Sluiten

Zoeken.

Joodse wereld

Terug naar overzicht

Soekot: een herinnering aan het ontstaan van het Joodse volk

Door Rabbijn mr. drs. R. Evers - 

4 oktober 2023

Soekot

Rabbijn Evers (tweede van links), samen met Joodse vrienden in de loofhut.

We vieren op dit moment een week lang het Loofhuttenfeest. We zitten in de loofhut, meestal op het balkon of in de tuin. Soms – als er geen andere mogelijkheid is – zitten we op straat in een geïmproviseerde loofhut, wanneer de stedelijke overheid dit goedkeurt.

Soekot is door de Thora tot een eeuwige verplichting verheven om ons te herinneren hoe wij een Joods volk zijn geworden. De bevrijding uit Egypte onder G’ds leiding gebeurde zonder dat het volk een duidelijke agenda had. De kinderen van Israël waren volledig overgeleverd aan G’ds plannen.

Ze vertrokken uit het hoogontwikkelde Egypte en trokken uiteindelijk veertig jaar lang door de woestijn. Ze werden verzorgd en beschermd door het Opperwezen, Die van een slavenvolk een ‘volk van het Boek’ maakte. In de woestijn aten we overdag manna en ’s avonds kwartels uit de hemel en dronken we water uit de meereizende ‘rots van Mirjam’.

We werden beschermd door G’ddelijke wolken, die als een meereizende airconditioning ervoor zorgden dat de hitte overdag en de kou ’s nachts enigszins dragelijk bleven. We leerden de hele dag Thora en werden een Bijbels volk.

Uniek ontstaan

Dit wonderlijke ontstaan heeft geen volk ter wereld meegemaakt. Daarom verplicht de Thora ons in Leviticus 23:42-43: “Zeven dagen moet u in de loofhutten wonen… zodat de generaties na u weten dat Ik de Israëlieten in loofhutten liet wonen, toen Ik hen uit het land Egypte voerde”.

Rabbi Jakob Asjeri (14e eeuw) legde hierbij uit dat wij door het doorzichtige dak van de loofhut constant de hemel kunnen zien en G’ds almacht en bescherming doorlopend herinneren. De loofhutten symboliseren de G’ddelijke wolken, die ons begeleidden en herinneren ons er aan dat G’d met Zijn wereld doet wat Hij wil.

Gebod met reden

Heel opmerkelijk is, dat dit een gebod uit de Thora is met een duidelijke reden. Rabbi Joel Sirkes (15/16e eeuw) meent dat dit betekent dat wij het gebod om in de loofhut te zitten niet vervullen als wij de reden waarom niet in gedachte houden. Het moet een betekenisvol wonen worden.

We kunnen hier invulling aan geven door onze kinderen en gasten uit te leggen waarom wij deze dagen in de loofhut wonen. In de Thora wordt niet vaak uitgelegd waarom we verschillende opdrachten moeten uitvoeren. Soms kunnen we ernaar gissen, maar soms blijven het ‘onbegrijpelijke voorschriften’.

Soekot Joodse gemeente

Met de Joodse gemeente in de loofhut.

Voorschriften met reden

Bekende Bijbelse attributen zijn de talliet – het gebedskleed met daaraan de tsi’tsit of gedenkkwasten en de gebedsriemen. Beide voorschriften stammen uit de Thora en krijgen een reden mee in de Thoratekst zelf.

Gedenkkwasten aan de kleding om de ogen in bedwang te houden

Bij de talliet en de gedenkkwasten staat in de Thora (Num. 15:38-40): “Spreek tot de Israëlieten en zeg tegen hen dat zij…kwastjes moeten maken aan de hoeken van hun kleren...opdat u, wanneer u die ziet, aan al de geboden van G’d denkt en die doet, zodat u niet uw eigen hart en uw eigen ogen zult onderzoeken, waar u als in hoererij achteraan gaat; opdat u aan al Mijn geboden denkt en die doet, en heilig bent voor uw G‘d“.

Wij moeten ons religieus geweten leren volgen en niet blindelings onze hartstochten en passies achternalopen of alles wat wij voorbij zien komen, nastaren.

Gebedsriemen op het hoofd en tegenover het hart

Ook hierbij staat een duidelijke reden geschreven (Ex. 13:9): “En het moet voor u als een teken op uw hand zijn, en als een herinnering tussen uw ogen, opdat de wet van G’din uw mond is, want G‘d heeft u met sterke hand uit Egypte geleid“.

Wij leggen tijdens het gebed deze gebedsriemen om ons te herinneren aan de Thora en G’ds wonderlijke ingrepen om het Joodse volk te vormen na de Uittocht. We leggen deze gebedsriemen op het hoofd tegenover ons hersenen en tegenover ons hart op de bovenarm. De boodschap moge duidelijk zijn: de Thora moet ons denken en voelen ten goede beïnvloeden.

Lichaam en geest

Ook hier stelt Rabbi Joel Sirkes dat G’d kennelijk wil, dat wij niet alleen de fysieke handeling doen van het dragen van een gebedskleed en gebedsriemen maar ook beseffen moeten waarom we het doen.

Dit komt met name tot uitdrukking in de loofhut. Daar wordt alles wat we in de loofhut doen een gebod uit de Thora. Zelfs de krant lezen in de soeka wordt zo een Bijbelse bezigheid. Zolang we maar weten waarom we in de loofhut zitten!

Rabbijn-mr.-drs.-R.-Evers_avatar-90x90 (1)

De auteur

Rabbijn mr. drs. R. Evers

Rabbijn R. Evers was opperrabbijn in Dusseldorf. Hij maakte in de zomer van 2021 met zijn vrouw alija naar Israël. 

Doneren
Abonneren
Agenda