Hoogtepunt van tweeduizend jaar lange gebeden

Als jesjiewa-jongen had ik het gebruik om bijna elke donderdagavond naar de Kotel (Klaagmuur) te gaan. Meestal ging ik met vrienden, maar vaak ging ik ook alleen. Om te wonen in Jeruzalem -en vooral het kunnen bezoeken van deze heilige plek- is misschien wel het hoogtepunt van alle gebeden van het Joodse Volk gedurende haar tweeduizend jaar lange ballingschap. Iets waar onze voorouders alleen maar van konden dromen.

Ondanks beweringen van de Palestijnse premier Mohammed Shtayyeh dat "Israël heeft gefaald om te bewijzen dat ze enige geschiedenis heeft in Jeruzalem," was deze stad al heilig voor het Joodse volk sinds het begin van de geschiedenis. Waar vond het binden van Izaak volgens de Joodse traditie plaats? Op Har haMoria - de Tempelberg, de plaats die G-d Zelf heeft uitgekozen (Deut. 12:5). De Tempelberg is de heiligste plaats op aarde, waar de G-ddelijke Aanwezigheid altijd het meest aanwezig was en nog steeds is. De Kotel is de laatst overgebleven muur die de Tempelberg omringde ten tijde van de tweede Tempel. Het staat ook bekend als de 'Klaagmuur', omdat door de generaties heen Joden bij de muur kwamen om te huilen en zich te beklagen over het verlies van de Tempel. Daarom zei koning David al over Jeruzalem: “Uw dienaren verlangden haar stenen, zelfs haar grond heeft hun voorkeur” (Psalm 102:15).

Vervulde droom

De Joodse geleerden zeggen dat het bouwen van een 'Joods huis' is "als het herbouwen van een van de ruïnes van Jeruzalem". Na bijna wekelijks het laatste overblijfsel van deze ruïnes te hebben bezocht, werd ik eindelijk gezegend om mijn eigen deel te hebben in de 'wederopbouw' van deze ruïnes. Ik trouwde en begon mijn ‘Joodse huis’ op loopafstand van de Kotel. Maar zoals met zoveel dingen, raakten we er al snel aan gewend om zo dichtbij te wonen. Hoeveel mensen zouden er niet alles voor over hebben om op 15 minuten lopen van de Kotel te kunnen wonen, zoals wij toen deden?

De heilige stad Jeruzalem was ooit zo ver weg als de sterren aan de hemel voor de slachtoffers van de kruistochten. En voor de slachtoffers van de bloedbaden van Rindfleish in 1298, de Joden van Spanje in 1492 en voor de slachtoffers van de Chmelnieki bloedbaden van 1648-1649. Zelfs voor de slachtoffers van alle andere pogroms en voor de slachtoffers van Auschwitz, Sobibor en Treblinka was Jeruzalem onvoorstelbaar.

Maar vandaag, ook al woon ik niet meer op een 15 minuten loopafstand van de Oude Stad, ben ik alsnog heel gezegend dat ik samen met mijn familie en dierbaren in deze heilige stad mag wonen. Ook al is het iets dat we vandaag misschien als vanzelfsprekend beschouwen, is het toch iets waarvoor we een grote oprechte dankbaarheid aan G-d voor moeten voelen.
Daarom zouden we voortdurend de woorden van de profeet Jesaja moeten vervullen: "Om Zions wil zal ik niet zwijgen, en ter wille van Jeruzalem zal ik niet stil zijn" (62:1). De Midrasj vertelt ons dat de Sjechina, de G-ddelijke Aanwezigheid, nooit vetrokken is van de Kotel. De aanwezigheid van de Sjechina is volgens rabbijn Mosje Alsjich (1508-1593) ‘de zekerheid van de belofte dat G-d ons uiteindelijk volledig zal verlossen.’ En dat is ook precies de reden dat ik mij vandaag een beetje schuldig en beschaamd voelde, toen ik mijn zoontjes hand in de mijne nam en het laatste overblijfsel van G-ds huis op aarde naderde... voor het eerst in drie jaar tijd.

“Als ik u vergeet, Jeruzalem”

Terwijl we dichter bij de muur kwamen, vertelde ik mijn opgewonden vierjarige zoon dat hij moest weten dat hij nu voor G-ds aanwezigheid stond en dat hij Hasjem kon vragen wat hij maar wilde. Hij vroeg vervolgens om een ​​refoe'a sjeleema (spoedig herstel) voor een ziek vriendje en om een ​​speelgoedautootje voor zijn moeder (omdat dit in zijn ogen het ‘beste’ is om iemand te geven). Hierna rende hij met een grote glimlach snel naar voren, legde zijn hoofd tegen de muur aan en gaf het een ​​kus. 'Tatty [papa], dit is de Kotel. Ja? Van de Heilige Tempel?”, vroeg hij me toen opgewonden in Jiddisch. “De Romeinen hebben het vernietigd! Ik wil de Heilige Tempel nu!”

Ook al leven we misschien in het moderne Jeruzalem, zolang het huis van G-d nog steeds in puin ligt, blijven wij als volk nog steeds in ballingschap. Daarom zal Jeruzalem, zolang dit zo is, nooit volledig herbouwd zijn. Koning David zei hierover: “Als ik u vergeet, Jeruzalem, laat mij dan mijn rechterhand vergeten. Laat mijn tong aan mijn verhemelte kleven, als ik me je niet herinner. Als ik Jeruzalem niet op mijn hoogste aspiraties van vreugde stel” (Psalm 137:5-6). Met deze woorden beschrijft koning David duidelijk de symptomen van een beroerte. Hij zegt in wezen dus dat hij een beroerte zou verdienen als hij zich Jeruzalem niet zou herinneren. Met deze woorden in het achterhoofd, zou niemand daarom zelfs maar de chotspe mogen hebben om ons te vertellen om Jeruzalem te vergeten.

Synoniem met het Joodse volk

De profeet Jesaja zegt: "Nachamoe Nachamoe Ami, dabroe al lev Jeroesjalajiem" - Wees getroost, wees getroost Mijn volk, spreek tot het hart van Jeruzalem (Jesaja 40:1-2). Waarom zegt de profeet, ‘tot het hart van Jeruzalem’? Het antwoord is omdat Jeruzalem intrinsiek verbonden is met het Joodse volk. Verwijzende naar het Joodse volk zegt hij ook: "Want Hasjem heeft Zijn volk getroost - Hij heeft Jeruzalem verlost (Jesaja 52:9), en: "Ik zal mij verheugen in Jeruzalem en blij zijn met Mijn volk" (65:19). Duidelijke verwijzingen dat het Joodse volk en Jeruzalem synoniemen zijn voor elkaar.

In 2017 schreef Donald Trump geschiedenis door -als eerste zittende Amerikaanse president- de Kotel te bezoeken. Tijdens dit bezoek zei Trump dat hij de “betekenis van de Westelijke Muur voor het Joodse volk begrijpt” en daarom besloot om het te bezoeken tijdens zijn eerste reis naar Israël. Hij wist dat het Joodse volk altijd al een band heeft gehad met de eeuwige stad van koning David.

We hebben haar nooit echt verlaten en zelfs in de moeilijkste tijden van onze ballingschap hebben we altijd naar haar verlangd. We smachtten naar haar stenen, haar grond en naar haar geestelijke voorziening van onze zielen. Maar of president Biden deze betekenis ook begrijpt en zo’n bezoek zal brengen, valt nog maar te bezien.Moge we snel de vervulling van Jesaja’s profetie over de heilige stad zien: dat 'de volken Uw gerechtigheid zullen zien, en alle koningen Uw eer' (62:2).