Sluiten

Zoeken.

Abba Eban: wonderkind, spreektalent en einzelgänger

Door Tal Hartuv - 

21 februari 2022

Abba Eban (1)

Abba Eban. Foto: Wikimedia Commons

Wat Churchill voor Groot-Brittannië was met zijn beheersing van de Engelse taal, was Abba Eban voor Israël. Van alle Israëlische staatslieden is het Abba Eban die een erfenis van literaire humor in elk Israëlisch hart heeft achtergelaten.

Een van zijn meest doordringende humoristische en waarheidsgetrouwe uitspraken is de onvergetelijke: “Als Algerije een resolutie zou indienen dat de aarde plat is en dat Israël haar plat heeft gemaakt, zou die met een stemming van 164 tegen 13 stemmen en 26 onthoudingen worden aangenomen.” Zijn tong was zijn machtigste wapen en gedurende zijn lange carrière heeft hij die talloze keren met verbazingwekkende doeltreffendheid gebruikt.

Hij trok voor het eerst de aandacht van de wereld toen hij opstond om de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toe te spreken in mei 1949. Zijn zeer Britse uiterlijk en Oxbridge-accent onderscheidden hem van de stereotypen van Israëli's die de vergadering had. Niemand verroerde zich in de zaal toen hij een twee uur durende oproep deed voor de nieuwe staat Israël. Zijn toespraak dat jaar in de Algemene Vergadering was zo ontroerend dat hij tot de toelating van Israël tot de VN leidde. Hij behield zijn functie bij de VN tot 1959 en werd zelfs een aantal jaren vicevoorzitter van de Algemene Vergadering.

Wonderkind

Abba Eban, een briljant geleerde, werd geboren in Zuid-Afrika onder de naam Aubrey Solomon Meir Eban. Zijn familie verhuisde al snel naar Engeland. Zijn ouders waren niet rijk, en het leven was zwaar met vier kinderen om voor te zorgen. Maar hij bleek een wonderkind te zijn en won beurzen voor elke school die hij bezocht, zelfs voor de universiteit van Cambridge.

Als Algerije een resolutie zou indienen dat de aarde plat is en dat Israël haar plat heeft gemaakt, zou die met een stemming van 164 tegen 13 stemmen en 26 onthoudingen worden aangenomen.

— Abba Eban

Tijdens de Tweede Wereldoorlog erkende de Britse inlichtingendienst zijn talent en stuurde hem op een geheime missie naar Egypte om te bespreken hoe de Arabische naties aan Britse zijde bij de oorlog betrokken konden worden. Al snel diende hij als verbindingsofficier op het geallieerde hoofdkwartier in Jeruzalem, waar hij de taak kreeg de Joodse bevolking voor het Britse leger te rekruteren. Hoewel de Britten wilden dat hij na de oorlog zou blijven dienen in hun strijdkrachten, trad Abba Eban, nu de verschrikkingen van de Holocaust bekend waren geworden, in plaats daarvan toe tot de Jewish Agency en wijdde zijn leven aan het zionisme.

In Israël besteedde hij zijn tijd aan schrijven en spreken in het openbaar en raakte hij zeer betrokken bij de Israëlische politiek. Hij sprak vloeiend Arabisch en kreeg altijd de taak om met de Arabieren te praten. Zijn Britse accent en uiterlijk waren een bonus voor hem en zijn land. Net als bij de VN beschouwden zowel Israëli's als Arabieren hem niet altijd als een ‘echte’ Israëli.

Vervreemd

In het geval van de Arabieren maakte het hen aantoonbaar meer open voor een gesprek, maar in het geval van de Israëli's voelde Abba Eban zich helaas zeer vervreemd. Ook na al het ongelooflijke werk dat Abba Eban voor de Britten deed, werd hij zelfs door hen gemeden. Als een van de besten in Britse dienst van zijn tijd, wordt hij in geen van hun biografische woordenboeken zelfs maar genoemd.

Zoals een oud gezegde uit de Bijbel luidt, had deze man niets waarop hij het hoofd kon neerleggen. Eban paste nergens echt bij, maar zijn nalatenschap leeft voort. Wij worden tegenwoordig nog steeds geamuseerd en uitgedaagd door zijn woorden, gedachten en scherpheid.

Kay-Wilson_avatar

De auteur

Tal Hartuv

Tal Hartuv groeide op in het Verenigd Koninkrijk, maar maakte alija naar Israël waar ze onder meer werkte als gids. In 2010 overleefde ze een gruwelijke aanslag waarbij haar vriendin,...

Doneren
Abonneren
Agenda