Sluiten

Zoeken.

Als ik u vergeet, oh Jeruzalem

Door Tal Hartuv - 

13 april 2021

Sylva_Zalmanson_in_her_studio_in_Israel,_2017

Kunstenares Sylva Zalmanson in haar studio in Israël

In een bescheiden appartementje op de zevende verdieping in het kuststadje Hadera genieten Sylva Zalmanson en haar dochter Anat samen van een kop koffie met uitzicht op de Middellandse Zee. De muren van hun flat zijn bedekt met fantastische schilderijen van rabbijnen, componisten, watervallen en prachtige jonge vrouwen. In een piepklein kamertje dat tot studio is omgebouwd, hangt de geur van olieverf nog in de lucht.

Dit idyllische plaatje is echter zo ver mogelijk verwijderd van Sylva’s realiteit in de jaren zeventig. In deze periode werd ze door het Sovjetregime tot tien jaar dwangarbeid veroordeeld en werd ze in een groezelige en raamloze cel geïnterneerd.

Vlucht uit de Sovjet-Unie

In de dagen van de USSR bedachten Sylva en een kleine groep Joden, nadat hen een visum om het land te verlaten was geweigerd, een gewaagd plan om het land te ontvluchten. Decennialang hadden Joodse mensen geleden onder de Sovjets. Het was hen verboden om het Judaïsme te beoefenen, de Joodse festivals te vieren, het land te verlaten of om zich als Joden te identificeren. Ze waren geheel ontdaan van hun mensenrechten. Dit waren de dagen dat half Europa opgesloten zat achter de tralies van het communistische IJzeren Gordijn.

Sylva en haar groep bedachten een plan dat zo gewaagd was dat als ze gepakt zouden worden ze of de doodstraf zouden krijgen of voor de rest van hun leven in de goelags zouden worden gegooid. Ze kwamen op het idee om alle tickets voor een Russisch vliegtuig met 12 zitplaatsen te kopen onder het voorwendsel dat ze naar een bruiloft gingen. Ze noemden hun escapade ‘Operation Wedding’. Hun plan was om nadat ze aan boord van het vliegtuig waren gestapt, de Sovjetpiloten eruit te zetten en naar Zweden te vliegen om de vrije wereld voor de benarde situatie van de Joden in de communistische USSR te waarschuwen.

Als ik u vergeet, o Jeruzalem, laat mijn rechterhand haar sluwheid vergeten.

Gearresteerd

Alles leek volgens plan te verlopen, totdat het noodlot toesloeg. Kort voordat de operatie begon, hoorden de dappere Joodse mensen dat de KGB precies wist wat ze gingen doen. Als de groep doorging, was het teken aan de wand als volgt: de doodstraf of een leven in de goelags. Verbazingwekkend genoeg kozen ze ervoor om door te gaan en te proberen het vliegtuig te kapen. Ze werden onmiddellijk gearresteerd.

Sylva, de enige vrouw in de groep, werd tot 10 jaar in erbarmelijke omstandigheden veroordeeld. Sommige mannen werden ter dood veroordeeld. Sylva was echter niet iemand die het perspectief verliest van de moed die de waarheid met zich meebrengt. Nadat haar vonnis was voorgelezen, keek ze naar degenen die haar veroordeelden en verklaarde: "Als ik u vergeet, o Jeruzalem, laat mijn rechterhand haar sluwheid vergeten."

De moed van Sylva en haar medegevangenen werkte zelfs mee aan de uiteindelijke val van het hele IJzeren Gordijn.

Let My people go

Het schijnproces bracht de onvergetelijke en wereldwijde ‘Let My People Go’ -beweging voort. Deze Prisoners of Zion werden over de hele wereld een begrip. Onder internationale druk en verontwaardiging over de oneerlijke en harde straffen, capituleerden de Sovjets. De vonnissen werden omgezet en de USSR opende de poorten voor duizenden Joden om naar Israël te komen. De moed van Sylva en haar medegevangenen werkzen zelfs mee aan de uiteindelijke val van het hele IJzeren Gordijn.

Sylva's moed was buitengewoon. Het was geen reactie op een onvoorziene vreselijke of gewelddadige situatie. In tegendeel, ze kende de mogelijkheid van een vreselijke straf, maar koos alsnog voor moed ter wille van haar volk. Ze was bereid haar leven te geven voor haar broers en zussen.

Tegenwoordig is ze een veelgeprezen Israëlische kunstenares. Anat, haar dochter, treedt in de voetsporen van haar moeders voortreffelijkheid. Als onderdeel van een documentaire nam filmmaker Anat haar moeder mee terug naar de voormalige USSR. In de adembenemende documentaire genaamd ‘Operation Wedding’, die overal waar het wordt vertoond prijzen heeft gewonnen, herhaalt de dochter die ondenkbare dagen van gruwel, moed en de daden van haar moeder die ertoe leidden dat meer dan een miljoen Joden uiteindelijk naar hun thuisbasis Israël terug mochten keren.

Kay-Wilson_avatar

De auteur

Tal Hartuv

Tal Hartuv groeide op in het Verenigd Koninkrijk, maar maakte alija naar Israël waar ze onder meer werkte als gids. In 2010 overleefde ze een gruwelijke aanslag waarbij haar vriendin,...

Doneren
Abonneren
Agenda