Op zaterdag zit ik in de kerk in het dorp. Ze hebben een mooi en hartverwarmend programma gemaakt. Iedereen kan de hele dag binnen komen lopen. Er is muziek, er is een drankje, aandacht. Ik zit in een van de kerkbanken en luister naar het optreden van het koor. Over kerst, over vrede, verlossing. Het is schitterend en tegelijk: weten we wat het betekent? Ik denk aan de Joodse gemeenschap in Oekraïne, aan de christenen daar, aan onze collega’s die leven met de dag. De honderden voedselpakketten, die deze week uitgedeeld worden. De nieuwe lading goederen voor opnieuw honderden voedselpakketten die dringend nodig zijn. De tranen prikken in mijn ogen terwijl ik daar zit. Alsof ik mijlenver verwijderd ben van de realiteit van kerst. Hier is er vrede, daar is het uitzien naar verlossing.

Wat me ook treft in de afgelopen dagen is hoeveel mensen meeleven met het werk in Oekraïne. Veel mensen vragen hoe de reis was, ze hebben alle bijdragen op de website over de reis gelezen. Ze zijn echt betrokken. Het blijkt moeilijk te vertellen hoe het was, het is iets wat je ook moet ervaren. Wat ik vertel is dat we hier misschien wel onderschatten wat voor werk er in Oekraïne wordt verzet. Wat een organisatie er achter één voedselpakket schuilt voordat het bij een hulpbehoevend persoon belandt. Hoe er met het hart gewerkt wordt. En vergeet daarbij niet: onder ingewikkelde omstandigheden. Want wat we hier echt te weinig horen, is dat de oorlog echt heel Oekraïne treft. De fysieke strijd wordt misschien in het oosten gevochten, maar heel Oekraïne lijdt. De Joodse mensen die op het pad van Koen, Ira en ons team komen hebben allemaal een verhaal. Van toen - de Holocaust - en van nu. Tel daarbij de continue stroomuitval. Of ook van deze week: de brug met de grensovergang bij Odessa is er opeens niet meer. Dat betekent dat de Joden daar die we helpen een enorme reis moeten maken: ze zien de grens, maar moeten honderden extra kilometers reizen om naar Israël te kunnen gaan. Dat is maar een enkel voorbeeld van de oorlog in Oekraïne. Niets is zeker en voorspelbaar. En dat neemt met de dag toe.

Ik ben nog niet uitgedacht over deze reis. Een ding realiseer ik me wel: waarom ben ik niet eerder naar Oekraïne gegaan? Een bezoek aan een land in oorlog is niet eenvoudig en is ook niet voor iedereen weggelegd. Maar misschien dat ik met schrijven over wat ik zie, hoor en ervaar in Oekraïne, toch ons werk in Oekraïne iets dichterbij kan brengen.

En net voor ik deze bijdrage afrond, lees ik in Job (6:13,14) een tekst die mij ontzettend treft: omdat het samenvat waarom we in Oekraïne de Joodse gemeenschap helpen:

“Vind ik nog ergens hulp?

Kan iets mij nog uitkomst bieden?

Wie zich bekommert om een vriend in nood,

toont zijn eerbied voor de Ontzagwekkende.”