De Chanoekia

De Chanoekia is een 9-armige kandelaar, 8 kaarsen op een rij en met de 9e kaars worden de andere aangestoken. Iedere dag een kaars extra. In Israël wordt de Chanoekia buiten neergezet.

Hier in Nederland staat hij binnen voor het raam, zodat iedereen hem kan zien. Dat is niet vanzelfsprekend in deze tijd. Vanwege het antisemitisme zijn veel Joden voorzichtig geworden om uiterlijk voor hun Joods zijn uit te komen. Heel begrijpelijk met zoveel vijandigheid om hen heen. Ze zetten deze Menorah liever binnen in de kamer om met de familie het Lichtfeest te vieren.

De openbare Chanoekavieringen in Nederland moeten zwaar beveiligd worden. In Australië is bij een Chanoekaviering op het strand van Bondi Beach een vreselijke aanslag geweest. Tenminste 16 mensen zijn doorgeschoten. Tientallen gewonden zijn er gevallen en er was grote paniek.

In Nederland is veel te doen geweest om het Chanoekaconcert in het Concertgebouw in Amsterdam. De rechter had toestemming gegeven voor verschillende demonstraties. Maar het liep weer helemaal uit de hand. De ME moest weer in actie komen. Diverse demonstranten zijn gearresteerd.

Het is verschrikkelijk en niet te bevatten dat Joden in deze tijd hun leven niet zeker zijn en zelfs moeten vluchten voor hun leven, zoals in Australië.  Waar zijn Joden nog veilig?

Ondanks al deze gebeurtenissen wordt het Lichtfeest deze week gevierd. Het Joodse feest van Chanoeka wordt wel zo genoemd, omdat het licht het overwon van de duisternis.

Wat wordt er precies gevierd?

Het Hebreeuwse woord Chanoeka betekent Inwijding. Het gaat hierbij om de reiniging en herinwijding van de Tweede Tempel in het jaar 165 voor Christus. In die tijd heerste er een wrede Syrische koning in Israël. Hij wilde de Griekse cultuur aan de Joodse mensen opleggen. Niet de God van Israël moest gediend worden, maar de Griekse afgoden.

De Joden mochten de Bijbel niet meer lezen. Ze mochten de sabbat niet meer vieren, koosjer slachten was verboden en de Joodse jongetjes mochten niet meer besneden worden. Je kunt je voorstellen hoe verschrikkelijk dat was voor de mensen in die tijd. Maar velen bleven het Woord van God trouw en moesten dat soms met een vreselijke dood bekopen. Zo is het ook in onze tijd voor de Joodse gemeenschap angstig en moesten velen het dus op het strand van Bondi Beach in Australië met de dood bekopen.

Chanoekaviering

Mijn man Willem en ik waren bij de Chanoekaviering van de Joodse Gemeente in Amersfoort. Opperrabbijn Jacobs was ook aanwezig.

Toen de kaarsen aangestoken waren, stelde hij de vraag: ‘Als het wonder van het kruikje olie niet gebeurd zou zijn, zouden wij dan toch het feest van Chanoeka vieren? Jazeker, want we vieren de overwinning van de Makkabeeën op de Grieken. Het gaat niet zozeer om het kruikje olie, maar om de overwinning! Het was een groot wonder dat een kleine groep gelovige Joodse mannen het grote Griekse leger verslagen heeft. Ze streden ervoor om de God van Israël te mogen dienen in plaats van de afgoden van het Hellenisme. Het was de overwinning van het licht op de duisternis.'

Die Joodse mannen waren niet bang. Ze legden zich er niet bij neer om overheerst te worden en gedwongen de Joodse godsdienst te verloochenen. Ze gaven niet op, maar gingen door tot ze de overwinning behaald hadden. Toen Winston Churchill aan het eind van de Tweede Wereldoorlog gevraagd werd wat het succes van de Geallieerden was, antwoordde hij: ‘Geef het nooit, nooit, nooit op’. Als lijkt de overwinning nog zo ver – de Makkabeeën vochten drie jaar - de Tweede Wereldoorlog duurde vijf jaar – geef nooit op om voor het goede te strijden.

Met moed hebben ook sommige gegijzelden van 7 oktober 2023 in vreselijke oorlog met Hamas getuigd. Zelfs hebben ze Chanoeka gevierd. Later werden ze vermoord. Ze hebben het niet opgegeven om in de meest onmenselijke omstandigheden op God te vertrouwen en hun kracht te zoeken in Zijn aanwezigheid in het vieren van de sabbat en het Chanoekafeest!

Wat een prachtige voorbeelden zijn dat! Opperrabbijn Jacobs zegt: ‘Geloof in God en geloof ook in jezelf, net zoals de Makkabeeën!’

De Allerhoogste zal ons de kracht geven om trouw te zijn. Hij zegt tegen Jozua: ‘Wees sterk en moedig. Sidder niet en word niet verschrikt, want de HEERE, uw God, is met u, overal waar gij gaat.’ Jozua 1:9.Een oud kinderliedje zegt: 'Ik wandel in het licht met Jezus.’ Hij is het Licht der wereld. Hij gaat vooraan, wij mogen volgen. Ook in 2026!