Het volgende commentaar kreeg ik onlangs op mijn dagboekstukjes:

Sinds kort volg ik uw dagboeken, nadat ik u geregeld heb horen spreken bij manifestaties voor Israël, op televisie en uiteraard binnen de Joodse gemeenschap, waarvan ik een trots onderdeel ben.

Lange tijd heb ik mijn Joodse identiteit verzwegen, geen plaats gegeven. Sinds 7 oktober echter ben ik me er iedere minuut van de dag van bewust dat een Jood een Jood is en altijd ook een Jood zal blijven.

En toen kwam ik toevallig uw dagboek tegen. Uw visie op het wereldgebeuren, uw anekdotes en levenslessen geven mij troost. Uw benadering is zo positief, zo hoopvol en vertrouwenwekkend. Men leest altijd over de Rabbijn met de wijze woorden van vroeger, maar u doet dat vandaag en morgen. Ik wil u bedanken, want dankzij uw woorden durf ik verder te kijken dan de donkere wolken die nu boven ons hangen en ben ik ervan overtuigd dat uiteindelijk de zon weer gaat schijnen. Am Jisraeel Chaj!

Mijn dipje was dus weer voorbij, helemaal toen ik ook nog terugdacht aan donderdag jl. toen Blouma en ik aanwezig mochten zijn op de Grebbeberg waar een nieuw herdenkingspaviljoen werd geopend. Drie dagen heeft ons leger in de meidagen van 1940 gestreden tegen een Duitse overmacht. Geen schijn van kans hadden onze jongens. Honderden lieten het leven en liggen daar begraven op het ereveld dat zo bijzonder zorgvuldig en respectvol wordt onderhouden. Hun namen, hun foto’s, hun geschiedenissen zijn in het nieuwe paviljoen zichtbaar gemaakt en vereeuwigd.

Een perfect door de Oorlogsgravenstichting georganiseerde bijeenkomst met na afloop een lichte lunch en, wederom, speciaal voor ons beiden koosjer. Aanwezig bij de plechtigheid waren hoge legerautoriteiten, burgemeesters uit de omgeving en nazaten. Ik heb het gevoel dat juist vanwege de Jodenhaat, waarvan we bijna 80 jaar dachten verlost te zijn, men extra vriendelijk tegen ons is, als een soort blijk van solidariteit, vriendschap en bemoediging.

Vrijdagmiddag liep ik met een vriend naar sjoel. Ik noem hem Bram omdat ik zijn echte naam niet wil noemen om privacyredenen. Hij bekleedt een aardige functie ergens in den lande bij de gemeentelijke overheid, maar heeft zich enige tijd geleden ziekgemeld. Dat kwam door de te hoog opgebouwde spanning die hij ervaart. Hij voelt zich sinds 7 oktober 2023 eenzaam in zijn emoties van boosheid, verdriet en teleurstelling om de situatie van Joden in Israël, in de wereld en ook in Nederland. Het duurt hem allemaal te lang en hij ziet geen verbetering.

De onverschilligheid, het onbegrip en de antipathie van zijn niet-Joodse omgeving laten hem niet onberoerd en dus vroeg hij mij of ik hem een psycholoog kon aanbevelen, want hij begrijpt dat er iets aan zijn emoties moet worden gedaan. Hij kon terecht bij de door mij aangereikte niet-Joodse deskundige die veel ervaring heeft met trauma en ook goed is ingevoerd in de Joodse wereld. Tot hier is er niets uitzonderlijks aan de hand, het contact loopt goed. Maar nu het probleem (want rabbijnen zijn er voor problemen!):

Bram had deze week zijn eerste gesprek met de bedrijfsarts. Hij legde hem zijn problematiek uit en ook dat hij proactief hulp heeft gezocht bij iemand bij wie hij zich niet hoeft te verdedigen. Verdedigen, dat vond de arts overdreven, dat is bij een psycholoog nooit nodig. Enfin, Bram beschreef zijn spanningen en rondde het gesprek af met het vermelden van de grote zorg die hij voor zijn naaste familie in Israël voelt. Daarop vroeg de bedrijfsarts of hij even mocht inhaken en gaf aan dat hij tot een half jaar geleden pal achter Israël had gestaan. Maar nu… en toen kwam de gebruikelijke kritiek op Netanyahu, en dat wat er in Gaza gebeurde disproportioneel was: “Als er in New York een moordenaar rondloopt, gooi je toch ook geen atoombom op de hele stad!”

Bram liet de arts uitpraten en antwoordde met tegenwerpingen en vroeg of de arts een andere oplossing zag om Hamas te verdrijven en de gijzelaars vrij te krijgen. Nee, dat had de arts niet. Er ontspon zich een discussie waarin Bram in de verdediging schoot en dat was wel het laatste waaraan hij behoefte had, want precies daarvoor loopt hij bij de psycholoog die ik hem had aanbevolen. De arts brak de hopeloze discussie af en zei dat hij merkte dat het Bram spanning opleverde. Hij bood zijn excuses aan en zei dat hij in het vervolg niet meer met hem over Gaza en Israël zou spreken.

Het voorbeeld laat zien wat veel van ons ervaren, niet alleen Bram en niet alleen bij de bedrijfsarts. Nederlandse Joden worden aangesproken op Israëls beleid. En dat is nou precies wat deze bedrijfsarts had moeten aanvoelen. Hij is ingehuurd om zijn cliënten zo spoedig en volledig mogelijk te laten herstellen en ze niet nog meer de zinloze kast op te jagen. Deze politieke discussie was niet goed voor Bram, want zijn welzijn werd er niet door bevorderd, en dus ook niet goed voor zijn werkgever, die hem graag zo snel mogelijk aan het werk wil hebben, en zelfs de situatie in het Midden-Oosten is door dit a-therapeutische gesprek niet verbeterd.