveld landt. Het is belangrijk dat mensen van Israël hun thuis kunnen maken. Wanneer Joden naar Israël komen, is dat vaak omdat iets in hen roept: de roep van thuis. Joden kunnen meerdere huizen hebben, maar ze hebben maar één vaderland.
Tegelijkertijd is immigratie ook een uitdagende reis. Je moet een nieuwe taal leren, een baan vinden, een netwerk van vrienden opbouwen. Je begint helemaal opnieuw.
Bij het Joods Agentschap helpen we mensen bij deze uitdagingen. Zo bieden we kwetsbare immigranten - bijvoorbeeld uit ontwikkelingslanden – een fysiek onderkomen. Dat doen we elk jaar voor zo’n 10.000 nieuwkomers. Daarnaast bieden we allerlei programma’s aan om immigranten te begeleiden en te ondersteunen bij hun integratie in de Israëlische samenleving.
In Israël is er een gevoel van veiligheid voor je ziel – je kunt er een compleet mens zijn.
Zie je ook een toename in immigratie sinds 7 oktober 2023?
In de eerste dagen na 7 oktober kregen we een enorme hoeveelheid verzoeken binnen van mensen die een immigratiedossier wilden openen of hun vlucht wilden vervroegen. Daarnaast wilden veel Joden in Israël vrijwilligerswerk doen om hun broeders en zusters te steunen. Naar verloop van tijd wilden de meesten niet alleen vrijwilligerswerk doen, maar ook immigreren - omdat ze beseften dat hun eigen land niet langer als thuis voelde.
Ik hoorde bijvoorbeeld veel verhalen van immigranten van wie de collega’s hen niet meer accepteerden. Niemand vroeg hoe het met hen ging, of met hun familie in Israël na 7 oktober. Mensen die ze al jaren kenden, keerden zich opeens tegen hen.
Zo was er bijvoorbeeld een Joodse vrouw van wie een goede vriendin op 8 oktober al verschrikkelijke dingen postte op sociale media. Ze rechtvaardigde het Hamasgeweld van 7 oktober en verbrak vervolgens zelf het contact met haar Joodse vriendin.
Daarnaast waren er angstaanjagende aanslagen op Joodse instellingen en schoolcampussen. Er is na 7 oktober iets fundamenteels veranderd. Hierdoor voelden veel Joden zich alleen nog maar thuis in Israël.
De oorlog tegen Iran heeft deze gevoelens nog verder versterkt. Het was overduidelijk dat Iran een bedreiging vormde voor de hele westerse wereld. Toch stond Israël er alleen voor en in plaats van dankbaarheid en steun te krijgen, werd Israël bekritiseerd. Tegelijkertijd kijkt de Joodse wereld ook met trots naar wat Israël, en niemand anders, heeft kunnen bereiken.
Het klinkt ook paradoxaal. Dat mensen juist nu naar Israël immigreren in een tijd van oorlog.
Het klinkt misschien alsof deze mensen gek geworden zijn, maar dat is niet zo. In Israël is er een gevoel van veiligheid voor je ziel – je kunt er een compleet mens zijn. Je hoeft niet te liegen over je identiteit of delen daarvan te verbergen.
Er zijn Joden die een enorme kloof voelden tussen wie ze waren en hoe ze zich moesten voordoen. Dat veroorzaakte diepe pijn. Het maakte hen ongelukkig. In Israël kun je volledig jezelf zijn. Het maakt niet uit of je links, rechts, liberaal of conservatief bent – er is ruimte voor al die stemmen.