Sluiten

Zoeken.

Joodse wereld

Terug naar overzicht

Hier om te blijven

Door Tal Hartuv - 

7 mei 2024

2021 CVI website (33)

De Noord-Israëlische stad Zichron Ya'akov. | Foto: Nati Shohat, Flash90

Terwijl de laatste winterregens ten einde liepen en plaats maakten voor een spectaculaire en vooral bloeiende lente, profiteerden veel Israëli's van de eerste zonnige sabbat sinds weken. Ze namen de tijd om lekker naar buiten te gaan en te doen alsof de oorlog voor 24 uur - als het tenminste zo lang zou duren- gepauzeerd kon worden.

Mijn slaperige kleine woonplaats Zichron Yakov, bekend om zijn baanbrekende geschiedenis, verkeersvrije kunstmarkt en Europese cafés, zat dat weekend boordevol mensen. Maar het was niet echt ‘business as usual’.

Voor elk café en langs de hele kunstmarkt stonden meer dan 130 plastic stoelen. Ze staan er al sinds eind oktober. Op elke stoel hangt een poster van een van onze gijzelaars. Dit soort tentoonstellingen zie je overal in het land. Er hangen spandoeken aan lantaarnpalen en aan bruggen, foto's worden omhoog gehouden door mensenmassa's die op kruispunten staan, ze zijn vastgeprikt aan verkeerslichten en opgesteld in kantoren en voor scholen. Het is bijna onmogelijk om ergens te komen zonder foto's van onze gijzelaars te zien.

Trauma snijdt diep

Maar dat weekend, toen ik met een paar vrienden naar de kunstmarkt wandelde, waren we nog niet eens bij die stoelen aangekomen, toen de tienerdochter plotseling doodstil stond. Met een van angst verstijfd gezicht staarde ze naar boven.

We bogen onze nekken om te zien wat haar dwarszat. Een paar meter boven de eucalyptusbomen die de laan omzoomden, hingen de kleurrijke baldakijnen van zes paragliders. Het was een vertoning van plezier om de mensen op te vrolijken. Maar terwijl het kind staarde, keek een handvol mensen die gestopt waren om te kijken wat er aan de hand was, ook omhoog naar de lucht. Voor een paar ogenblikken was ook bij hen diezelfde blik van angst te zien.

De onvergetelijke beelden van terroristen die met paragliders het Nova muziekfestival binnenvlogen op 7 oktober is een van de ‘iconische’ beelden van deze oorlog. Het staat in het visuele geheugen van ons allemaal gegrift. Het werkt als een visueel geheugensteuntje, een trigger voor trauma. Bijna zes maanden na het begin van de oorlog leken de paragliders die voor plezier moesten zorgen in Zichron Jakov voor een paar korte momenten een voorbode van een nieuwe wrede aanval op het Joodse volk.

Trauma snijdt diep. In een angstige toestand worden normale situaties gezien als potentiële bedreigingen. Wat waar is op persoonlijk niveau, is ook waar op collectief niveau. In een traumavrije wereld is een paraglider een paraglider, maar in een getraumatiseerde natie is een paraglider een trigger.

Hetzelfde geldt voor verschillende dingen tegenwoordig. Het geluid van een motorfiets in de verte wordt vaak aangezien voor een bloedstollende sirene. Ik heb een vriend die zijn witte Toyota pick-up blauw heeft gespoten, nadat hij was gestopt om de weg te vragen aan een aardig jong stel en ze meteen wegrenden, gillend dat er een terrorist in de auto zat. De Toyota pick-up is een beeld van de oorlog. Dit waren dezelfde vrachtwagens die berucht waren om het gebruik door Palestijnse UNRWA-medewerkers om vrouwen naar Gaza te slepen. Dood of levend, de vrouwen werden achterin de truck gepropt, met de bloedvlekken op hun broeken voor iedereen zichtbaar.

Trauma is overal

Het zou niet overdreven zijn om te beweren dat het hele Israëlische volk getraumatiseerd is. Je hoeft geen directe overlevende van de bloedige pogrom te zijn om uit trauma te handelen. Trauma is overal. De families van de gijzelaars zijn getraumatiseerd, familieleden van de weinige gijzelaars die werden teruggebracht zijn ook getraumatiseerd. Hulpeloos melden ze dat hun geliefden nog slechts een schaduw van zichzelf zijn. Er is vooral - en ik spreek uit persoonlijke ervaring - niets zo isolerend als trauma. Trauma zorgt ervoor dat mensen zich heel erg alleen voelen.

Meer dan 20.000 soldaten zijn op de een of andere manier gewond geraakt. Er zijn honderden amputaties geweest. Velen hebben bijna zes maanden lang alleen maar schoten en explosies gehoord. Ouders, broers en zussen of echtgenoten van onze militaire helden hebben slapeloze nachten. Zelfs het horen van een klop op de deur is traumatisch. Er worden briefjes op deuren geprikt met het verzoek om op een bepaalde manier te kloppen, zodat de persoon binnen die klop kan onderscheiden van de klop van toekomstige militairen die het nieuws van de dood van hun kind komen brengen.

Dagen na het uitbreken van de oorlog pleegden twee eerstehulpverleners zelfmoord. Een ander viel dood neer op slechts 35-jarige leeftijd. Deze verschrikkingen zijn slechts het topje van de ijsberg van hoe diep het trauma zit.

Nooit eerder was er zo'n grote vraag naar kalmerende middelen en slaappillen. Therapeuten hebben wachtlijsten, er is een chronisch tekort aan psychiaters, psychologen en maatschappelijk werkers, en zelfs een nieuwe trauma-afdeling in een ziekenhuis in Tel Aviv, speciaal geopend vanwege de oorlog, kan niet aan de toenemende vraag voldoen. Opeengepakt in hotelkamers gaan stellen uit elkaar en hun zorgeloze nakomelingen worden nu beschouwd als risicojongeren.  Door de enorme stroken land die nu geëvacueerd zijn vanwege raketbeschietingen, wordt de leefruimte in Israël steeds kleiner. De hotels en steden zitten vol met evacués en veel steden en wegen zijn afgesloten. Dit is een ruimtelijk trauma dat teruggaat tot de Tweede Wereldoorlog. Dit is waar de getto's om draaiden. Het verlies van ons land (hoe tijdelijk ook) raakt deze pijnlijke snaar in de geschiedenis.

Volgens een onderzoek van een medisch tijdschrift is de toename van Post Traumatische Stress Stoornis niet alleen te wijten aan wat er is gebeurd, maar ook aan de angst dat het opnieuw zou kunnen gebeuren.

Angst voor 'opnieuw'

Sinds de wedergeboorte van onze staat bijna 76 jaar geleden, hebben Joodse mensen een veiligheid gevoeld die hen 2000 jaar lang ontzegd was. 7 oktober heeft dat aan diggelen geslagen. Mensen zijn bang dat het opnieuw zou kunnen gebeuren. Het falen van zowel het politieke als het militaire systeem om burgers te beschermen heeft diep gegraven (maar waarschijnlijk niet zo diep als de tunnels die in het noorden door Hezbollah en in Judea en Samaria door Arabieren worden gegraven - en dat terwijl u dit leest). Een doodsbange inwoner die op een steenworp afstand van de kuststad Netanya woont, nam 's nachts de geluiden op van boringen onder zijn huis. Het was een van de meest gedraaide interviews op de nationale radio. Verdriet en ontzetting gaan over wat er is gebeurd. Angst en trauma gaan over wat er weer staat te gebeuren.

Onze nationale en collectieve bezorgdheid is zeker niet gebaat bij het feit dat sommige zogenaamde pro-Israël regeringen van twee walletjes eten. Verbazingwekkend genoeg stemden dezelfde landen die ooit de Israëlische vlag op nationale gebouwen projecteerden onmiddellijk nadat de oorlog uitbrak, nu voor een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza zonder dit afhankelijk te maken van de vrijlating van de gijzelaars. Minuten na de stemming verkondigden ze hun betekenisloze verklaringen. “In deze donkere uren staat mijn land aan de zijde van het volk van Israël,” bla bla bla.

Groot-Brittannië, dat historisch gezien de puinhoop in het Midden-Oosten heeft gecreëerd waardoor duizenden mensen stierven, gaf zijn gebruikelijke laffe lippendienst. De VS lieten hun politieke spierballen zien om Israël te laten zien dat zij de baas zijn. Terwijl ze dreigden om de wapenleveranties aan Israël stop te zetten, riepen ook zij dagen later nietszeggend: "Israël heeft het recht om zichzelf te verdedigen tegen de terreur van Hamas."

De morele nalatigheid van de wereld die nog steeds historisch Joods bloed aan haar handen heeft, is er tevreden mee dat het bloed van 7 oktober daar nog bij komt. Nooit eerder was de roep om een tweestatenoplossing zo luid. In deze tijden weten de Israëli's dat een tweestatenoplossing dichter bij de Endlösung ligt dan bij een politiek compromis. Het feit dat deze beschaafde democratieën het prima vinden om barbaren te belonen met hun eigen land, is verbijsterend.

De gijzelaars zijn zo goed als dood voor de wereld. In plaats daarvan gaat het erom moreel deugdzaam over te komen door de kant van de duizenden dode of uitgehongerde Gazanen te kiezen - die wonderbaarlijk genoeg allemaal vrouwen, kinderen en oude mensen zijn, en waarschijnlijk ook nog allemaal deugdzame maagden. Er is duidelijk geen terrorist in zicht.

Israel Alone

In een editie van the Economist van maart 2024 schitterde de tekst op de voorkant de lezer tegemoet: "Israel Alone". Het opschrift stond boven een gerafelde Israëlische vlag. Niet dat dit tijdschrift ooit pro-Israël is geweest, maar het heeft wel iets. Israël is alleen. Israël is altijd alleen geweest. The Economist heeft gelijk.

Ja, we hebben uiterst loyale vrienden - zoals iedereen die dit leest, en dit is een vriendschap die essentieel is en wordt gewaardeerd, gekoesterd en hopelijk ook onderhouden. Maar in het grote geheel der dingen heeft het Joodse volk altijd alleen gestaan.

Duizenden jaren geleden verkondigde Bileam, een niet-Joodse profeet, dat Israël een volk is dat alleen woont, een volk dat niet gerekend zal worden onder de volkeren. De tijd heeft hem gelijk gegeven met deze laatste poging tot genocide op het Joodse volk. Van de 193 leden van de Verenigde Naties is Israël de enige natie waarvan het bestaansrecht onder een voortdurende politieke raketbeschieting ligt. Dat is niets nieuws. Al meer dan 3000 jaar worden we, waar we ook wonen, vroeg of laat gemeden, in getto's geplaatst, onteigend, verdreven en uitgeroeid. Elke andere natie op deze aarde behoort tot een groter blok van landen waarmee het een etnische geschiedenis, religie of taalkundige band deelt. Israël deelt geen van deze dingen. We zijn alleen, ten goede en ten kwade.

Maar in deze eenzaamheid zijn de Joden het enige volk in de wereldgeschiedenis dat na 2000 jaar terugkeert naar hetzelfde land. We hebben veroveringen overleefd, een taal nieuw leven ingeblazen, de woestijn laten bloeien en hoewel er nog steeds niet zoveel Joodse mensen in de wereld zijn als voor de Holocaust, bloeien we weer op.

Een eerlijke historische blik op hoe het Joodse volk tegen alle verwachtingen in blijft overleven, is genoeg om menig atheïst op de knieën te krijgen.

In al onze echte en ingebeelde gevoelens van trauma en eenzaamheid is dit het moment om niet langer om ons heen te kijken voor steun, maar om onze blik omhoog te richten. Eigenlijk kunnen we achterover leunen en wachten tot de geschiedenis zich herhaalt, want we weten dat de wereldleiders en naties die Israël afwijzen, vroeg of laat aan hun zullen einde komen.

Hoewel het moeilijk is om te zien hoe deze deprimerende gebeurtenissen zich ontvouwen, herinneren ze ons eraan dat Israël Zijn volk is en dat ons verbond met Hem is die ons met een machtige en uitgestrekte arm uit Egypte heeft gehaald. Israël zal er nog lang zijn na de Verenigde Naties, The Economist en politici die denken dat ze God zijn: en daar zijn we dankbaar voor.

Kay-Wilson_avatar

De auteur

Tal Hartuv

Tal Hartuv groeide op in het Verenigd Koninkrijk, maar maakte alija naar Israël waar ze onder meer werkte als gids. In 2010 overleefde ze een gruwelijke aanslag waarbij haar vriendin,...

Doneren
Abonneren
Agenda