Het opgeven van iets dierbaars

Oorlog en offers brengen gaan hand in hand en roepen diepe emoties op  -  verdriet, trots, pijn, maar soms ook hoop.

Oorlog gaat gepaard met veel geweld. Het gaat vaak om veiligheid, macht, vrijheid, grondgebied of geloof en overtuigingen. In oorlogen lijden mensen: soldaten, maar ook gewone burgers en vooral de kleine kinderen, die getraumatiseerd raken voor het leven. Families worden uit elkaar gerukt, steden verwoest, en levens voor altijd getekend.

Offers brengen in tijden van oorlog betekent meestal dat mensen iets heel dierbaars opgeven: hun veiligheid, hun thuis, hun familie, en soms zelfs hun leven. Soldaten vechten niet alleen voor hun eigen toekomst, maar ook voor de vrijheid van anderen. Ouders offeren hun rust op om hun kinderen te beschermen. En ook na een oorlog blijven mensen offers brengen - door te bouwen aan vrede, verzoening en herinnering.

Maar offers brengen betekent ook dat we iets heel eigens opgeven voor iets groters, zoals iemand die zijn eigen dromen opzij zet om voor anderen te zorgen, of mensen die grote risico's nemen voor rechtvaardigheid en gerechtigheid.

De bereidheid om offers te brengen

Er zit dus iets krachtigs in het idee van offers: het laat zien hoeveel een mens bereid is te doen of te geven voor liefde, rechtvaardigheid, of vrede. En dat maakt het iets heel moois, zelfs in de donkerste tijden.

In de voorschriften over de offers zien we dat de Thora geen onderscheid maakt tussen rijk en arm. Ook de minder vermogenden worden in staat gesteld om goedkope offers te brengen. De Talmoed legt dan uit, dat het bij offers voornamelijk gaat om intentie: “Of je nu een duur of eenvoudig offer brengt, het belangrijkste blijft je intentie”.

En dat is hier zo hartverwarmend op dit moment: dat iedereen zich inzet voor de veiligheid en vrijheid in Israël. Groot en klein, rijk en arm, allen dragen bij. De verdeeldheid, die tot 7 oktober 2023 Israël plaagde, is G’dzijdank grotendeels voorbij.

Kritisch blijven

In Leviticus 2:13 lezen we: “Elke offergave van uw graanoffers moet u met zout bereiden. Het zout van het verbond met uw God mag u aan uw graanoffer niet laten ontbreken. Bij al uw offergaven moet u zout aanbieden.” Zout kan drie dingen betekenen. Allereerst is het een bijtende stof. Door onze Wijzen wordt dit uitgelegd als kritiek. Ook als wij offers brengen voor onze veiligheid moeten we uiterst kritisch blijven op ons eigen gedrag, hoewel we weten dat we tegenover een meedogenloze vijand staan, die geen enkel middel schuwt om ons te vernietigen. En ik geloof dat het Israëlische leger een hoge mate aan zelfkritiek hoog in het vaandel houdt.

Zout conserveert ook en zorgt ervoor dat andere stoffen goed blijven. Te veel zout is zelden goed, maar een beetje zout maakt het eten aangenaam. Kritiek conserveert onze goede eigenschappen en leert ons het goede, positieve en opbouwende in het leven vast te houden en voor de toekomst te bewaren. Alleen zo kunnen wij een zinvolle levensstijl creëren te midden van alle moeilijkheden, die ons op dit moment in Israël overkomen.

De Verlosser brengt vrede

Daarnaast wordt zout gewonnen door met warmte het zeewater te laten verdampen. Het Hebreeuwse woord voor hemel is shamayim en wordt vaak uitgelegd in de mystiekleer als een combinatie van eesj (vuur) en mayim (water). Water en vuur zijn tegenstellingen, maar vormen de grondstof van de hemel. Wanneer we deze tegenstellingen weten te harmoniseren, komen we in een hemelse omgeving. In de messiaanse tijden zal onze Verlosser voor de hele mensheid alle tegenstrijdigheden en vijandigheid tot vrede en eenheid brengen. Moge hij gauw komen en ons bevrijden uit de constante oorlogen, die de wereld van vandaag teisteren. Amen. Zo moge G’ds wil zijn.