Sluiten

Zoeken.

Poerim: achter de maskers schuilt een diepe symboliek

Door Albert Groothedde - 

7 maart 2023

symboliek poerim

Tijdens Poerim lezen Joden (verkleed en wel) in de synagoge het verhaal van Esther. Foto: Avshalom Sassoni/Flash90

Poerim, eigenlijk had ik niet zoveel met dit feest. Schrikken natuurlijk om dat te lezen. Troost je: een mening kan veranderen. Het feest heeft namelijk ook een betekenislaag die me raakt. Ik zal uitleggen waarom.

Poerim: een populair feest

Poerim slaat terug op het Bijbelboek Esther. Het Joodse volk ontsnapt ternauwernood aan een door Haman georganiseerde genocide. De ogenschijnlijke held van het verhaal: de knappe koningin Esther.

Deze redding was natuurlijk een reden voor feest: Poerim. Tot op de dag van vandaag wordt Poerim gevierd. Het feest is populair, ook bij veel seculiere Israëli’s. Dit laatste is verklaarbaar gezien de aard van Poerim. Tegenwoordig is het vooral ook een feest van plat vermaak, veel eten en veel, véél te véél alcohol. Verder staat Poerim natuurlijk bekend om de opzienbarende maskers en dito uitdossing.

Wat betreft deze verkleedpartijen. Ook onze kinderen moesten eraan geloven. Zij gingen voor deze gelegenheid gekleed in Hollandse klederdracht. Zij (en wij) erg trots natuurlijk. Het beloofde een leuke dag te worden.

Totdat we op school aankwamen en werden geconfronteerd met de uitdossing van andere kinderen: doodskoppen, griezelige monsters, duivelshoorntjes… Een tenger grietje uit een van de hogere klassen liep zelfs rond met een bebloede bijl in haar hand. Een verbouwereerde vader reageerde treffend: ‘Ik dacht dat wapens op school verboden zijn.’

Poerim, ik had niet zoveel met het feest. En bovenstaande maakt duidelijk waarom. Toch ben ik milder gaan denken. Waarom? Achter de maskers schuilt een diepe symboliek. Zolang ik dat voor ogen houd, kan ik meer van Poerim hebben.

Diepere symboliek

Poerim is zoals gezegd gebaseerd op het Bijbelboek Esther. Uniek aan dat Bijbelboek is het gegeven dat de naam God of Heere er niet in voorkomt. Ondertussen is God wel degelijk handelend actief, ook aan het paleis van koning Ahasveros. Je zou het Bijbelboek daarom kunnen typeren als een ode op Gods voorzienigheid. Immers, op elke bladzijde gebeurt er wel iets wat geen mens had kunnen bedenken of voorzien, maar naadloos past in het grotere plaatje.

Het Bijbelboek Esther is een ode op Gods voorzienigheid.

Het Bijbelboek Esther illustreert treffend dat er een drijvende Kracht in deze wereld aan het werk is. God -ook al wordt zijn Naam niet genoemd- voert Zijn wil uit; zeker ook met Zijn volk Israël. Geen Haman kan daar iets aan veranderen. Het is opvallend -ik beschouw het als een stukje goddelijke ironie- dat uitgerekend de familie van Haman dat gegeven onder woorden brengt: ‘Als Mordechai, voor wie u begonnen bent te vallen, uit het geslacht van de Joden is, zult u tegen hem niets kunnen uitrichten, integendeel, u zult zeker voor hem ten val komen’ (Esther 6:14).

Maskers op Poerim

Vanwaar nu die rare maskers? Zoals God Zichzelf in het Bijbelboek Esther verbergt, verbergt tijdens het Poerimfeest de mens zich achter een masker. Ieder masker is dus eigenlijk een belijdenis van Gods voorzienigheid.

Helaas is die diepe symbolische betekenis in haar uitingsvormen verworden. Zoals Kerst niets met een driegangendiner te maken heeft, heeft een duivels masker niets met Poerim te maken. Dat misbruik ontneemt het masker zijn betekenis echter niet!

Tenslotte, het Bijbelboek Esther is bij theologen en predikanten niet zo populair. Zou het komen door het wereldse karakter en de weinig dogmatische inhoud? Hoe dan ook, volgens mij zitten ook westerse christenen -ik in ieder geval wel- te springen om een soort Poerimfeest. Is een veelgehoorde klacht immers niet dat God Zich lijkt te verbergen? Daarom: zet eens een masker op en laat je inspireren! Niets is wat het lijkt. God heeft de regie in handen; ook van jouw leven. Hij voltooit deze geschiedenis zoals Hij wil. Alle Hamans ten spijt.

Meer over Poerim? Bekijk het in de nieuwste video van De Verkenners!

Portretfoto Albert

De auteur

Albert Groothedde

Albert Groothedde is theoloog en woont met zijn gezin in Jeruzalem. Hij is onder andere Israëlconsulent voor het CIS (Centrum voor Israëlstudies) en als presentator betrokken bij het Israël-videoproject '

Doneren
Abonneren
Agenda