Gemengde gevoelens in Israël over Trumps Midden-Oostentrip
Door Yochanan Visser -
16 mei 2025
De Midden-Oostentrip van president Donald Trump is voorbij en kan worden omschreven als een succes waar het gaat om de overeenkomsten die hij sloot met de Arabische Golfstaten. Tegelijkertijd lijkt er ook schot te zitten in de onderhandelingen over Irans nucleaire programma en hebben de Verenigde Staten nu, naar verluidt, een schriftelijk voorstel gedaan over een overeenkomst.
In Israël werd ondertussen met verontrusting gereageerd op de ontmoeting en de uitkomst daarvan met de Syrische president Ahmed al-Sharaa tijdens de economische conferentie die Trump bijwoonde in Saoedi-Arabië.
Trump besloot om de Amerikaanse sancties op Syrië op te heffen en noemde de voormalige Al-Qaida-terrorist een “taaie man met een sterk verleden” en riep hem op om zich aan te sluiten bij de Abraham-akkoorden met Israël. Later meer over de reis van Trump naar de Arabische Golfstaten en gemengde gevoelens daarover in Israël.
In ander nieuws over Israël werd bekend dat de effecten van twee bedreigingen aan het adres van de Ansar Allah-militie in Jemen hun uitwerking niet leken te missen. Echter, dit bleek een illusie toen op donderdagavond opnieuw een hypersonische ballistische raket op het centrum van Israël werd afgevuurd vanuit Jemen.
In Israël zelf ging de meeste aandacht uit naar de meedogenloze moord op een hoogzwangere vrouw die samen met haar man op weg was naar het ziekenhuis om te bevallen. Het echtpaar werd in de buurt van het dorp Burin in Samaria onder vuur genomen door een nog steeds voortvluchtige terrorist.
Trump en het bezoek aan de Arabische Golfstaten
Het bezoek van de Amerikaanse president Donald Trump aan de Arabische Golfstaten is weer voorbij en veroorzaakte gemengde gevoelens in Israël.
Die gemengde gevoelens hadden vooral te maken met het feit dat Trump zich vooral richtte op handelsdeals met deze staten en met het feit dat hij niet naar Israël kwam en verder het land niet één keer noemde tijdens de toespraken die hij tijdens zijn bezoek hield.
Vooral de vijftig minuten durende toespraak na afloop van een economische conferentie in Saoedi-Arabië die Trump afleverde, was opmerkelijk.
Tijdens die toespraak zei hij weliswaar dat hij goede hoop had dat het olierijke land uiteindelijk zou toetreden tot de Abrahamakkoorden, die vijf Arabische landen tijdens zijn eerste ambtstermijn met Israël sloten, maar hij was zorgvuldig in het vermijden van het noemen van Israël. Trump had niets anders dan lof voor de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman (MBS) vanwege de verregaande hervormingen die hij doorvoerde in Saoedi-Arabië, en ging zelfs zover dat hij erkende van de kroonprins te houden.
Tijdens dezelfde toespraak vergeleek Trump de bloei van Saoedi-Arabië en andere Golfstaten met de enorme crisis in Iran. Hij maakte duidelijk dat de keuze om het welzijn van de bevolking voorop te stellen, het geheim achter het succes van MBS was. Het regime in Iran negeerde volgens Trump het welzijn van de Iraanse bevolking en moest nu snel een andere keuze maken. Tijdens zijn toespraak kreeg Trump diverse ovaties terwijl MBS duidelijk geïmponeerd leek door de Amerikaanse leider.
Op woensdag bezocht de president Qatar, waar hij ook economische overeenkomsten ter waarde van 243,5 miljoen dollar sloot met emir Tamim bin Hamad al-Thani. Qatar bood Trump ook aan om hem een vliegend paleis te schenken, een totaal omgebouwde Boeing 747 die het verouderde presidentiële vliegtuig van de VS zou moeten vervangen. Trumps acceptatie van het aanbod leidde tot een storm van protest in de VS en tot hilariteit in Israël, waar dit werd vergeleken met de consternatie die ontstond toen premier Netanyahu besloot om een tweedehands vliegtuig aan te schaffen voor buitenlandse reizen van Israëlische leiders.
Trumps reis naar Qatar viel samen met de publicatie van een rapport over de enorme sommen geld die Qatar gebruikt om de Amerikaanse samenleving te infiltreren, met name het hoger onderwijs en de politieke instellingen in de VS. Het zou gaan om een bedrag van meer dan 100 miljard dollar.
De regering in Jeruzalem was ook niet blij met Trumps toenadering tot de Syrische leider Ahmed al-Sharaa, die tot december 2024 een losgeld van 10 miljoen dollar op zijn hoofd had staan vanwege terroristische activiteiten. Trump besloot tijdens zijn reis om de sancties op Syrië op te heffen, tot ongenoegen van de Israëlische regering, die al-Sharaa niet vertrouwt vanwege de behandeling van de niet-moslimminderheden onder zijn bewind.
De president zei echter na zijn ontmoeting met de nieuwe Syrische leider dat nu de tijd was aangebroken voor Syrië “om te schitteren” en wenste het land “veel geluk”. Eerder had Trump al besloten om alle Amerikaanse troepen terug te trekken uit Syrië, iets dat nu in volle gang is.
Geschreven voorstel aan Iran
Op donderdag werd ook bekend dat Steve Witkoff, de Amerikaanse gezant voor het Midden-Oosten en de onderhandelaar voor de nucleaire besprekingen met Iran, een schriftelijk voorstel zou hebben gedaan aan het regime over zijn nucleaire programma. Trump zei later dat de VS dicht bij het sluiten van een akkoord met Teheran was gekomen en beweerde dat er zeer serieuze onderhandelingen gaande waren met Iran over “langdurige vrede”, volgens het persbureau AFP.
Er is niet bekend wat er in het schriftelijke voorstel staat, maar Iran ontkende later dat men een nieuw voorstel had ontvangen. Een hoge Iraanse functionaris zei verder dat het regime slechts bereid was om hoogverrijkt uranium (60 procent) naar een derde land te verschepen wanneer de zware sancties van de VS zouden worden opgeheven op een wijze die “effectief te verifiëren” was.
De verwarring over een eventueel akkoord met Iran wordt nog steeds gevoed door tegenstrijdige verklaringen door het regime in Teheran. Bijvoorbeeld Ali Shamkhani, een belangrijke adviseur van Irans leider Ali Khamenei, zei op donderdagavond dat Iran nu wel bereid was om zijn voorraden hoogverrijkt uranium te elimineren en de verrijking te beperken tot het niveau dat gebruikelijk is bij een nucleair programma voor civiel gebruik. Abbas Araghchi, de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, bleef echter ontkennen dat de VS een nieuw schriftelijk voorstel hadden gedaan aan Iran om het conflict over zijn nucleaire programma op te lossen.
Nieuws over de oorlog in Israël
Het nieuws over de oorlog werd op donderdag aanvankelijk gedomineerd door de moord op een hoogzwangere vrouw in Samaria op woensdagavond. De vrouw, Tze’ela Gez uit de Joodse gemeenschap Bruchin, een 30-jarige moeder van drie kinderen, was met haar man op weg naar een kliniek om te bevallen toen hun auto onder vuur werd genomen door een Palestijnse terrorist.
Artsen in het Beilinson Rabin Medisch Centrum in Petach Tikva slaagden erin het leven van de baby te redden maar moesten later verklaren dat de moeder was overleden aan haar verwondingen. De terrorist wist te ontkomen en wordt door het Israëlische leger gezocht.
Vroedvrouwen uit geheel Israël woonden op donderdagmiddag de begrafenis van Tze’ela bij.
Gaza
De Israëlische luchtmacht bombardeerde donderdagochtend opnieuw de omgeving van het Europese Ziekenhuis in Khan Younis in het centrum van Gaza. Dit, nadat eerder een precisiebombardement was uitgevoerd met bunkerdoordringende raketten op een ondergronds Hamas-commandocentrum onder het terrein van het ziekenhuis. Het doelwit was hier Mohammed Sinwar, de militaire leider van Hamas in Gaza. Het Israëlische leger voerde de nieuwe aanvallen uit om te voorkomen dat Hamas-terroristen het ziekenhuis konden benaderen en een zoektocht konden beginnen naar eventuele overlevenden.
Tot nu toe heeft het Israëlische leger nog niet bevestigd of de liquidatie van Sinwar was geslaagd, maar dat is gebruikelijk. Zo bevestigde het leger pas op donderdag dat Yasser Shamieh, het financiële brein van Hamas in Gaza, vorige week in Gaza-stad was geliquideerd.
President Trump besprak de situatie in Gaza voor het eerst tijdens een bijeenkomst met zakenlieden in Doha, Qatar. De president noemde de massamoord op 1.200 Israëli’s op 7 oktober 2023 “een van de ergste dagen in de geschiedenis van de wereld”.
Trump zei verder dat hij wil dat de VS Gaza overnemen om het in een “vrijheidszone” te veranderen en dat Hamas zou worden aangepakt.
Het Israëlische leger leek op donderdagnacht te zijn begonnen met operatie Merkavot Gideon (Gideons Strijdwagens) door hevige bombardementen uit te voeren op Hamas-doelen in heel Gaza, maar in het bijzonder het noorden van de enclave. Zware explosies waren hoorbaar tot in het zuiden van Tel Aviv en Beit Shemesh ten westen van Jeruzalem. Volgens Hamas kwamen 127 mensen om bij de bombardementen.
Ansar Allah in Jemen
Tijdens dezelfde toespraak haalde Trump de mondelinge wapenstilstand met de Ansar Allah (Houthi)-militie in Jemen aan en noemde die “erg succesvol”.
Israël staat nu alleen tegenover de door Iran gesteunde militie en gebruikte deze week het psychologische wapen om de groep te intimideren. Nadat een woordvoerder van het Israëlische leger tot tweemaal toe een waarschuwing gaf om drie havensteden in het door Ansar Allah gecontroleerde gebied in Jemen te ontruimen vanwege een op handen zijnde aanval, gebeurde er vervolgens niets.
Waarnemers in Israël zeiden daarna dat het leger zonder een schot te lossen had weten te bereiken dat er in feite een zeeblokkade van deze havens tot stand was gekomen. Sinds de waarschuwing waren er namelijk geen schepen meer afgemeerd in de havens en bij de olieterminal in Ras Isa.
Op donderdagavond kwam er een einde aan deze speculaties toen Ansar Allah een supersonische raket afvuurde op de luchthaven Ben Gurion. De raket werd echter onderschept en de brokstukken vielen in Gush Etzion ten zuiden van Jeruzalem. Drie miljoen Israëli’s moesten door de aanval naar de schuilkelders rennen en beëindigden zo de viering van het Lag Ba’Omerfeest dat op dat moment met traditionele vreugdevuren werd gevierd. Israël zal nu naar verwachting zijn offensief tegen Ansar Allah voortzetten na het vertrek van Trump uit het Midden-Oosten.