Ballingschap

Al vanaf de roeping van Abraham, maakt de Bijbel duidelijk dat het volk en het land Israël onlosmakelijk bij elkaar horen. Toch maakt de Heere ook duidelijk dat ballingschap deel zal uitmaken van Israëls bestaan. Al aan Abraham laat de Heere weten: “Weet wel dat uw nakomelingen vreemdelingen zullen zijn in een land dat niet van hen is” (Genesis 15:13). En nog onderweg naar het beloofde land, horen we in Deuteronomium al: “Hij zal u weer bijeenbrengen uit al de volken waarheen de HEERE, uw God, u verspreid had” (Deuteronomium 30:3).

Mee in ballingschap

Gods Woord laat er geen gras over groeien dat ballingschap een gevolg is als Israël het verbond met de Heere niet naleeft. Maar als we Israëls ballingschap alleen zien als straf, vergeten we Wie de Heere is. Alles is immers uit Hem en door Hem en tot Hem! Ook de ballingschap dient dus een hoger doel.

De profeet Ezechiël beschrijft in hoofdstuk 11 hoe Gods heerlijkheid, zich uit de Tempel verheft en zich naar het Oosten op de Olijfberg begeeft. In hetzelfde hoofdstuk lezen we: “hoewel Ik hen in de landen verspreid heb, toch zal Ik voor hen een heiligdom zijn” (vers 16). De Joodse traditie vertelt dan ook dat de aanwezigheid van God met het volk Israël is meegetrokken in de ballingschap. Ze zijn niet alleen.

Niet alleen

Maar is niet de hele mensheid eigenlijk in een soort ballingschap? Horen we niet eigenlijk thuis in het Paradijs, maar leven we daarbuiten vanwege de zonde? Misschien is het ver gezocht, maar is Israëls ballingschap niet vergelijkbaar met hoe de Heere Zelf met Israël meetrekt? Dat Israël, verstrooid over de hele wereld, juist in al die duistere hoekjes van deze zondige wereld iets van Gods licht mag verspreiden? Om ook ons als volken te laten weten: je bent niet alleen!

Licht

Dat licht schijnt op talloze manieren vanuit Israël. In de geschiedenis zijn talloze voorbeelden aan te wijzen van Joden die op een of andere manier hebben bijgedragen aan een betere wereld. Niet alleen hebben de religieuze ideeën uit het Jodendom een ongelofelijke invloed gehad. Ook op vlakken als onderwijs, wetenschap, economie, cultuur, kunst, literatuur en filosofie vinden we talloze Joodse namen die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan een betere wereld. Minstens zo belangrijk zijn door de eeuwen heen die kleine bijdragen van menselijkheid geweest. Die vriendelijke Joodse buurman of buurvrouw die, gedreven door Zijn of haar trouw aan de Thora, een straaltje Hemels licht mocht brengen in deze wereld.

Geen slachtoffer zijn

Een andere manier waarop dat licht in de wereld straalt en dat ik in dit kader wil noemen, is de manier waarop Israël in de ballingschap is omgegaan met alle haat en vervolging. Als er één volk recht zou hebben om te haten, dan is het Israël. Eeuwenlang hebben de volken de Joden gehaat, geplaagd, vervolgd, gemarteld en vermoord. Het antisemitisme vormt een bloedrode draad door wereldgeschiedenis. Toch inspireert de Thora Israël om geen slachtoffer te zijn. Om niet te vragen: ‘wie heeft ons dit aangedaan’ en vervolgens te zwelgen in bitterheid. In plaats daarvan hebben Joden keer op keer gevraagd: ‘hoe nu verder?’ Zelfs na de Holocaust inspireert Israël ons met talloze voorbeelden van mensen die onbeschrijfelijke ellende hebben meegemaakt en toch het leven oppakken en iets moois opbouwen.

De terugkeer

In onze tijd zien we hoe Joden vanuit de vier windstreken van de aarde terugkeren naar het land Israël. Sinds 1948 heeft het volk weer een eigen staat. Daarmee is de ballingschap nog niet ten einde, maar begint Israëls verlossing wel te ontluiken. Hoe Israël na die verlossing tot zegen zal zijn voor de wereld, leest u in deel drie van dit drieluik.