Veel organisaties en mensen gunnen Israël het licht in de ogen niet. In hun optiek is Israël een bezettende apartheidsstaat die Palestijnen onderdrukt en vermoordt. Maar is dat wel zo? Waar komt de eenzijdige belangstelling voor Israël vandaan? En is boycotten een legitiem middel in de strijd voor de Palestijnen? In dit artikel lees je meer over de geschiedenis van de boycot-beweging. We leggen je wat de donkere keerzijde is van boycot, en waarom deze door sommige landen zelfs als antisemitisch bestempeld wordt. Ook leggen we je uit wat de desastreuze gevolgen zijn van een boycot van Israël.
Hoe is de boycot van Israël ontstaan?
De boycot van Israël is niet nieuw. Al in de tijd van de Ottomaanse overheersing (vanaf het jaar 1516) en ook daarna, werd regelmatig opgeroepen om de Joden in het toenmalige gebied Palestina te boycotten. Sinds het ontstaan van Israël in 1948, maar vooral vanaf 1967 (na de zesdaagse oorlog) werd Israël massaal geboycot door de Arabische landen. Deze Arabische boycot was gericht tegen alle bedrijven die zakendeden met Israël. Zodra een bedrijf, bijvoorbeeld gevestigd in Nederland, zakendeed met Israël, kon het geen zaken meer doen met landen van de Arabische Liga. Zelfs als bijvoorbeeld maar een onderdeeltje van een product geleverd werd door Israël, werd het hele product als Israëlisch bestempeld, en kwam zo’n bedrijf op een zwarte lijst.
Maar de boycot ging nog verder. Bedrijven – ook in Nederland - moesten een zogenaamde niet-Jood-verklaring afgeven als ze voor zaken wilden reizen naar landen van de Arabische Liga. In die verklaring stond vermeld of deze persoon al dan niet Joods was. Joden werden niet toegelaten om te reizen naar deze landen. Als een bedrijf weigerde de verklaring af te geven, kwam hij ook op de zwarte lijst. Een zuiver antisemitische maatregel dus. De Nederlandse overheid heeft lang weggekeken van deze misstanden, totdat er een politieke rel om ontstond. Sinds eind jaren ‘70 werd de Arabische boycot in Nederland langzamerhand minder, totdat deze in de jaren ’80 en ’90 zo goed als verdween van het wereldtoneel.
Boycot en ontkenning van het bestaan van Israël
De boycot van Israël duurt door tot vandaag, zij het in mindere mate dan eerst. Nog steeds voeren enkele landen een officiële boycot tegen Israël: Syrië, Libanon en Iran. Behalve dat landen en organisaties oproepen tot een actieve boycot van Israël op allerlei gebied, wordt Israël ook op diplomatiek vlak niet geaccepteerd als land. Dertig landen (waaronder de meeste Arabische landen) erkennen Israël als staat nog steeds niet, en sommige landen staan hun burgers zelfs niet toe om naar Israël te reizen. In hun paspoorten staat vermeld dat het document geldig is in alle landen ter wereld, behalve in Israël. Daar waar de boycot indertijd alleen de Arabische landen betrof, is de boycotbeweging sinds die tijd georganiseerd en uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen, dat ook in ons land voet aan de grond heeft.
Wat is de BDS-beweging?
In 2005 werd de BDS-beweging opgericht op initiatief van 170 pro-Palestijnse organisaties. De afkorting staat voor ‘Boycot, desinvesteringen en sancties’ tegen de Joodse staat Israël. Israël wordt ervan beschuldigd een racistische apartheidsstaat te zijn, en daarom roepen deze organisaties iedereen op om Israël te boycotten, op academisch, economisch, cultureel, wetenschappelijk en politiek niveau.
De BDS-beweging (BDS staat voor: boycot, desinvestering en sancties van Israël) is een beweging die erop gericht is om elke vorm van samenwerking met Israël dwars te zitten. Door landen, bedrijven en universiteiten op te roepen tot de boycot van Israël wil de BDS-beweging Israël dwingen om zich terug te trekken uit de zogenaamde bezette gebieden, en eist zij het recht voor Palestijnse vluchtelingen om terug te keren naar hun geboorteplaats of de plaatsen waar hun voorouders geboren werd. Eén van de mede-oprichters, Omar Barghouti, noemt Israël herhaaldelijk een racistische apartheidsstaat, en eist het recht op terugkeer van alle Palestijnse vluchtelingen naar Israël. Meerdere malen heeft hij toegegeven dat dit het einde van de Joodse staat zou betekenen.
Wat is het doel van de BDS-beweging?
De BDS-beweging heeft als uiteindelijke doel om alle Palestijnse vluchtelingen te laten terugkeren naar hun geboortegrond, en ze daar volledige burgerrechten te geven. Het gaat hierbij om alle Arabische inwoners van het Britse Mandaatgebied Palestina die in 1948 weggetrokken zijn uit Israël, plus al hun kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. Inmiddels gaat het in totaal om zo’n 4,5 miljoen mensen. De terugkeer van deze groep Palestijnse vluchtelingen naar het land Israël zou in de praktijk het einde betekenen van de Joodse staat Israël. Daarom is het een eis die onrealistisch is, en die Israël nooit zal inwilligen.
Wat is het effect van de BDS-beweging?
De impact van BDS op de Israëlische economie is verwaarloosbaar klein. Echter, de BDS-beweging zorgt door haar acties voor economische schade, juist voor duizenden Palestijnse gezinnen die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van hun werk in Israëlische bedrijven. Deze Palestijnse werknemers krijgen in de Israëlische bedrijven waar ze werken een goed salaris, uitstekende secundaire arbeidsvoorwaarden en bouwen een pensioen op. Onder grote druk van de BDS-beweging verhuisden een aantal Israëlische bedrijven hun vestigingen naar niet-betwist Israëlisch gebied, waardoor het lokale Palestijnse personeel zonder werk kwam te zitten. De anti-Israël-demonstranten die bijvoorbeeld in ons land bij supermarkten demonstreren tegen wijn, aardappels of vijgen uit Israël, treffen hiermee dus juist de Palestijnse bevolking het hardste. Dit effect van de BDS-beweging wordt vaak doodgezwegen. Het toont immers de hypocrisie van de BDS-beweging aan: het gaat hen niet om het lot van de Palestijnen zelf, maar is een zuiver politiek gemotiveerde actie om Israël eenzijdig onder druk te zetten.
Zijn de beschuldigingen van de BDS-beweging tegen Israël terecht?
Organisaties en landen die oproepen tot een boycot van Israël, claimen dat Israël een apartheidsstaat is, die de Palestijnen onderdrukt en bloed aan haar handen heeft. Ze zouden kinderen doelbewust vermoorden en een bloedbad aanrichten in Gaza. Israël zou alles eraan doen om een tweestatenoplossing onmogelijk te maken. Echter, deze beweringen kloppen niet.
De term Apartheid is afkomstig uit Zuid-Afrika, waar decennia geleden fel werd gedemonstreerd tegen de rassenscheiding in het land. Kleurlingen werden er namelijk beschouwd als een inferieur ras, en daarom benadeeld op allerlei gebied. Deze zelfde term ‘Apartheid’ wordt nu misbruikt om kritiek te leveren op Israël. De toepassing klopt echter niet. Alle inwoners van Israël hebben namelijk dezelfde rechten. Dat geldt voor Joden, Arabieren (anderhalf miljoen Arabieren hebben de Israëlische nationaliteit), Druzen en alle andere minderheden die in Israël wonen. Allemaal hebben ze stemrecht, allemaal hebben ze recht om in het leger te gaan, allemaal hebben ze recht om te gaan en staan waar ze willen. Van apartheid of racisme is dus geen sprake.
De verwarring zit hem vaak in de term ‘Palestijnen’, dat is de Arabische bevolking die in Judea, Samaria, Oost-Jeruzalem en Gaza woont, of de Palestijnen in vluchtelingenkampen in Jordanië, Syrië en Libanon. Deze mensen worden Palestijnen genoemd, en hebben dus niet de Israëlische nationaliteit. Vanaf de jaren ’70 is er onderhandeld over een mogelijke Palestijnse staat als thuisland voor deze groep mensen. Elk voorstel voor verdeling van het land werd afgewezen door de Palestijnse leiders. Zelfs toen ze 95% van het grondgebied aangeboden kregen, was het antwoord keihard: nee. De BDS-beweging verwoordt het treffend: ze nemen geen genoegen met minder dan heel Israël.
Israël wordt ervan beschuldigd onschuldige Palestijnse mannen, vrouwen en kinderen doelbewust te vermoorden. Ook die beschuldiging klopt niet. De realiteit is dat, sinds Israël zich terugtrok uit de Gazastrook in 2005, er een onophoudelijke stroom aan raketten op gang is gekomen, gericht op burgerdoelen in Israël. Vaak werden die raketopstellingen door terroristen van Hamas geplaatst op daken van scholen of ziekenhuizen, of in dichtbevolkte woonwijken in Gaza. Het zo doelbewust in gevaar brengen van de eigen bevolking geldt als een oorlogsmisdrijf volgens internationaal recht. Het Israëlische leger is juist bijzonder terughoudend in het reageren op raketaanvallen. Ze reageren alleen op geweld of op (dreiging van) aanslagen, en vallen enkel militaire doelen aan. Omdat die militaire doelen vaak in een woonwijk liggen, wordt de bevolking voor een gewaarschuwd om de locatie te verlaten. De veiligheidsbarrière op de Westelijke Jordaanoever is ook een voorbeeld van hoe Israël haar burgers beschermt. Hoewel deze vaak betiteld wordt als ‘Apartheidsmuur’, werd deze geplaatst om zelfmoordaanslagen en andere incidenten te voorkomen. En met resultaat: het aantal aanslagen verminderde met maar liefst 99%. Het tragische neveneffect van de barrière is dat er hoge muren, hekken en controleposten zijn. Maar Israël heeft daarin helaas geen keuze, als het haar burgers goed wil beschermen.
Wat is de rol van de Palestijnse Autoriteit?
De Palestijnse Autoriteit (PA) streeft helaas geen duurzame vrede met Israël na. Op nationale tv-zenders of sociale media worden kinderen gehersenspoeld om Joden te haten. Zelfs in de VN-scholen in Palestijnse vluchtelingenkampen wordt haat tegen Joden en tegen Israël gepredikt. Het ‘martelaarschap voor Allah’ is volgens de PA het hoogste doel. Terroristen die Israëli’s vermoorden, krijgen een hoge uitkering van de Palestijnse Autoriteit. Hoe meer doden, hoe hoger de bonus. Deze perverse prikkel zorgt ervoor dat Palestijnen in een uitzichtloze situatie ertoe gedreven worden om de weg van geweld tegen Israël te kiezen. Nederland heeft in 2018 besloten om haar subsidie aan de Palestijnse Autoriteit te verminderen, vanwege deze bonus op terrorisme. De PA is echter hardleers. Nog steeds worden deze terroristen maandelijks beloond door de PA voor hun terrorisme tegen de inwoners van Israël. Daardoor is vrede op dit moment verder weg dan ooit. De BDS-beweging richt zich eenzijdig tegen Israël en kijkt dus bewust weg van de misstanden aan de Palestijnse kant.
Is de BDS-beweging wel zo vreedzaam?
Tientallen kopstukken van de BDS-beweging zijn gelieerd aan fundamentalistische terreurorganisaties zoals Hamas. In 2019 nam het partijcongres van GroenLinks een motie aan die BDS omarmde. Vervolgens werd de Nederlandse politieke partij hierom geprezen door EPAL, een promotietak van Hamas in Europa.
Is BDS antisemitisch?
Naar eigen zeggen vormt de BDS-beweging een vreedzaam protest tegen Israël. Het is echter maar de vraag of dat protest wel zo vreedzaam is. Daar waar de BDS-beweging voet aan de grond heeft, vindt een enorme toename plaats van antisemitisme. Op campussen van universiteiten waar BDS-bijeenkomsten plaatsvonden, werden Joden uitgescholden of belaagd. Tijdens BDS-demonstraties worden regelmatig antisemitische leuzen gescandeerd. In mei 2018 deed CIDI’s jongerenorganisatie CIJO aangifte tegen meerdere aanhangers van BDS, omdat zij op sociale media dingen schreven als “Ze hadden Adolf meer tijd moeten geven” en “Zolang ik nog leef, zal ik ernaar streven dat de laatste Jood bij Haifa de zee in is gedreven”.
Verscheidene landen, waaronder Canada, Oostenrijk en Duitsland, hebben de BDS-beweging betiteld als antisemitisch. De dubbele maat waarmee de beweging meet, richt zich uitsluitend op vermeende misstanden van Joden in Israël, en houdt alle mensenrechtenschendingen van anderen consequent buiten beeld.
Wat is het gevolg van het boycotten van Israël?
Ondanks de idealistische woorden van BDS en haar oprichter Omar Barghouti, zijn de gevolgen van de BDS-beweging dramatisch. Niet zozeer voor Israël zelf, want de economische impact ervan is verwaarloosbaar. Maar het drama voltrekt zich in de Palestijnse gezinnen die voor hun levensonderhoud volledig afhankelijk zijn van de Israëlische bedrijven. Duizenden Palestijnen werken in Israëlische bedrijven en krijgen daar conform de Israëlische standaarden een uitstekend salaris, arbeidsvoorwaarden en pensioen. Dit salaris is een viervoud van een gemiddeld salaris in de Palestijnse Autoriteit.
Onder druk van de BDS-beweging hebben diverse Israëlische bedrijven zich gedwongen geweten te verhuizen. Zo werden in één klap honderden Palestijnse werknemers werkloos. Wat als een overwinning beschouwd wordt door de BDS-beweging is dus een groot menselijk drama voor vele honderden Palestijnse gezinnen.
Een ander gevolg van de BDS-beweging is dat eenzijdige druk op Israël niet kan leiden tot duurzame vrede. In vredesonderhandelingen moeten van beide kanten concessies worden gedaan. Door de druk eenzijdig op te voeren op Israël, wekt men de indruk bij de Palestijnse Autoriteit dat hun haatonderwijs aan kinderen en hun bonussen op terrorisme door de beugel kunnen. Het is niet mogelijk om op die manier tot een evenwichtige overeenkomst te komen met veilige grenzen.
Wat is de houding van christenen tegenover BDS?
Binnen de kerken is er verdeeldheid over de BDS-beweging. Er zijn kerken die zich verbinden aan NGO’s zoals Oxfam, Kerk in Actie, Sabeel, en andere. Deze en andere organisaties scharen zich (direct of indirect) achter de doelstelling van de BDS-beweging. Ook de Nederlandse Raad van Kerken heeft in mei 2020 een omstreden brief gestuurd naar de Minister van Buitenlandse Zaken, om op te roepen tot een boycot tegen Israël. Deze brief zorgde voor een stortvloed aan verontwaardigde reacties binnen christelijk Nederland.
Er zijn gelukkig ook veel christenen die zich verbonden weten met Israël en beseffen dat het boycotten van Israël niet de juiste weg is.
