Wat is zegen eigenlijk? 

‘Zegen’ is een ongrijpbaar begrip. We begrijpen allemaal dat het iets goeds moet zijn, maar hoe het precies werkt? Een mooie uitleg uit het Jodendom is dat het Hebreeuwse woord voor zegen, beracha, ‘omlaag trekken’ betekent. Een zegen is als het omlaag trekken van een stukje van Gods volmaaktheid in onze werkelijkheid. Deze wereld verbeteren dus. 

Het sluit aan bij de taak die het volk Israël heeft volgens Jesaja 43: Gods getuigen zijn op aarde. Zijn Naam bekendmaken, Zijn lof verkondigen onder de volken. De volkenwereld heeft dat hard nodig. De Bijbel schetst in de eerste hoofdstukken van Genesis niet echt een positief plaatje over hoe de mens zich verhoudt tot God. Integendeel. Gods belofte dat Abraham de wereld zal zegenen, is dan ook niets anders dan ongelofelijke genade.

Chessed

Er is een mooi onderscheid tussen rachamim, ‘ontferming’, en chessed, ‘goedertierenheid’. Ontferming ziet op de nood van een ander en verlangt ernaar die te lenigen. Goedertierenheid, chessed, daarentegen heeft geen nood nodig, maar deelt vrijelijk uit, uit de rijkdom van Gods liefde. Daar stond Abraham om bekend. De Heere stuurde hem naar Israël, maar hij kwam daar niet als veroveraar.

Abraham was een zegen voor zijn omgeving. Hij schoot de koningen van Sodom en Gomorra te hulp, ondanks hun goddeloze instelling. En toen de Heere Zijn plan bekendmaakte om deze steden te verwoesten, pleitte Abraham voor hen bij God. Zo zijn ook Abrahams kinderen de eeuwen door in de wereld aanwezig geweest. Onopvallend, liefdevol toegewijd aan God en Zijn schepping, tot zegen van hun omgeving.

Het Woord

Daarnaast heeft de Heere aan Israël een prachtig instrument gegeven om Zijn Naam bekend te maken. Paulus beschrijft dit in Romeinen 3:2: “Aan hen zijn de woorden van God toevertrouwd”. Als God Zijn verbond met Israël sluit, is dat niet slechts een onderonsje tussen God en Israël. Ook dit staat in het teken van zegen voor de volken. “Een koninkrijk van priesters” zal Israël zijn (Exodus 19:6), belooft de Heere. Priesters voor wie? Voor de volken!

Priesters zorgen voor toenadering tussen God en mensen. Dat is precies wat de profeet Zacharia voorziet. “In die dagen zal het gebeuren dat tien mannen uit alle talen van de heidenvolken, vastgrijpen, ja, de punt van de mantel van een Joodse man zullen zij vastgrijpen, en zeggen: Wij gaan met u mee, want wij hebben gehoord dat God met u is.”

Thora

In vergelijking met andere wetssystemen die uit dezelfde periode zijn overgeleverd, lijkt de Thora op het eerste gezicht niet bijzonder. Het taalgebruik lijkt veel op elkaar. Toch is de Thora totaal anders. Bestaande wetsteksten dienden vooral de rijken en kenden vaak genadeloze straffen voor overtreders.

De Thora bracht de wereld ideeën als gelijkheid voor de wet, zorg voor de zwakken, het belang van goed onderwijs, genade en het begrip naastenliefde. En dat in een tijd waarin zulke ideeën ronduit revolutionair waren. Inmiddels zijn we aan zulke principes gewend. Maar beseffen we dat de zegen daarvan via Israël tot ons is gekomen?

Visioen

De Heere heeft Zijn Woord aan de wereld gegeven en heeft hiervoor Israëlische schrijvers gebruikt als instrument. De schrijvers waren pijnlijk eerlijk over de misstappen van hun volk, maar daarmee schetsten ze meteen het contrast waartegen Gods liefde, trouw en genade uit de verf komt. Bovendien lieten ze de wereld een visioen zien van een toekomst van shalom. Zo gaven ze de wereld hoop. Eeuwenlang heeft de kerk gemeend dat deze taak van Israël was voltooid. Dat het niet langer een rol van betekenis speelde. In Christus was immers alles vervuld.

Maar betekent dit dat Israëls taak is uitgespeeld? Als we Paulus mogen geloven niet. In Romeinen 15:9 schrijft hij hoe Jezus kwam “om de beloften aan de vaderen te bevestigen … opdat de heidenen God zouden verheerlijken.” Hoe Israël die taak sinds die tijd heeft vervuld, leest u in deel 2 en 3, in het maart- en aprilnummer van Israël Aktueel.