Sluiten

Zoeken.

Artikelen

Activiteiten

Kennisbank

Podcasts

Projecten

Publicaties

Videos

Overig

Joodse wereld

Terug naar overzicht

Leven of dood?

Door Rabbijn mr. drs. R. Evers - 

24 september 2025

Palestijnse kinderen

Palestijnse kinderen met wapens en gekleed in het uniform van de Al-Qassambrigades. | Foto: Abed Rahim Khatib/Flash90

We lazen de afgelopen Sjabbat in de synagoge een aantal verzen uit Deuteronomium 30, die op dit moment in Israël uitermate actueel zijn: “Vandaag roep ik hemel en aarde als getuigen tegen u. Ik houd u leven en dood voor, zegen en vloek. Kies dan het leven, zodat u en uw nageslacht zullen leven. Heb uw G-d lief, luister naar Zijn stem en houd u aan Hem vast. Want Hij is uw leven en de lengte van uw dagen, zodat u kunt wonen in het land dat G-d uw voorvaderen Abraham, Isaak en Jakob gezworen heeft hun te geven.”

G-d geeft ons de vrije keus tussen leven en dood, en zegen en vloek. Toen ik jonger was, vond ik deze keus bijna vanzelfsprekend maar hoe meer ik mij in de omgeving waarin Israël tegenwoordig moet leven, verdiep, des te duidelijker wordt dat er ook een ware doodscultus in onze omgeving heerst.

Het Jodendom kiest principieel en onvoorwaardelijk voor het leven. De Schepper plaatst ons voor een keuze en gebiedt ons met heilige nadruk: ‘Kies het leven’. Deze oproep is niet slechts een religieuze aansporing, maar de kern van de Joodse beschaving. De Joodse wet is doordrongen van dit levensbeginsel: het behoud van een mensenleven weegt zwaarder dan bijna elk gebod. Zelfs op Jom Kippoer, de heiligste dag, wordt het vasten gebroken wanneer gezondheid of leven op het spel staat. Geneeskunde, zorg en compassie zijn heilige plichten.

Verheerlijking van de dood

Daartegenover staat een duistere werkelijkheid die ons vandaag omringt: een doodscultus die fanatiek in onze omgeving wordt uitgedragen. Terwijl het Jodendom het leven heiligt, verheerlijken zij de dood. De dood van Joden wordt uitdrukkelijk gevierd. Hun retoriek spreekt van “martelaarschap”, hun opvoeding voedt kinderen met haat. Hun moeders prijzen de dood van zonen die zichzelf opofferen in de strijd. Het is een wereldbeeld zonder toekomst. In plaats van opbouw wordt vernietiging gepredikt. Waar de Thora de mens als beeld van G-d ziet, reduceert hun ideologie het leven tot een wegwerpmiddel in een apocalyptisch strijdtoneel.

De Schepper plaatst ons voor een keuze en gebiedt ons met heilige nadruk: 'Kies het leven'.

De verschillen zijn huiveringwekkend en fundamenteel. Het Jodendom onderwijst dat ieder mens geschapen is in het beeld van G-d en daarom oneindige waarde heeft. De doodsideologie ziet de eigen dood en die van anderen als een middel tot “glorie”. Waar wij ziekenhuizen bouwen en levens redden, bouwen zij raketlanceerinstallaties en doden onschuldigen. Waar wij kinderen leren lief te hebben en de wereld te verbeteren, leren zij kinderen te haten en zichzelf te vernietigen.

Kies het leven

Ons antwoord kan slechts een nog vuriger bevestiging van het leven zijn. Juist omdat wij weten hoe heilig ieder moment is, weigeren wij de taal van haat over te nemen. Wij bouwen, wij planten en vieren het leven. Wij leren dat vrede het hoogste doel is, zelfs wanneer we ons moeten verdedigen tegen wie het leven minacht. Elke ademhaling, elke genezing, elke glimlach van een kind is een overwinning op de doodscultus.

Daarom roepen wij: kies het leven! Laat ons niet wennen aan de leugen dat dood en geweld onvermijdelijk zijn en ons de hemel binnenvoeren. Laat ons niet zwijgen wanneer haat wordt verheerlijkt. Onze opdracht is om de wereld te vullen met licht, om genezing te brengen waar wonden zijn, om kinderen te voeden met hoop en wijsheid. Het Jodendom leert dat wie één mensenleven redt, een hele wereld redt. Tegenover de duisternis van de doodscultus stellen wij een onstuitbare liefde voor het leven.

Leven is geen vanzelfsprekendheid. Het is een heilige keuze, elke dag opnieuw. Moge wij altijd kiezen voor het licht, voor het bouwen, voor het heilige en voor het leven.

Rabbijn-mr.-drs.-R.-Evers_avatar-90x90 (1)

De auteur

Rabbijn mr. drs. R. Evers

Rabbijn R. Evers was opperrabbijn in Düsseldorf. Hij maakte in de zomer van 2021 met zijn vrouw alija naar Israël. 

Doneren
Abonneren
Agenda