Ben Porat was een van de eerste vrouwen die als hoogleraar in de rechten aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem werkte. Ze was ook een van de eerste vrouwen die werd toegelaten tot de Israëlische Orde van Advocaten, de eerste vrouwelijke rechter die werd benoemd in het Hooggerechtshof van Israël, de eerste vrouwelijke voorzitter van de districtsrechtbank van Jeruzalem en de eerste vrouw in de Israëlische geschiedenis die werd benoemd tot staatscontroleur.

Dat laatste was een enorme benoeming. Wie dit ambt aanvaardt, moet nauwgezet en onbevreesd zijn. Maar het was deze functie die haar faam en respect binnen de Israëlische samenleving bezegelde.

Zaken aan het licht

Miram ben Porat, belast met de controle van overheidsinstanties en hun afdelingen, bracht tekortkomingen van de regering aan het licht bij de opname van de eerste golven Sovjet-Joden die in de jaren negentig immigreerden. In een ander rapport waarschuwde zij voor droogte en een verschrikkelijk watertekort, niet door gebrek aan regenval, maar door vijfentwintig jaar wanbeheer door de waterautoriteiten. Haar rapport hield niet alleen mensen verantwoordelijk, het redde Israël ook van uitdroging.

Maar het was net na de Eerste Golfoorlog toen haar werk algemeen bekend werd. Onder aanval van Irak, en teruggehouden door Amerika, hadden Israëli's wekenlang in afgesloten kamers met gasmaskers gewacht op een regen van Scud-raketten op Tel Aviv en Haifa. Na de oorlog bracht ze een verbijsterend rapport uit: De gasmaskers die aan de burgers waren uitgedeeld, werkten niet. Maar Israëliërs blijven Israëliërs en hoewel ze boos waren op de regering, stelden ze haar eerlijkheid en eisen voor een meer nauwgezette samenleving op prijs. Het was dan ook geen verrassing dat ze de Israël-prijs kreeg.

Een moedige beslissing

Haar reis van prestaties kwam voort uit ontberingen. Geboren als Miriam Shinezon, groeide ze op in Kaunus Litouwen. Haar vader Elieser was koopman en fabrikant. Haar moeder was huisvrouw. Miriam had twee zussen en vier broers. Drie jaar nadat Hitler aan de macht kwam, verspreidde het antisemitisme zich door heel Europa. De achttienjarige Miriam nam een moedige beslissing. Ze was van plan naar Eretz Yisrael te reizen om het land te verkennen zodat haar familie later kon overkomen. Met slechts een kleine tas vertrok ze, haar ouders en zeven broers en zussen achterlatend. Ze wist niet dat de nazi’s weldra haar geboorteland Kaunus zouden binnenvallen en dat ze haar ouders en broer nooit meer zou terugzien. Samen met duizenden andere Joden werd haar familie door de Duitsers en Litouwers doodgeschoten in een fort in Kaunus.

Ondanks haar verschrikkelijke verlies was Miriam vastbesloten een leven op te bouwen. Ze trouwde al snel en het echtpaar kreeg een kind. Ze probeerde de Holocaust opzij te zetten en stortte zich op haar werk. Haar vastberadenheid betaalde zich uit.

Ben Porats stempel op het Israëlische rechtssysteem was er een van flexibiliteit, logica, empathie en gezond verstand en was gebouwd op gelijkheid en goed vertrouwen. Geen wonder dus dat het Israëlische publiek haar van iedereen uit de hele Israëlische geschiedenis tot de 155e favoriete Israëliër aller tijden verkoos.