Israël is bereid tot een dialoog over het hardhandig optreden van Rusland tegen het Joods Agentschap, zei premier Yair Lapid dinsdag. "De betrekkingen tussen Israël en Rusland steunen op de geschiedenis, het voortdurend contact en de gedeelde belangen," zei hij. "De Joodse gemeenschap speelt een centrale rol in deze betrekkingen."

Volgens Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov heeft Rusland juridische vragen over het Joods Agentschap die geen verband houden met de bilaterale betrekkingen. In reactie hierop zei Lapid dat Israël bereid is om te praten. "Als er inderdaad juridische kwesties zijn die voortvloeien uit de belangrijke activiteiten van het Joods Agentschap in Rusland, is Israël, zoals altijd, bereid om een dialoog te voeren met behoud van de belangrijke belangen van de landen," zei hij.

Eerder in de week zei Lapid dat wanneer het Joods Agentschap in Rusland zou worden gesloten, dit "een ernstige zaak zou zijn voor de betrekkingen" tussen de landen.

Tegenreactie?

Jeruzalem ziet het optreden van Rusland tegen het Joods Agentschap als diplomatiek en als een mogelijke reactie op de Israëlische humanitaire hulp aan Oekraïne. Het kan ook een reactie zijn op de kritiek van Lapid op de Russische invasie en het stemgedrag van Israël in de VN, hoewel Israël Oekraïne geen militaire hulp heeft gegeven.

Moskou leek dinsdag de diplomatieke implicaties te willen bagatelliseren. "Het is niet nodig om deze situatie te politiseren en te projecteren op het hele scala van Russisch-Israëlische betrekkingen," zei Peskov. "Het is noodzakelijk om hier voorzichtig mee om te gaan, maar ook om te beseffen dat alle organisaties zich moeten houden aan de Russische wet," zei hij.

Woordvoerster Maria Zakharova van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei: "Dit is een kwestie van het ministerie van Justitie. Dit is een juridisch vlak. Helaas hebben we de afgelopen maanden absoluut geen opbouwende en vooral bevooroordeelde retoriek gehoord.”

"Het was volkomen onbegrijpelijk en vreemd voor ons," zei Zakharova. "Wanneer we nu opmerkingen horen van de leiding van dit land dat sommige acties van Rusland op het bilaterale spoor de betrekkingen kunnen beïnvloeden, zou ik willen vragen of diezelfde mensen niet denken dat hun acties en verklaringen gedurende deze maanden de bilaterale betrekkingen al hebben beïnvloed."

Medewerkers van het Joods Agentschap in Rusland klaagden de afgelopen dagen over het afluisteren van telefoons, te midden van een hardhandig optreden tegen de organisatie. Dit gebeurde tijdens een piek van ongeveer duizend aanvragen per dag van Russische Joden die naar Israël willen verhuizen. In recente gesprekken vanuit hun kantoor in Moskou, onderbrak de Russische inlichtingendienst hun gesprekken om hen te beschuldigen van het overtreden van privacywetten, zeiden de medewerkers.

Het aantal aanvragen voor alija is de afgelopen weken meer dan verdubbeld. Volgens het Joods Agentschap was er al een stijging te zien sinds de inval van Rusland in Oekraïne eind februari. Bovendien blijft ongeveer zestig procent van de medewerkers van het Joods Agentschap op de vijf kantoren van de organisatie in heel Rusland, ondanks dat velen van hen naar Israël zijn vertrokken. Bijna 20.000 Russische Joden en 16.000 Oekraïense Joden hebben alija gemaakt sinds februari.

Volgens Nativ, een onafhankelijke organisatie die opereert onder Joden en hun families in de voormalige Sovjetlanden, hebben momenteel ongeveer 35.000 Russische Joden de nodige formulieren ingevuld en wachten om alija te maken. "Elke dag komen er duizend nieuwe aanvragen aan bij de kantoren van het Joods Agentschap in heel Rusland", zei een persoon die bekend is met de zaak.

Het Joods Agentschap heeft ook alarmerende berichten ontvangen van Russische Joden die wachten om alija te maken en die bedreigingen hebben ontvangen van Russische banken, meldde Army Radio. De banken vertelden hen dat wanneer ze zouden emigreren, ze hun basisrechten in Rusland zouden verliezen. Denk hierbij aan het bezitten van een bankrekening en het verliezen van bezittingen spaargeld.

Ruslands problemen met het Joods Agentschap

Moskou zegt dat de acties tegen het Joods Agentschap een zuiver juridische aangelegenheid zijn. Dit terwijl het de houding van Israël ten opzichte van Rusland in de oorlog met Oekraïne bekritiseert. Het Russische Ministerie van Justitie begon ongeveer drie jaar geleden met een onderzoek naar het Joods Agentschap. Dit gebeurde te midden van een hardhandig optreden tegen buitenlandse NGO's. Het onderzoek werd eerder deze maand aangescherpt. Het Joods Agentschap, dat helpt om Joden uit de diaspora alija te laten maken, heeft de afgelopen dagen stappen ondernomen om de activiteiten in Rusland naar Israël en online te verplaatsen. Andere Joodse NGO's in Rusland hebben ook brieven van de autoriteiten ontvangen.

Het Joods Agentschap zal naar verwachting reageren op beschuldigingen van het Russische Ministerie van Justitie tijdens een rechtszitting deze donderdag in Moskou. Volgens het Russische Ministerie van Justitie had het Joods Agentschap de Russische privacywetten geschonden en zou het daarom moeten worden gecategoriseerd als "buitenlands agent," een categorie die een gevangenisstraf van zeven jaar kan opleveren.

Israël organiseerde vorige week een delegatie van het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Nationale Veiligheidsraad, samen met andere juridische deskundigen. Het plan was om in Moskou met de Russische autoriteiten over de kwestie te spreken, maar Rusland heeft hen nog geen visum verleend.

President Isaac Herzog, voormalig voorzitter van het Joods Agentschap, zei dinsdag dat het onderwerp hem na aan het hart ligt. Niettemin zei hij bij Channel 13: “Hoe minder we praten, hoe beter, zodat we de zaak goed kunnen afhandelen."

Herzog waarschuwde voor speculaties. "Rusland is een belangrijk land en er zijn verschillende scenario's en redenen waarom deze gebeurtenis zich heeft ontwikkeld," zei hij. "Ik geef er de voorkeur aan niet te gaan speculeren. Laten we de processen laten gebeuren. Hoe minder we praten, hoe beter."

Oppositieleider Benjamin Netanyahu zei dinsdag dat de betrekkingen tussen Israël en Rusland zich "in een gevaarlijke crisis" bevinden. Volgens hem moet deze crisis worden beëindigd, omdat anders de nationale veiligheid van Israël in gevaar gebracht wordt. "Jarenlang leidden we een relatie met Rusland die gematigd, evenwichtig en verantwoordelijk was," zei hij. "De afgelopen dagen maak ik me zorgen dat wat we in de loop der jaren hebben opgebouwd, wordt ondermijnd... Dat gebeurt door een combinatie van amateurisme, onverantwoordelijkheid en arrogantie."

Netanyahu riep Lapid en minister van Defensie Benny Gantz op om "op te houden met kletsen. Jullie gedrag brengt onze nationale veiligheid in gevaar."

Voormalig Joods Agentschap voorzitter Ze'ev Bielski vertelde Army Radio dat de situatie in Rusland "een terugkeer was naar de periode van het IJzeren Gordijn." Hij zei:"Als de berichten die uit Rusland komen inderdaad waar zijn, en de autoriteiten moeilijkheden veroorzaken voor Joden die hun wens hebben geuit om naar Israël te emigreren, dan bevinden we ons in een zeer ernstige situatie die we decennialang niet hebben gezien.”

"Hier in Israël hebben we een thuis voor elke Jood," zei Bielski. "Daarom, als dit inderdaad gebeurt, zal de staat Israël niet kunnen zwijgen."