Sluiten

Zoeken.

Het Germaanse Johannesevangelie: de dramatische verminking van een Bijbelboek

Door Klaas de Jong - 

2 juni 2021

kop Delftsche Courant 1936

Het evangelie van de apostel Johannes is heel geliefd, maar veel van zijn woorden over de Joden werden en worden nog steeds verkeerd begrepen. De Lutherse landsbisschop van Bremen vond dit evangelie het meest geschikt om te germaniseren. Eind 1936 rolde zijn 'Johannes Evangelium Deutsch' van de drukpers. Zelfs in de Nederlandse dagbladen kreeg deze actie veel aandacht.

In 1926 werd dr. Heinz Weidemann aangesteld als predikant van de Sankt Petri Dom. Een eervolle positie, maar Weidemann wilde meer. Toen Hitler aan de macht kwam, greep hij zijn kans. Al in 1933 sloot Weidemann zich aan bij Hitlers partij, de NSDAP. De volgende stap was een actieve rol in de beweging Deutsche Christen die Hitler voluit steunde.

Zijn actieve rol betaalde zich snel uit. Otto Heider, die zich al in 1925 bij de NSDAP aansloot, werd in 1933 senator en tegelijk president van de Lutherse Kerk in Bremen. Op een bijzondere synode in januari 1934 benoemde Heider partijgenoot Weidemann tot landsbisschop en stelde daarmee de Bremer constitutie buiten werking. Protesten hielpen niet. Weidemann werd in de Domkerk tot bisschop gewijd en sloot toen zijn toespraak af met: “Het hakenkruis op de borst en het kruis van Christus in het hart".

Germaans Johannesevangelie

De wijding van Weidemann tot landsbisschop kreeg in ons land geen aandacht maar aan zijn plan voor een nationaal-socialistische versie van het Johannesevangelie werd door de meeste Nederlandse dagbladen een artikel gewijd. Men gebruikte daarvoor merkwaardig genoeg een artikel in de Engelse Times en niet een directe bron uit Bremen.

Dagblad De Banier van ds. Kersten citeerde uit de Times op 17 februari 1936 de volgende uitspraak van Weidemann: “Een Duitser sluit een boek waarin wordt gezegd dat de wet van Mozes voor hem is gegeven.” De keus voor Johannes was voor de landsbisschop helder: “Omdat de brengers van de Goddelijke boodschap daarin in een verbitterde strijd tegen het Joodse volk worden getekend.”

De bisschop had haast. Nog hetzelfde jaar werd dit ‘Germaanse Johannesevangelie’ door H.M. Hauschild Verlag uitgebracht. Deze uitgever verzorgde ook de Bremer Kirchenzeitung.

Enkele jaren later richtten meerdere Lutherse landskerken in Eisenach het Entjudungsinstitut op dat een Germaanse versie van het hele Nieuwe Testament zou maken. De door Johannes opgetekende uitspraak van Jezus tegen de Samaritaanse vrouw, dat het heil uit de Joden kwam, werd uiteraard geschrapt door de theologen in het Eisenacher instituut. Over dit instituut schreef ds. Kees Kant het boek Van Eisenach naar Betlehem.

Nu vergeten, maar nog volop gebrek aan inzicht

De Bremer versie van het Johannesevangelie is na 1945 weggestopt. De website van de Evangelische Kirche meldt wel dat men nooit weer een bisschop wil maar zwijgt over de dramatische verminking van dit Bijbelboek. Helaas leeft de gedachte van Weidemann, dat Johannes een voortdurende en bittere strijd van Jezus tegen het Joodse volk tekende, nog volop. Beter onderwijs over het

Johannesevangelie is nog steeds hard nodig. De livestreams vanuit het Israëlcentrum door ds. Henk Poot komen dan ook als geroepen. In het recente boek Verrassende feiten over de rechtszaak tegen Jezus is ook veel aandacht besteed aan een beter verstaan van Johannes. Een heel belangrijk aandachtspunt is dat Johannes met ‘de Joden’ vaak een deel van de geestelijke leiders bedoelt als tegenstelling tot het Joodse volk.

Wie zijn evangelie aandachtig leest ontdekt hoeveel aanhang Jezus juist onder het volk had. Niet voor niets durfde hogepriester Kajafas het niet aan om Jezus overdag te arresteren, zelfs niet toen Jezus het tempelplein schoonveegde. De arrestatie vond heel bewust plaats in de duisternis om te voorkomen dat het volk in opstand zou komen.

Klaas de Jong

De auteur

Klaas de Jong

Klaas de Jong is auteur en uitgever bij Uitgeverij Toetssteen.

Doneren
Abonneren
Agenda