Pesach

Brood – is dat niet meer een teken van het christelijke geloof? Het is immers een van de elementen van het avondmaal. Maar als je de zegen bedenkt die de Joden uitspreken voordat zij brood eten, dan zou je brood zeker ook een teken van Joods geloof kunnen noemen. En bovendien, heeft het christelijke Avondmaal zijn oorsprong niet in de Joodse seder, de eerste avond van Pesach, waar de matse, het ongedesemde brood, zo vol betekenis is?

Brood in de Bijbel

Op talloze plaatsen in de Bijbel komt brood voor. Brood is essentieel. Je kunt zeggen dat brood pars pro toto is voor de hele maaltijd. Abraham biedt zijn gasten brood aan (Genesis 18:5) en Sara moet het “haastig” bakken. Wat Abraham zijn gasten vervolgens voorzet, is veel meer dan brood. God gaf Israël brood in de woestijn (vgl. Deuteronomium 8:3). Jezus deelt brood uit aan de menigte.

Nog steeds herinneren op vrijdagavond (het begin van de sabbat) de twee sabbatsbroden aan de dubbele portie manna die Israël voor de sabbat mocht rapen. En als een stukje sabbatsbrood gegeten wordt, doopt men het in zout. Zout herinnert aan het spijsoffer in de tempel (Leviticus 2:13). En eigenlijk is de tafel een altaar (vgl. Ezechiël 41:22, waar het altaar een tafel wordt genoemd). Daarom wassen Joden ritueel de handen voor zij brood eten.

Gever van het brood

De zegen wordt uitgesproken over brood dat gemaakt is van tarwe, gerst, rogge, spelt of haver, graansoorten die al in het oude Israël voorkwamen. Het is bovendien alleen brood als het vloeibare ingrediënt van het deeg (voornamelijk) water is en het gebakken wordt. Pasta is dus geen brood. Hoe luidt dan die zegen over het brood? “Gezegend Gij, Heer onze God, koning van het universum, die brood voortbrengt uit de aarde.” NB: niet het brood wordt gezegend, maar God wordt gedankt als de Gever van het brood. God laat niet alleen het graan groeien uit de aarde, Hij brengt brood voort. Met andere woorden, het hele proces van het zaaien – de graankorrel die sterft in de aarde en ontkiemt – en het oogsten tot het malen, kneden en bakken is iets wat God geeft. Niet wíj produceren, maar onze arbeid is een kanaal om Gods zegen te ontvangen.

Dit is deel 20 van de reeks 'Tekens van geloof'. Meer lezen? Het vorige artikel ging over zecher lechoerban en vindt u hier.